Ειδησεογραφικό site

9 Μαρτίου 1985: Πώς ο Ανδρέας έριξε τον Πατριάρχη της Δεξιάς – Το άγνωστο παρασκήνιο για το «όχι» Παπανδρέου στην επανεκλογή Καραμανλή

737

Andreas PapandreoucoverΑπό το βιβλίο του Κώστα Μαρδά

«ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΛΙΟ»

Τη μη επανεκλογή του Πατριάρχη της Δεξιάς Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Προεδρία της Δημοκρατίας με τη ρήξη της 9ης Μαρτίου 1985 που προκάλεσε ο Ανδρέας Παπανδρέου φωτίζει το «Καρφί», θέλοντας να θυμίσει στους νεότερους την τόλμη του μεγάλου ηγέτη της Αλλαγής.

Η εφημερίδα «Αυριανή» των αδελφών Γιώργου και Μάκη Κουρή ηγήθηκε του αντι-καραμανλικού κινήματος, προειδοποιώντας σε όλες σχεδόν τις σελίδες της ότι το ΠΑΣΟΚ θα διεσπάτο, αν έβαζε πάλι στην Προεδρία τον «εκφραστή της Δεξιάς». Μάλιστα, εκείνες τις ημέρες ο Γιώργος Κουρής ανέβηκε στο γραφείο του Ανδρέα στο Καστρί κρατώντας μια τεράστια σακούλα γεμάτη γράμματα αναγνωστών κατά της επανεκλογής.

Προβληματίσθηκε ο πρωθυπουργός. Ανέθεσε λοιπόν στα μέλη του Εκτελεστικού Γραφείου Άκη Τσοχατζόπουλο και Κώστα Λαλιώτη να βολιδοσκοπήσουν τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, αρχηγό της ΕΡΕ το 1967, ασυμβίβαστο πολέμιο της δικτατορίας, έντιμο πολιτικό που είχε αποστασιοποιηθεί από τη Δεξιά του Καραμανλή στηρίζοντας αρκετές φορές τα νομοσχέδια του ΠΑΣΟΚ στη Βουλή. Δεν δέχθηκε. Εν τω μεταξύ η Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ διά βοής υπέδειξε ως υποψήφιο πρόεδρο τον ιδρυτή της Κωνσταντίνο Καραμανλή.

ΤΟ ΚΚΕ ΠΡΟΤΕΙΝΕ ΑΛΕΥΡΑ

Το ΚΚΕ εξέδωσε ανακοίνωση της Κεντρικής Επιτροπής τονίζοντας ότι «όποια κόμματα υποστηρίζουν το σημερινό πρόεδρο υπηρετούν τον εκπρόσωπο του κατεστημένου, τον αρχιτέκτονα του δικομματικού συστήματος και θεμελιωτή του αυταρχικού Συντάγματος». Κατά της επανεκλογής ήταν και το ΚΚΕ Εσωτερικού του Λεωνίδα Κύρκου. Το ΚΚΕ ήταν έτοιμο να προσφέρει «στέγη» στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ που θα διαχώριζαν τη θέση τους από το ΠΑΣΟΚ. Ο Νίκος Καλούδης, μέλος του Πολιτικού Γραφείου, πήγε το Φεβρουάριο στο γραφείο του προέδρου της Βουλής. Σύμφωνα με απολύτως έγκυρη πηγή, έγινε ο εξής διάλογος:

– Πώς είναι δυνατό να μη βγάλουμε έναν Πρόεδρο από τη δημοκρατική παράταξη; Ο κόσμος το ζητάει χρόνια τώρα!

– Τι λέει το ΚΚΕ; Ποιον να υποδείξει;

– Ποιον; Εσένα.

– Το έχετε κουβεντιάσει στο κόμμα σας;

– Το ’χουμε συζητήσει με τον Χαρίλαο Φλωράκη.

ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΟΙ ΤΑΧΘΗΚΑΝ ΥΠΕΡ

Όταν ο Γιάννης Αλευράς συνάντησε τον Ανδρέα, τον ενημέρωσε για την πρόταση του ΚΚΕ. Ενθουσιάστηκε. Αλλά δεν ξανασυζήτησε το θέμα… Μέσα σε κλίμα φόρτισης, λόγω του ότι φούντωνε το αντι-καραμανλικό κίνημα, συνεδρίασε στο Καστρί το Εκτελεστικό Γραφείο στις 27 Φεβρουαρίου του 1985. Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες μου, οι κορυφαίοι του Εκτελεστικού τάχθηκαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο υπέρ του Καραμανλή, νομίζοντας ότι έχουν συλλάβει τις μύχιες σκέψεις του προέδρου τους.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ: «Πρέπει να ψηφίσουμε Καραμανλή υπό την προϋπόθεση πως θα εξηγηθεί το πολιτικό πλαίσιο της απόφασης και θα εξασφαλισθεί η ενότητα του Κινήματος».

