Εφτάψυχη η γάτα της Downing Street

Πρωταγωνίστρια του θρίλερ του Brexit θα παραμείνει η “εφτάψυχη» Τερέζα Μέι, καθώς η πολύπαθη πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας κατάφερε να επιβιώσει από την πρόταση μομφής που κατατέθηκε εναντίον της από αντάρτες του κόμματός της.

Αν και νέα πρόταση μομφής εναντίον της μπορεί να υπάρξει μόνο μετά τη συμπλήρωση ενός έτους από την τωρινή, η Μέι επιχείρησε να “κατευνάσει τα πνεύματα” εντός των Τόρις, ανακοινώνοντας ότι θα  παραιτηθεί από την ηγεσία πριν τις επόμενες γενικές εκλογές, ξεκαθαρίζοντας όμως ότι δεν τίθεται θέμα προκήρυξης πρόωρων εκλογών, καθώς η ίδια προτίθεται να εξαντλήσει τη θητεία της και να ολοκληρώσει το έργο που ανέλαβε.“Η συγκεκριμένη χρονική περίοδος είναι πολύ άσχημη, για να προχωρήσει το κόμμα σε αντικατάσταση της ηγεσίας του, καθώς θα πρέπει να ολοκληρώσει με επιτυχία και εγκαίρως τη διαδικασία του Brexit” είπε η Μέι μιλώντας στα μέλη της Επιτροπής 1922.

Στην ψηφοφορία της πρότασης μομφής που διεξάχθηκε την Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου και στην οποία συμμετείχαν και οι 317 βουλευτές των Συντηρητικών, η Μέι έλαβε 200 ψήφους υπέρ και 117 κατά, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες που είχε μεταδώσει νωρίτερα το  πρακτορείο ειδήσεων Reuters, που έκαναν λόγο για στήριξη της βρετανίδας πρωθυπουργού από περίπου 200 βουλευτές.

Δηλώνοντας ευχαριστημένη για τη στήριξη που έλαβε από τους βουλευτές της, επισήμανε ότι οι πολιτικοί όλων των πλευρών πρέπει να ενωθούν και έκανε λόγο για ανανεωμένη γραμμή στην αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ, θέλοντας να διαμηνύσει ότι αφουγκράστηκε το μήνυμα όσων την καταψήφισαν.

Επιπλέον, σχετικά με την επικείμενη μετάβασή της στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την επομένη, τόνισε ότι θα επιδίωκε νομικές και πολιτικές “ασφαλιστικές δικλείδες” αναφορικά με το μείζον ζήτημα των συνόρων βόρειας Ιρλανδίας-Ιρλανδίας (backstop) που περιλαμβάνεται στη συμφωνία της για το Brexit.

Στις Βρυξέλλες, ωστόσο, κανένας από τους 27 αρχηγούς κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι διατεθειμένος για την παραμικρή υποχώρηση στο Brexit και επιμένουν ότι πρόκειται για «εσωτερικό πολιτικό πρόβλημα της Μεγάλης Βρετανίας».

Ήδη από προηγούμενη περιοδεία της Μέι σε Χάγη, Βερολίνο και Βρυξέλλες, σε μία απέλπιδα προσπάθειά της να περισώσει ότι είναι δυνατόν από το φιάσκο του Brexit, τα αποτελέσματα ήταν αποθαρρυντικά. Ακόμα και η Ολλανδία, ο στενότερος σύμμαχος της Μεγάλης Βρετανίας εντός της ΕΕ, είχε κλείσει και το παραμικρό “παράθυρο” επαναδιαπραγμάτευσης, παραπέμποντας στη δήλωση του Ολλανδού πρωθυπουργού, Μαρκ Ρούτε την επομένη του κρίσιμου δημοψηφίσματος για το Brexit: «Η Μεγάλη Βρετανία αυτοκτόνησε. Πολιτικά, οικονομικά και συνταγματικά”.

