Από τα γκάζια στα… φρένα ο κουλ Αλέξης

Της Κατερίνας Καραδήμα

Η εποχή που ο Αλέξης Τσίπρας ήταν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης (2012) μέχρι και τον Μάρτη του 2016 μοιάζει με αιώνας. Από τα χρόνια της αθωότητας μέχρι σήμερα, ο πρωθυπουργός όχι μόνο έχει αλλάξει αλλά έχει μεταμορφωθεί. Στον δρόμο για την εξουσία τόσο η Κουμουνδούρου όσο και ο ηγέτης της έβαλαν πολύ νερό στο κρασί τους.

Από τη θρυλική αγαπημένη του μηχανή, μια 600άρα BMW, που με πόνο καρδιάς αποχωρίστηκε ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τις βόλτες και τις νυχτερινές εξόδους με το άφθονο αλκοόλ, ο Αλέξης Τσίπρας σήμερα αναζητά λύσεις σε καυτά ζητήματα. Αν και η πορεία του στην κεντρική πολιτική σκηνή στάθηκε ιλιγγιώδης, κανείς δεν μπορεί να πει ότι η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ διαχειρίζεται τα προβλήματα και τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις ακόμη και με την… πρώτη.

Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Μπορεί ο δρόμος από την πλατεία Κουμουνδούρου μέχρι το Μέγαρο Μαξίμου να ήταν για τον Αλέξη Τσίπρα κυριολεκτικά… ένα τσιγάρο δρόμος, το βέβαιο όμως είναι ότι ο δρόμος δεν ήταν στρωμένος με δάφνες.

Στις μέρες που κύλησαν από εκείνη την πρώτη ημέρα της ανάληψης της εξουσίας στη θέση του πρώτου πρωθυπουργού από την Αριστερά στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, ο κουλ Αλέξης -όπως χαρακτηριστικά τον αποκαλούσαν εχθροί και φίλοι (ο καθένας για διαφορετικούς λόγους)- σήμερα μοιάζει εγκλωβισμένος τόσο στα στερεότυπα – αγκυλώσεις που ακόμη φύονται στην πλατεία Κουμουνδούρου όσο και, κυρίως, στα μεγάλα ζητήματα που η χώρα καλείται να επιλύσει. Ο Αλέξης Τσίπρας αγαπά την ταχύτητα, έστω και αν σήμερα, και λόγω πρωτοκόλλου, δεν οδηγεί. Είναι γεγονός πάντως πως σε εκμυστηρεύσεις του σε στενούς συνεργάτες του δεν είναι λίγες οι φορές που ζητά μια ευκαιρία να οδηγήσει έστω και για λίγη ώρα μια μηχανή, ακόμη και ένα αυτοκίνητο. Η πορεία του στην κεντρική πολιτική σκηνή στάθηκε ιλιγγιώδης.

Σήμερα ο πρωθυπουργός, εν αντιθέσει με την εποχή της αντιπολίτευσης, και κάτω από το βάρος της αντιστροφής του κλίματος, δείχνει να έχει κατανοήσει την υπό αμφισβήτηση κυβέρνησή του και του ίδιου προσωπικά, ένα χρόνο μετά την ανάληψη, για πρώτη φορά, των ηνίων της χώρας από την Αριστερά.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ

Και ενώ το Μαξίμου επισήμως δεν σχολιάζει το κακό κλίμα που επικρατεί τόσο στην κοινωνία όσο και στην αγορά, γεγονός που έχει αναγκάσει πολλές φορές τον πρωθυπουργό να αναλάβει προσωπικά πρωτοβουλίες προκειμένου να αποσβήσει φωτιές που άναψαν οι χειρισμοί των υπουργών.

Ο Αλέξης Τσίπρας γνωρίζει καλά πως το μεγαλύτερο και καλύτερο χαρτί της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ είναι ο ίδιος.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίες οι συνεντεύξεις που έχει αναγκαστεί ανά καιρούς να δώσει κυρίως στο εσωτερικό της χώρας προκειμένου να… ηρεμήσουν τα πράγματα. Καθόλου τυχαίες δεν είναι επίσης και οι συναντήσεις που είχε με φορείς και εκπροσώπους παραγωγικών τάξεων (π.χ. αγρότες) με στόχο την αποκλιμάκωση του έντασης.

Στα χρόνια της αντιπολίτευσης ο κ. Τσίπρας μπορεί να πρωταγωνιστούσε στις κινητοποιήσεις των φορέων του τόπου διατηρώντας σε πολλές περιπτώσεις σκληρή γραμμή και ασκώντας ενίοτε και στείρα αντιπολίτευση, σήμερα όμως ζητά συναίνεση από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Μάλιστα δεν είναι λίγα τα στελέχη κομμάτων που του ασκούν κριτική υποστηρίζοντας πως ζητά ό,τι δεν έδινε.