ΚΩΣΤΑΣ ΛΑΛΙΩΤΗΣ: «Επειδή δεν δημιουργήθηκαν οι όροι απομυθοποίησης του Καραμανλή και επειδή θα ήταν λάθος η μονοκομματική ή λαϊκο-μετωπική ανάδειξη προέδρου, η πρότασή μου είναι ο Καραμανλής».

ΑΚΗΣ ΤΣΟΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ: «Θεωρώ ότι, για να αποφύγουμε τη συνολική ρήξη, πρέπει να προτείνουμε Καραμανλή, αφού η συνεργασία με το ΚΚΕ θα ήταν λάθος».

ΤΟ «ΝΑΙ» ΤΟΥ ΣΑΡΤΖΕΤΑΚΗ

Στις 10 το πρωί της 9ης Μαρτίου του 1985, ημέρα Σάββατο, η Κεντρική Επιτροπή θα συγκαλείτο, για να «αποφασίσει» ποιος τελικά θα ήταν ο εκλεκτός του Ανδρέα. Δύο τρεις μέρες πριν ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ άλλαξε γνώμη. «Ο κύβος ερρίφθη». Δεν θα υποδείκνυε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Ποιον θα πρότεινε; Ο έμπιστός του υπουργός Εσωτερικών Μένιος Κουτσόγιωργας του είχε πει δύο ονόματα επιφανών δικαστικών: του Θεόδωρου Κουρουσόπουλου, προέδρου του Συμβουλίου Επικρατείας, και ως εναλλακτική λύση του αρεοπαγίτη και γνωστού ανακριτή της υπόθεσης Λαμπράκη (1963) Χρήστου Σαρτζετάκη. Ο υπουργός πήγε στο σπίτι του πρώτου. Ήταν επιφυλακτικός. Του ζήτησε να το σκεφθεί μέχρι το πρωί. θα ήταν αργά…

Άρχισε να αναζητάει τον Χρήστο Σαρτζετάκη. Του είπαν ότι πήγε επίσκεψη στο σπίτι ενός οδοντογιατρού, φίλου του. Κατά σύμπτωση βρέθηκε εκεί και ο υφυπουργός Υγείας Γιάννης Φλώρος. «Μόλις έφυγε για το σπίτι του στο Χαλάνδρι» είπε στο τηλέφωνο ο υφυπουργός, που κάτι υποψιάστηκε. Τελικά ο Μένιος Κουτσόγιωργας τον βρήκε. Ο αρεοπαγίτης δέχθηκε με δυσκολία: «Αρνήθηκα τρεις φορές. Πήγα σπίτι μου στο Χαλάνδρι. Στις 6:30 το πρωί τηλεφώνησα στον Παναγιώτη Κανελλόπουλο λέγοντάς του να δεχθεί εκείνος την υποψηφιότητα. Μου είπε πως την είχε αρνηθεί και με προέτρεψε να αποδεχθώ την υποψηφιότητα για λόγους εθνικής ενότητας. Είπα ναι, με τον όρο να είμαι υπερκομματικός». (Συνέντευξη Σαρτζετάκη στον Ν. Χατζηνικολάου, Mega Channel, 16/2/93)

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΙΣ ΥΠΕΡΕΞΟΥΣΙΕΣ

Ο Ανδρέας χρειαζόταν τώρα μια αφορμή, για «να τα σπάσει» με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Έστειλε τον Μένιο Κουτσόγιωργα στην Προεδρία. Ο Πρόεδρος ήταν κρυολογημένος. Είδε το γενικό γραμματέα, πρέσβη Πέτρο Μολυβιάτη. Του είπε ότι υπήρχαν αντιδράσεις στα στελέχη. Ήθελε να τον προϊδεάσει για το ενδεχόμενο της μη ψήφισης της υποψηφιότητάς του.

Ο πρόεδρος ενημερώθηκε ακόμη για την απόφαση του πρωθυπουργού να αναθεωρηθούν οι διατάξεις του Συντάγματος που αφορούσαν υπερεξουσίες, όπως τη δυνατότητα διάλυσης της Βουλής, «εάν αυτή ευρίσκεται εν προφανεί δυσαρμονία προς το λαϊκό αίσθημα». Ο Καραμανλής δεν είδε με καλό μάτι αυτό το εγχείρημα. Ζήτησε να του τεθούν υπόψη τα κείμενα των τροπολογιών. Φαίνεται πως κάτι υποψιάστηκε.