Η επίσημη ημερομηνία “διαζυγίου” της Μεγάλης Βρετανίας με την ΕΕ έχει ορισθεί για τις 29 Μαρτίου 2019 και τα χρονικά περιθώρια για τις προαπαιτούμενες διαδικασίες είναι ιδιαίτερα περιορισμένα.

Η Βρετανική κυβέρνηση έχει μόλις μερικές εβδομάδες για να ψηφίσει τη συμφωνία αποχώρησης στο εθνικό της κοινοβούλιο. Στη συνέχεια, και εφόσον θα έχει εγκριθεί, η συμφωνία θα περάσει στο

στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου για να εγκριθεί απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία, δηλαδή το 50% των Ευρωβουλευτών συν μια ακόμη ψήφος.

Ακολουθεί η έγκριση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με ειδική πλειοψηφία, που σημαίνει ότι τουλάχιστον 20 κράτη – μέλη τα οποία αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της ΕΕ- θα πρέπει να την εγκρίνουν.

Οι εναλλακτικές της Μεγάλης Βρετανίας είναι πλέον ελάχιστες.

Δεδομένου ότι πρόσφατα το Δικαστήριο της ΕΕ έκρινε ότι η Μεγάλη Βρετανία μπορεί να ακυρώσει μόνο το άρθρο 50 μονομερώς,  επιλέγοντας έτσι την παραμονή της στην Ένωση, η Τερέζα Μέι έχει τη δυνατότητα να ακυρώσει τη διαδικασία εξόδου της χώρας από την ΕΕ.

Εναλλακτικά, η Βρετανική κυβέρνηση μπορεί να προκηρύξει νέο δημοψήφισμα με το ερώτημα: «Δέχεστε τη συμφωνία που προτείνει η ΕΕ ή επιθυμείτε ένα Brexit χωρίς συμφωνία».

Ένα άλλο ενδεχόμενο για τη Μεγάλη Βρετανία είναι να ακολουθήσει το ενισχυμένο μοντέλο της Νορβηγίας, το λεγόμενο “Norway plus” το οποίο στην περίπτωση της Νορβηγίας προβλέπει τα εξής: “Η Νορβηγία δεν είναι μέλος της ΕΕ και δεν συμμετέχει στην τελωνειακή ένωση, συμμετέχει όμως στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, συμβάλλει στον προϋπολογισμό της ΕΕ και είναι υποχρεωμένη να εφαρμόζει τους περισσότερους κανονισμούς και νόμους της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της ελεύθερης διακίνησης αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ανθρώπων”.

Στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου για να μην υπάρξει ένα – «σκληρό ιρλανδικό σύνορο» – δηλαδή μια νέα τελωνειακή ένωση με την ΕΕ , θα μπορούσε να επιτευχθεί ένας διακανονισμός, τύπου “Norway plus”.

Η εφαρμογή μιας παραλλαγής του Νορβηγικού μοντέλου ωστόσο, δεν θα επέτρεπε στη Βρετανία να εξοικονομήσει χρήματα όπως ευελπιστούν οι ένθερμοι υποστηρικτές του Brexit, καθώς θα έπρεπε με τον «οβολό» της να συμμετέχει στα ίδια κοινοτικά προγράμματα – επιστήμης, έρευνας, νεότητας, πολιτισμού και παιδείας, ανάπτυξης ξένων χωρών , άμυνας, ασφάλειας και έρευνας του διαστήματος – στα όποια συμμετέχει και σήμερα ως πλήρες μέλος της ΕΕ, ενώ θα έχανε και τη δυνατότητα συμμετοχής της στο τραπέζι λήψης των αποφάσεων και άρα τη δυνατότητα άσκησης επιρροής.

Αν και η Μέι έχει απορρίψει αυτό το ενδεχόμενο, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα παράδειγμα σχέσης μεταξύ Βρετανίας – ΕΕ για την μετά Brexit εποχή.

Προς το παρόν κανένα από αυτά τα ενδεχόμενα -εξόδου χωρίς συμφωνία, παραμονής, δεύτερου δημοψηφίσματος, Νορβηγικού μοντέλου, – δεν μπορεί να αποκλειστεί.