Και ενώ το 2008 (μετά τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και τα όσα ακολούθησαν) ζητούσε μεταξύ άλλων τον αφοπλισμό της Αστυνομίας, την κατάργηση των ΜΑΤ, δεν είναι λίγες οι φορές που η συγκυβέρνηση χρησιμοποίησε τις δυνάμεις καταστολής ενάντια σε διαδηλωτές.

ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ

Όταν ως πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίστηκε στις 24 Ιουλίου του 2008 στη γιορτή για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας στο Προεδρικό Μέγαρο συνοδευόμενος από την 23χρονη τότε Καντίτσα Σάνκο, κόρη μεταναστών από την Αφρική, σίγουρα δεν μπορούσε να φανταστεί πως τις ημέρες της πρωθυπουργίας του ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που θα χειρίζονταν θα ήταν το μεταναστευτικό – προσφυγικό. Και μπορεί οι απόψεις του να παραμένουν κάτω από το πρίσμα του ουμανισμού, αλλά σήμερα ως πρωθυπουργός προσπαθεί να θέσει την Ευρώπη υπό τις ευθύνες της ζητώντας το μεγάλο αυτό θέμα να αντιμετωπιστεί εν όψει και της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής της επόμενης Δευτέρας ως συνολικό πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με κυρίαρχο σύμμαχο τη Γερμανίδα καγκελάριο.

Οι σχέσεις του πρωθυπουργού με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ μπορεί σήμερα να βρίσκονται κάτω από τον ζεστό ήλιο της συνεργασίας (ο καθένας για τους δικούς του πολιτικούς λόγους), το βέβαιο είναι όμως ότι χρειάστηκαν πολλές υποχωρήσεις -κυρίως από τον Έλληνα πρωθυπουργό- προκειμένου να υπάρχει σήμερα καλό κλίμα μεταξύ τους.

ΣΚΑΜΠΑΝΕΒΑΣΜΑΤΑ

Από το «Go back κ. Μέρκελ» έως και λίγα 24ωρα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της Δευτέρας -και όχι μόνο- θα μπορούσαν να γραφτούν έπη για τα σκαμπανεβάσματα των σχέσεων μεταξύ των δύο ηγετών. Το ίδιο βεβαίως ισχύει και για τις σχέσεις του με άλλους Ευρωπαίους αξιωματούχους.

Αν και «άθεος», κατά δήλωσή του, ο πρωθυπουργός όχι μόνο έχει επισκεφτεί το Άγιον Όρος, αλλά σήμερα διατηρεί άριστες σχέσεις με τους εκκλησιαστικούς εκπροσώπους της Ορθοδοξίας. Μάλιστα, μιλώντας για τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο είχε υπογραμμίσει μεταξύ άλλων: «Με τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο οι σχέσεις μου είναι πολύ καλές και έχουμε σε πολύ υψηλό επίπεδο συζητήσεις για όλα τα θέματα. Εκτιμώ και σέβομαι τα πιστεύω τους αλλά έχω τη δική μου κοσμοθεωρία και δεν μου αρέσει να κρυβόμαστε».

Και μπορεί ως φοιτητής -αρχικά- και μετέπειτα ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης να προτιμούσε ως τόπο των διακοπών του τη Νάξο και τη Μουτσούνα -έχοντας δηλώσει λίγο καιρό πριν γίνει πρωθυπουργός πως «δεν θα ξεχάσω ποτέ τις καλαμιές, στην Αγία Άννα, τα καρπούζια και τα πεπόνια που αποτέλεσαν το φαγητό μας την εποχή των ξέγνοιαστων διακοπών στις καταπληκτικές παραλίες του νησιού»- το περασμένο καλοκαίρι με τα capital controls σε εφαρμογή είδαμε φωτογραφίες του να οδηγεί χαμογελαστός το σκάφος γνωστού επιχειρηματία, στη βίλα του οποίου είχε φιλοξενηθεί.

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΤΩΝ

Και ενώ στις 11 Νοεμβρίου 2012 -μέσω του προσωπικού του λογαριασμού στο twitter- ο Αλέξης Τσίπρας είχε υποσχεθεί, αναφερόμενος στο οικονομικό ζήτημα της χώρας, πως «η μόνη ρεαλιστική και σωτήρια εναλλακτική πρόταση είναι η κατάργηση με έναν νόμο και σε ένα άρθρο όλων των μέτρων λιτότητας» βασίζοντας σε αυτό όλο το προεκλογικό του οικοδόμημα, οι ημέρες που ακολούθησαν περιείχαν επί της ουσίας αλλαγή ονομάτων: το μνημόνιο ονομάστηκε πρόγραμμα-γέφυρα και η «τρόικα» που απαρτιζόταν από το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και την Ε.Ε. μετονομάστηκε σε «Θεσμούς».