ΦΡΕΝΙΤΙΔΑ ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟΥ

Στις 11 το πρωί του Σαββάτου 9 Μαρτίου του 1985 το ξενοδοχείο «Αστέρας» στην Πλατεία Συντάγματος είχε πολιορκηθεί από οπαδούς του Κινήματος που φώναζαν κατά της επανεκλογής του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Μόλις ο Ανδρέας βγήκε από την πρωθυπουργική λιμουζίνα, άλλοι τον χειροκρότησαν και άλλοι τον προέτρεψαν να αλλάξει γνώμη. Χαιρέτησε τα πλήθη χαμογελώντας. Μπήκε με αργό επιβλητικό βηματισμό στην αίθουσα συνεδρίασης. Όρθια τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής ξέσπασαν σε χειροκροτήματα. Ελάχιστοι ήξεραν ποια ήταν η απόφασή του. Διότι –άλλη αντίφαση κι αυτή–, ενώ δεν κουραζόταν να επικρίνει τις προεδρικές προνομίες, ο ίδιος είχε ως πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ de facto υπερεξουσίες επί των κομματικών οργάνων.

Ανέβηκε στο βήμα περιστοιχιζόμενος από τα μόλις προ ολίγου ενημερωθέντα μέλη του Εκτελεστικού Γραφείου. Πριν τελειώσει τη φράση του υπέρ του Χρήστου Σαρτζετάκη, ξέσπασε φρενίτιδα ενθουσιασμού.

200 ΔΙΣ. ΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡEΙΩΝ

Με το… γαλάζιο σκάνδαλο των προβληματικών επιχειρήσεων, οι ιδιοκτήτες των οποίων έπαιρναν από τις κρατικές τράπεζες δανεικά και αγύριστα, ήρθε αντιμέτωπη η πρώτη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου. Το «Καρφί» συνεχίζοντας το αφιέρωμα για τα χρόνια της Αλλαγής ρίχνει φως στη μεγάλη οικονομικο-πολιτική κομπίνα της Δεξιάς, που τη φορτώθηκε το ΠΑΣΟΚ…

«Το κατεστημένο πνέει τα λοίσθια. Σφαδάζει. Αρχίζει τώρα το κύκνειο άσμα του» είπε ο πρωθυπουργός το 1983 στο Υπουργικό Συμβούλιο. Η αλήθεια είναι πως ένα μέρος των ανθρώπων του βιομηχανικού κατεστημένου παραδόθηκε αμαχητί στη νέα κυβέρνηση εξαιτίας των προβληματικών επιχειρήσεων. Πάνω από 120 ιδιωτικές εταιρείες ήταν καταχρεωμένες κυρίως στην Εθνική Τράπεζα. Χρωστούσαν συνολικά 200 δισεκατομμύρια δρχ., στις τράπεζες και στα ασφαλιστικά ταμεία. Δεν μπορούσαν να ξεπληρώσουν τα χρέη. Είχαν χρεοκοπήσει είτε από κακή διαχείριση είτε από ανεντιμότητα. Υπήρχε η βάσιμη υποψία πως ένα μεγάλο μέρος των δανεισμένων χρημάτων διοχετεύθηκε στο εξωτερικό πριν από τη νίκη του ΠΑΣΟΚ.

Μετά το 1974 η Νομισματική Επιτροπή, η οποία συνεκροτείτο από τους οικονομικούς υπουργούς του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, ενέκρινε δανειοδοτήσεις στις υπό χρεοκοπία επιχειρήσεις κατά παράβαση των τραπεζικών και αναπτυξιακών κριτηρίων αλλά και σε αντίθεση με τους νόμους της ελεύθερης ανταγωνιστικής οικονομίας. Το δικαιολογητικό; Ότι, αν έκλειναν, θα έμεναν τουλάχιστον 30.000 εργαζόμενοι στο δρόμο.

ΜΙΚΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ – ΔΑΝΕΙΑ-ΜΑΜΟΥΘ

Η σχέση ιδίων κεφαλαίων και τραπεζικού δανεισμού ήταν εξοργιστική. Παραδείγματα: Η «Πειραϊκή-Πατραϊκή» είχε μετοχικό κεφάλαιο 1 δισεκατομμύριο δρχ., ενώ τα χρέη της στις τράπεζες έφθαναν τα 28 δισεκατομμύρια. Η «Πυρκάλ» με μετοχικό κεφάλαιο 180 εκατομμύρια πήρε 7,5 δισεκατομμύρια δρχ. δάνεια. Η «Διάνα», διαθέτοντας 45 εκατομμύρια δρχ. κεφάλαιο, πέτυχε 2,1 δισεκατομμύρια δρχ. δάνεια. Η «Βέλκα» εισέπραξε 250 εκατομμύρια δρχ. για εξαγωγές που ουδέποτε πραγματοποίησε. Σε παρόμοια κατάσταση ήταν και οι εταιρείες «Λάρκο», «Χρωπεί», «Ελίντα», «Λαδόπουλος», «Κάσλμπεργκ», «Άπκο», «Τριαντέξ», «Μιχαηλίδης», «Βιοτσάλ», «Δουρίδας», «Τσιτσόπουλος», «Αχαϊκή», «Προυσάλογλου», «Πλαστικά Καβάλας», «Κλωστήρια Θηβών», «Δεσύλλας», «Αδαμόπουλος», «Ναυπηγεία Σαλαμίνας», «Βιοχάλυψ».

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γεράσιμος Αρσένης έλεγε πως μόνο 35 δρχ. από τις 100 δανεισμένες έφθασαν στις επιχειρήσεις. Ο συνεργαζόμενος με το ΠΑΣΟΚ βουλευτής Γιώργος Μαύρος σε συζήτηση στη Βουλή πρότεινε να συγκροτηθεί εξεταστική επιτροπή, για να ερευνήσει τις τυχόν ποινικές ευθύνες αυτών που εξανέμισαν χρήματα τα οποία προήρχοντο από τη λαϊκή αποταμίευση. Ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν προώθησε αυτή την ιδέα. Η έρευνα θα έπρεπε να ξεκινήσει από τους υπουργούς της ΝΔ και αναγκαστικά θα κατέληγε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή επί των ημερών του οποίου πραγματοποιήθηκαν οι σχεδόν χαριστικές υπερδανειοδοτήσεις. Ένα τέτοιο τόλμημα θα δημιουργούσε ρήξη με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Αν η επιτροπή άνοιγε τους φακέλους της Εθνικής Τράπεζας, θα έβρισκε σημειώματα των καραμανλικών υπουργών που απαιτούσαν να χρηματοδοτηθούν συγκεκριμένοι υπερχρεωμένοι επιχειρηματίες.

Ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας καθηγητής Άγγελος Αγγελόπουλος είχε προτείνει το 1977 να γίνει ένας διακανονισμός, αλλά η πολιτική ηγεσία συνέχισε την πολιτική του «δανεικά και αγύριστα» σε μια ομάδα επιτήδειων βιομηχάνων που δυσφημούσαν την επιχειρηματική πρωτοβουλία.

ΑΜΝΗΣΤΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΔΙΧΑΣΕΙ ΤΟ ΛΑΟ

Ο Ανδρέας Παπανδρέου έδωσε συγχωροχάρτι στους πολιτικούς και επιχειρηματικούς παράγοντες της ΝΔ. Όταν μια μέρα ο Μένιος Κουτσόγιωργας του έδειξε στοιχεία για σκάνδαλα, κούνησε το κεφάλι του με συγκατάβαση, αλλά τελικά συμφώνησε να μείνουν στα συρτάρια. «Ανακάλυψα φοβερές οικονομικές ατασθαλίες, που ζημίωσαν το κράτος σε μεγάλο βαθμό. Ήρωες, υπουργοί της Δεξιάς. Πήρα τον ογκοδέστατο φάκελο και πήγα στο Καστρί, στον πρωθυπουργό. Τον ενημέρωσα σχετικά και εκείνος με ρώτησε ποια ήταν η γνώμη μου για το σοβαρό αυτό θέμα. Του είπα : “Άκου, πρόεδρε. Θα μπορούσε να κινήσουμε το νόμο περί ευθύνης υπουργών. Θα σου θυμίσω όμως την υπόσχεσή σου προεκλογικά ότι θα είσαι πρωθυπουργός όλων των Ελλήνων. Αν παραπέμψουμε υπουργούς σε δίκη, θα διχάσουμε το λαό. Θα έχουμε διχόνοια. Η γνώμη μου είναι όχι”. Ο πρωθυπουργός μού παρέδωσε το φάκελο και με ρώτησε αν είχα άλλο θέμα να τον ενημερώσω. Και η συζήτηση έκλεισε εκεί». (Συνέντευξη Μένιου Κουτσόγιωργα, «Έθνος», 14/4/91)

Τα σχόλια είναι κλειστά.