Και μπορεί μέχρι πρόσφατα (Νιούπορτ της Ουαλίας, Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ 2014) ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και ο πρόεδρός του να ζητούσαν την έξοδο της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ, όμως σήμερα πλέει στα νερά του Αιγαίου έστω και σε ρόλο επιβοηθητικό για τον έλεγχο των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Αν και στελέχη τόσο κυβερνητικά όσο και από την Κουμουνδούρου ισχυρίζονται ότι δεν έρχεται (το ΝΑΤΟ) στο Αιγαίο με πρόσκληση της κυβέρνησης Τσίπρα, αλλά της Ε.Ε., και πως η κυβέρνηση δεν φέρει καμιά ευθύνη για τη θεσμοθετημένη συνεργασία Ε.Ε.-ΝΑΤΟ, το βέβαιο είναι πως αυτό είναι ακόμη μια γουλιά νερό στο κρασί του πρωθυπουργού.

ΑΝΑΓΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

Αν και η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και στις δυνάμεις της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας δείχνει ισχυρή με τον πρωθυπουργό να ορίζει εαυτόν ως αριστερό, το βέβαιο είναι πως ο Αλέξης Τσίπρας κατανοεί πια την ανάγκη συνεργασίας αρχικά (και γιατί όχι μετέπειτα ένταξης) με τους σοσιαλιστές της Ευρώπης. Μάλιστα λέγεται πως θα δώσει το «παρών», ως παρατηρητής, (να σημειωθεί ότι ο κ. Τσίπρας είναι αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς), στη Σύνοδο των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών στο Παρίσι στις 12 Μαρτίου πριν από την τακτική Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στα μέσα του ίδιου μήνα. Στο πλαίσιο αυτό μάλιστα μόνο τυχαία δεν μπορεί να είναι η στήριξη αλλά και η αρχή μιας φιλίας με τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ αλλά και η στήριξη του επικεφαλής της ομάδας των Ευρωσοσιαλιστών Τζιάνι Πιτέλα, που δήλωσε κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αθήνα «βρίσκομαι εδώ για να πω στον Αλέξη και τις άλλες προοδευτικές δυνάμεις ότι πρέπει να συνεργαστούμε».

Από την πλευρά του το Μαξίμου εκτιμά ότι μια ενδεχόμενη αλλαγή των συσχετισμών στην Ευρώπη με τη συνδιαμόρφωση ενός μετώπου κατά των πολιτικών της λιτότητας θα μπορούσε να δράσει καταλυτικά και στην αλλαγή των ισορροπιών στο εσωτερικό της χώρας, ενώ συχνές είναι οι αναφορές του πρωθυπουργού για το ότι πολλές απόψεις των Ευρωπαίων σοσιαλιστών σε πολλά θέματα συγκλίνουν με αυτά της αριστεράς. Και ενώ οι στενοί συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα συμφωνούν και εισηγούνται κινήσεις για τον έλεγχο των πολιτικών πρωτοβουλιών με στόχο κυρίως την ανατροπή του κακού κλίματος, το βέβαιο είναι ότι το Μαξίμου έχει χωριστεί σε δύο στρατόπεδα.

ΟΙ ΝΕΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

Η υπεροχή της «νέας γενιάς» των συνεργατών του Αλέξη Τσίπρα σε σχέση με αυτήν των πολιτικών… μπαμπάδων του πρωθυπουργού είναι μία ακόμη αλλαγή που βιώνει το Μαξίμου, αν και ο πρωθυπουργός επισήμως δείχνει να μην μπορεί και τυπικά να απογαλακτιστεί. Γεγονός πάντως είναι πως η νέα γενιά των συνεργατών του δείχνει πιο σίγουρη και πιο επιθετική, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που κατά τη διάρκεια των ξιφουλκήσεων ο Αλέξης Τσίπρας, όντας συναισθηματικός, επέβαλε την προστασία των παλιών ιστορικών στελεχών της Κουμουνδούρου. Γεγονός επίσης είναι πως οι… παλιοί μάλλον προτιμούν την έξοδο από την κεντρική πολιτική σκηνή παρά τις εσωτερικές διαμάχες με τη νέα γενιά που είναι εγκαταστημένη στο Μαξίμου και πέριξ αυτού…

«Η επανάσταση δεν είναι ένα μήλο που πέφτει όταν ωριμάζει. Πρέπει εσύ να το κάνεις να πέσει» είναι το αγαπημένο μότο του πρωθυπουργού. Με βάση αυτό, βέβαιο είναι πως ο Αλέξης Τσίπρας άλλαξε ή ωρίμασε (ο χρόνος θα δείξει) και αυτό είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει.