Αμφίπολη: Σκάβουν με τα χέρια στον τρίτο θάλαμο – Τα «κρυφά» ευρήματα του τάφου – 590.000 ευρώ το κόστος των ανασκαφών από το 2010 μέχρι σήμερα

Με χειρωνακτικό τρόπο, χωρίς μηχανικά μέσα, γίνεται η ανασκαφή του τρίτου θαλάμου στον τύμβο Καστά στην Αμφίπολη.

Η αποχωμάτωση πρέπει να γίνει με ιδιαίτερη προσοχή, καθώς αυτός ο θάλαμος, εφόσον υπάρχει ισχυρή πιθανότητα να είναι ο ταφικός, θα πρέπει να έχει αντικείμενα που θα δίνουν σημαντικές πληροφορίες. Ετσι λοιπόν, το χώμα κατεβαίνει πόντο – πόντο με τα συμβατικά μέσα, δηλαδή με τη χρήση όλων εκείνων των εργαλείων που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στις ανασκαφές.

Εφόσον ο τάφος είναι ασύλητος, θα πρέπει να περιλαμβάνει, εκτός από τη λάρνακα ή τη λήκυθο με τα οστά του νεκρού, και κτερίσματα, όπως όπλα, αν ο νεκρός ήταν άνδρας, αγγεία συμποσίου, κοσμήματα και γενικώς αντικείμενα που θα είχαν αποτεθεί μαζί του. Επίσης, είναι δυνατόν να περιέχει έπιπλα, όπως ανάκλιντρο, κλίνη ή θρόνο. Ο,τι ήταν από οργανικό υλικό είναι σχεδόν αδύνατον να έχει διατηρηθεί, διατηρούνται όμως όλα όσα αποτελούνται από ανόργανα υλικά π.χ. μέταλλα ή λίθο.

Ρόδακες

Αν όντως ο τρίτος θάλαμος έχει δάπεδο με κλίμακα ή με ράμπα, η διακόσμηση του δαπέδου θα πρέπει μάλλον να αποκλείεται για καθαρά τεχνικούς λόγους. Σε αυτήν την περίπτωση δεν είναι απίθανο να υπάρχει κάποια διακόσμηση στους τοίχους, με κάποια παράσταση ή με ανάγλυφους ρόδακες και άλλα σύμβολα. Το μυστικό του τρίτου θαλάμου θα κάνει ωστόσο μέρες να αποκαλυφθεί, εφόσον πρέπει να απομακρυνθούν τα χώματα.

«Η βασίλισσα του Κάτω Κόσμου ρίχνει νέο φως στον ελληνικό τάφο», επισημαίνει στον τίτλο του δημοσίευμα του περιοδικού National Geographic, τονίζοντας ότι το νεοανακαλυφθέν ψηφιδωτό μπορεί να κρύβει το κλειδί που θα ξεκλειδώσει το μυστήριο: Ποιος είναι θαμμένος στο ταφικό σύμπλεγμα; Οπως σημειώνει το περιοδικό, η κ. Περιστέρη εμφανίστηκε απρόθυμη να κάνει την οποιαδήποτε εικασία για τον νεκρό του τύμβου βάσει των νέων αυτών ευρημάτων.

«Ωστόσο, ο Ιαν Γουόρθινγκτον, καθηγητής Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μιζούρι, πιστεύει ότι οι ανασκαφείς βρίσκονται σε τάφο που ανήκει σε γυναίκα, καθώς το μωσαϊκό δείχνει μία γυναίκα να οδηγείται στον κάτω κόσμο. Εάν αποδειχθεί, προσθέτει ο Γουόρθινγκτον, ο τάφος μπορεί να φιλοξενεί τη Ρωξάνη, σύζυγο του Μ. Αλεξάνδρου, ή τη μητέρα του, Ολυμπιάδα. Και οι δύο γυναίκες τάφηκαν από τον Κάσσανδρο, έναν εκ των στρατηγών του Αλέξανδρου, όταν ανέβηκε στον θρόνο της αρχαίας Μακεδονίας», συμπληρώνει.

«Η χρονολόγηση ενός αρχαίου μνημείου δεν είναι συχνά εύκολη, ειδικά αν δεν υπάρχουν επιγραφές ή εύκολα χρονολογήσιμα αντικείμενα, όπως νομίσματα ή αγγεία» σημειώνει σε άρθρο του ο Τζέιμς Ρομ, καθηγητής Κλασικών Σπουδών του Bard College. «Αν ωστόσο η χρονολόγηση της Παλαγγιά αποδειχθεί σωστή, το εύρημα της Αμφίπολης θα παραμείνει αναμφισβήτητα εξέχουσας σημασίας, ωστόσο το ελληνικό εθνικό συναίσθημα που θα έχει προκαλέσει η ανασκαφή θα είναι βαθιά απογοητευτικό.

Η ιδέα ότι ο τύμβος συνδέεται με τον Μέγα Αλέξανδρο, τον ηρωικό ηγέτη που συνεχίζει να εμπνέει υπερηφάνεια ακόμη και σήμερα στους Ελληνες, έχει περίοπτη θέση στις ανακοινώσεις και τις συνεντεύξεις Τύπου των ανασκαφέων. Κορυφαίοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου και του Ελληνα πρωθυπουργού, Αντ. Σαμαρά, έχουν επισκεφθεί την Αμφίπολη και έχουν ισχυριστεί ότι είναι ένα μνημείο προς τιμήν του ελληνικού και όχι του ρωμαϊκού πολιτισμού», λέει ο Ρομ.

Σε τάφους γυναικών οι άλλες δύο παραστάσεις της Περσεφόνης

Σε τάφους γυναικών έχουν φιλοτεχνηθεί οι δύο μοναδικές ζωγραφικές παραστάσεις της Περσεφόνης και του Πλούτωνα που έχουν αποκαλυφθεί μέχρι σήμερα, στους βασιλικούς τάφους των Αιγών. Από τη μια η σκηνή της Αρπαγής της Περσεφόνης, που απεικονίζεται στον βόρειο τοίχο του κιβωτιόσχημου τάφου μίας από τις συζύγους του Φιλίππου του Β’ στη βασιλική συστάδα της Μεγάλης Τούμπας, και από την άλλη η σκηνή του ιερού γάμου της με τον Πλούτωνα, στο ερεισίνωτο (στην «πλάτη») του μαρμάρινου θρόνου που βρίσκεται στον θάλαμο του τάφου της βασίλισσας Ευρυδίκης, μητέρας του Φιλίππου του Β’.

Οπως είχε επισημάνει η διευθύντρια της ΙΖ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Αγγελική Κοτταρίδη, σε μακροσκελή διεθνή δημοσίευσή της το 2007, τα δύο έργα είναι περίπου σύγχρονα -χρονολογούνται με ασφάλεια στο τρίτο τέταρτο του 3ου π.Χ. αιώνα – καλλιτεχνήματα υψηλής ποιότητας, προϊόντα του χρωστήρα δύο ζωγράφων που δουλεύουν στον ίδιο χώρο, για τον ίδιο παραγγελειοδότη, τη βασιλική αυλή, ωστόσο παρουσιάζουν βαθύτατες διαφορές αντίληψης.

Γύρω στο 350 π.Χ.

Η αρχαιολόγος ανέσυρε και παρέθεσε στο ηλεκτρονικό της προφίλ τη δημοσίευση, επειδή έγινε «επίκαιρη» η Αρπαγή της Περσεφόνης μετά την αποκάλυψή της στο περίτεχνο ψηφιδωτό δάπεδο του δεύτερου θαλάμου της Αμφίπολης.

Στον τάφο 1 της βασιλικής συστάδας της Μεγάλης Τούμπας, όπου βρίσκεται η παράσταση της Αρπαγής, ήταν ενταφιασμένη μια γυναίκα λίγο περισσότερο από 20 χρόνων και ένα νεογέννητο βρέφος. Με βάση τα ευρήματα ο τάφος χρονολογείται γύρω στο 350 π.Χ., γεγονός που επιτρέπει τη συσχέτιση της νεκρής με τη Νικησίπολη, πέμπτη κατά σειρά σύζυγο του Φιλίππου και μητέρα της Θεσσαλονίκης, που πέθανε το 352 π.Χ.

Η παράσταση του Γάμου, στην «πλάτη» του ταφικού θρόνου της βασίλισσας Ευρυδίκης, χαρακτηρίζεται ως ένα από τα καλύτερα διατηρημένα έργα της κλασικής ζωγραφικής που έφτασε μέχρι τις μέρες μας.

Ο τύμβος της αγωνίας και του μυστηρίου

Μόλις λίγες ώρες πριν από την επίσημη ενημέρωση της περασμένης Πέμπτης για την εξέλιξη της ανασκαφής στην Αμφίπολη, η αποδεδειγμένα έγκυρη πηγή της εφημερίδας έδωσε άλλη μία πληροφορία-χρησμό: «Σε ποια ανήκει ο σκελετός που έχουν βρει οι αρχαιολόγοι μέσα στον τάφο;». Καθεμία ξεχωριστά αλλά και εν χορώ, οι κυρίες που συνθέτουν το δημόσιο πρόσωπο της έρευνας στον τύμβο Καστά, δηλαδή η τριάδα Μενδώνη – Περιστέρη – Παναγιωταρέα, αρνήθηκαν κατηγορηματικά την ύπαρξη τέτοιου ευρήματος.

Με εξίσου έντονο ύφος διέψευσαν επίσης ότι υπάρχουν δεδομένα από την πορεία της ανασκαφικής έρευνας που δεν ανακοινώνονται. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ευρήματα τα οποία δεν κρίνονται άξια να συμπεριληφθούν στα δελτία Τύπου που εκδίδει τακτικά το υπουργείο Πολιτισμού, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον σκελετό ενός κύκνου. Τα υπολείμματα του πτηνού βρέθηκαν στην επίχωση του πρώτου θαλάμου, κάπου ανάμεσα στις Σφίγγες της εισόδου και τις Καρυάτιδες. Για το πώς ερμηνεύεται η παρουσία του κύκνου μέσα στο μνημείο, σε ποια περίοδο ανήκει, αν βρήκε κατά τύχη καταφύγιο στο εσωτερικό του τάφου ή οδηγήθηκε εκεί προκειμένου ενδεχομένως να θυσιαστεί, ουδείς γνωρίζει. Τα οστά του κύκνου, όπως και οποιοδήποτε από τα λεγόμενα κινητά ευρήματα, κανονικά μεταφέρονται στο Μουσείο της Αμφίπολης όπου φυλάσσονται και συντηρούνται. Η κυρία Κατερίνα Περιστέρη, υπό την ιδιότητά της ως διευθύντριας του μουσείου, διαβεβαιώνει ότι οι εγκαταστάσεις του είναι υπερσύγχρονες και ότι τα ανευρισκόμενα αντικείμενα λαμβάνουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα. Εστω και έτσι όμως, εγείρονται ερωτήματα σχετικά με το τι βρίσκεται μέσα στον τύμβο Καστά, τι επιτρέπεται να γίνει γνωστό γύρω από αυτά τα «ανώνυμα» ευρήματα και τι όχι. «Εχουμε βρει πολλά κινητά αντικείμενα», παραδέχεται η κυρία Περιστέρη, εξηγώντας ότι «πρόκειται για κεραμικά, καρφιά κ.λπ. – αλλά αυτά δεν είναι για δελτίο Τύπου. Σε ένα ενημερωτικό δελτίο θα δώσεις ένα ωραίο ψηφιδωτό, ένα ωραίο άγαλμα, μια ωραία παράσταση κ.λπ., όχι δυο-τρία οστρακάκια που θα βρεις κάπου, τα οποία θα πρέπει να συντηρηθούν, να κολληθούν μεταξύ τους κ.ο.κ., όλα αυτά απαιτούν χρόνο. Και πρέπει προηγουμένως να έχει τελειώσει η ανασκαφή ώστε να έχεις όλα τα κομμάτια, να τα κολλήσεις, να δεις τι είναι. Αυτή είναι η σωστή επιστημονική, αρχαιολογική δουλειά».

Κανείς, εκτός από τους αρχαιολόγους και τους συντηρητές, δεν γνωρίζει τον ακριβή αριθμό και το είδος των κινητών ευρημάτων και βέβαια είναι αδύνατον να γίνει οποιαδήποτε υπόθεση για τη σημασία τους. Πάντως, πληροφορίες που φτάνουν στο «ΘΕΜΑ» κάνουν λόγο για θραύσματα κεραμικών σκευών τα οποία φέρουν ίχνη καύσης και άρα ανήκουν στην πυρά όπου αποτεφρώθηκε ο, άγνωστης μέχρι στιγμής ταυτότητας, νεκρός του τύμβου Καστά. Για το τι περισσότερο θα μπορούσαν να μαρτυρήσουν γι’ αυτόν τα κομμάτια των πιάτων και των αγγείων, τα καρφιά που πιθανώς συγκρατούσαν μεταξύ τους τα ξύλινα μέλη κάποιας τράπεζας προσφορών προς τον θανόντα μόνο οι ερευνητές έχουν δικαίωμα γνώμης. Προς το παρόν, όμως, και για λόγους επιστημονικής δεοντολογίας δεν έχουν δικαίωμα λόγου.

Το αίνιγμα του χαμένου κύκλου

Τραυματισμένο σοβαρά αλλά απολύτως συμμετρικά βρέθηκε το αριστουργηματικό, όπως κατά γενική ομολογία χαρακτηρίζεται, ψηφιδωτό με την Αρπαγή της Περσεφόνης. Το κυκλικό κομμάτι που λείπει από το κέντρο της μυθολογικής παράστασης συνιστά άλλον έναν από τους πολυάριθμους γρίφους του τύμβου Καστά. Η γενική γραμματέας του ΥΠΠΟ, Λίνα Μενδώνη, απέκλεισε κάποιο φυσικό αίτιο, π.χ. τη διαρροή νερού, για την τοπική καταστροφή του ψηφιδωτού. Απέκλεισε επίσης τον βανδαλισμό από τους τυμβωρύχους, εφόσον κάτι τέτοιο δεν θα είχε κανένα νόημα – εκτός βέβαια εάν υπήρχε πακτωμένο επιτόπου κάτι πολύτιμο, το οποίο οι εισβολείς θέλησαν να αφαιρέσουν διά της βίας. Εφόσον όμως το υπόστρωμα στον χώρο του στρογγυλού κενού δεν μαρτυρά ότι υπήρξε σταθερή και μόνιμη τοποθέτηση κάποιου αντικειμένου, το ενδεχόμενο της ηθελημένης καταστροφής φαίνεται απίθανο. Η εκδοχή που απομένει και προς την οποία κλίνουν οι ερευνητές είναι η ύπαρξη κάποιου σκεύους, πιθανώς τελετουργικής χρήσης, το οποίο είχε τοποθετηθεί στο κέντρο του ψηφιδωτού και με την πάροδο του χρόνου έφθειρε το δάπεδο. Ισως κατ’ αυτό τον τρόπο εξηγείται η βεβαιότητα των αρχαιολόγων ότι με τις ψηφίδες και τα μεγαλύτερα κομμάτια που έχουν βρεθεί -και τα οποία φτάνουν σε μήκος έως και τα 20 εκατοστά- η αναπαράσταση του ψηφιδωτού θα αποκασταθεί σχεδόν στην εντέλειά του.

Απορρίπτοντας το σενάριο της διαρροής νερού που υποτίθεται ότι έσταζε επί αιώνες πάνω στο περίτεχνο μωσαϊκό κατατρώγοντάς το, η κυρία Μενδώνη διέψευσε επίσης μια συναφή θεωρία που αφορά στην επίχωση. «Εάν είχαν περάσει τόσα πολλά χώματα από τις ρωγμές, δεν θα υπήρχε θόλος. Είναι αδύνατον όλα αυτά τα κυβικά μέτρα χώμα να έχουν εισχωρήσει από φυσική ροή», τόνισε η γ.γ. του υπουργείου. Η επίχωση, ωστόσο, προβληματίζει έντονα τους ερευνητές, καθώς συνδέεται άμεσα με το πιο βασανιστικό από τα ερωτήματα για τον τάφο της Αμφίπολης, δηλαδή τη σύλησή του. Μιλώντας στα ΜΜΕ την προηγούμενη Πέμπτη, η κυρία Μενδώνη δεν αρνήθηκε ότι πλέον υπάρχουν δεύτερες σκέψεις σχετικά με το χρονικό σημείο όπου έγινε η πλήρωση των χώρων του μνημείου με το αμμώδες χώμα. Τόσο η επίχωση όσο και οι τοίχοι σφράγισης ενδέχεται να έχουν δημιουργηθεί αργότερα από την ανέγερση του μνημείου. Το χειρότερο σενάριο για τον τύμβο θα ήταν να έχει μπαζωθεί αφότου υπέστη λεηλασίες – και μάλιστα επανειλημμένες. Προς αυτή την κατεύθυνση δείχνει και η απουσία ευρημάτων που θα παρέπεμπαν σε κάποιου είδους επίπλωση. Διότι δεν θα είχε καμία λογική η δημιουργία ενός υπερπολυτελούς ανακτόρου, καταφανώς φτιαγμένου για να λειτουργήσει ως μέσο επίδειξης πλούτου και υλικής ματαιοδοξίας, χωρίς να περιέχει το παραμικρό διακοσμητικό ή μη, μικρό ή μεγάλο αντικείμενο. Η κυρία Μενδώνη είπε σχετικά ότι «διάφορες παρατηρήσεις, όχι ευρήματα, οδηγούν στη σκέψη ότι η επίχωση μπορεί να είναι μεταγενέστερη της κατασκευής του μνημείου. Πολύ ή λίγο, δεν μπορούμε να πούμε. Το μνημείο θα μπορούσε να είναι επισκέψιμο έως το ψηφιδωτό. Γενικώς στους μακεδονικούς τάφους υπήρχε μια προσβασιμότητα, ο διάδρομοι στο εσωτερικό τους δεν ήταν επισκέψιμοι, δηλαδή ανοιχτοί στον καθέναν, αλλά ήταν προσβάσιμοι».

Η τραγική Περσεφόνη και ο υπερφίαλος Κάσσανδρος

Μελετώντας τις λεπτομέρειες της μυθικής αρπαγής της Περσεφόνης όπως αυτή αναπαρίσταται στο εντυπωσιακό και παγκοσμίως πολυσυζητημένο ψηφιδωτό που αποκαλύφθηκε στο δάπεδο του δεύτερου θαλάμου, ο κ. Ευθύμης Λαζόγκας, διδάσκων Ιστορίας της Αρχαίας Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, παρατηρεί: «Αναμφίβολα είναι ένα εξαιρετικό δείγμα της τεχνικής του βοτσαλωτού ψηφιδωτού, η οποία φτάνει στη μεγαλύτερη ακμή της ακριβώς περί τα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ.. Αυτό είναι σημαντικό για τη χρονολόγηση του μνημείου, καθώς μετά τη συγκεκριμένη περίοδο η τεχνική αυτή σταδιακά εγκαταλείπεται και στα όσα παραδείγματα γνωρίζουμε από τον πρώιμο 3ο αιώνα π.Χ. τα σχέδια γίνονται πιο επίπεδα και γραμμικά, παρουσιάζοντας πιο διακοσμητικό χαρακτήρα. Στο ψηφιδωτό του τύμβου Καστά είναι έντονη η αίσθηση του βάθους και των φωτοσκιάσεων, όπως και η λεπτομέρεια στην απόδοση των εκφράσεων που έχουν οι μορφές της σύνθεσης. Είναι σαφές ότι το έχει δημιουργήσει ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες αυτής της περιόδου, καθώς εκείνη την εποχή υπήρχαν πολλοί ικανοί ψηφοθέτες, δεδομένου ότι τα βοτσαλωτά ψηφιδωτά ήταν της μόδας και παρουσίαζαν μεγάλη ζήτηση για τη διακόσμηση των πολυτελών οικιών της μακεδονικής αριστοκρατίας. Θα έλεγα ότι η Αρπαγή της Περσεφόνης φαίνεται να είναι το δεύτερο καλύτερο δείγμα ψηφιδωτής διακόσμησης δαπέδου, μετά το Κυνήγι του Ελαφιού, που βρέθηκε στα ανακτορικά συγκροτήματα της Πέλλας».

Οπως επισημαίνει ο κ. Λαζόγκας, η προσπάθεια απόδοσης του βάθους και οι διαβαθμίσεις των σκιών είναι ιδιαίτερα εμφανείς στο ψηφιδωτό της Αμφίπολης, παρόλο που υπάρχουν κάποια μικρά ελαττώματα στην προοπτική και την απόδοση των μορφών, ιδιαίτερα στην περίπτωση του σώματος του ψυχοπομπού Ερμή, η απόδοση του οποίου είναι ελαφρώς πιο ατελής από τις άλλες δύο. «Ωστόσο, είναι σαφές ότι αυτός που παρήγγειλε ένα τόσο μεγαλοπρεπές μνημείο είχε μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, επρόκειτο για υπερφίαλη προσωπικότητα και επιθυμούσε έντονα να εμφανιστεί είτε ως άμεσα συνδεόμενος με την ιστορία της δυναστείας των Τημενιδών, είτε ως άξιος συνεχιστής της. Γι’ αυτό ακριβώς, αν θα έπρεπε να κάνω κάποια υπόθεση για το πρόσωπο που συνδέεται με την ανέγερση του μνημείου, λόγω του υπερφυσικού μεγέθους του τάφου και της υπερφόρτωσής του με περίτεχνη και δαπανηρή διακόσμηση, υποθέτω, με κάθε επιφύλαξη βέβαια, πως το μνημείο συνδέεται με την περίοδο της ηγεμονίας του Κάσσανδρου. Σε αυτή την περίοδο το τοποθετούν και οι περισσότεροι επιστήμονες. Η τοιχοδομία, τα χαρακτηριστικά των Καρυατίδων και πριν απ’ όλα το ψηφιδωτό παραπέμπουν στα τέλη του 4ου και οριακά στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ. Λόγω του μεγέθους της κατασκευής και της ασυνήθιστης μορφής του είναι πιθανόν οι ένοικοι του τάφου να είναι και περισσότεροι του ενός. Ο ένοικος του τάφου λογικά οφείλει να έχει κάποια ιδιαίτερη σχέση με την Αμφίπολη, όπως θα ήταν η περίπτωση των ναυάρχων Νεάρχου, Λαομέδοντα ή Ανδροσθένη. Σε κάθε περίπτωση, σύντομα θα ξέρουμε».

Ακριβώς λόγω του προφίλ που σχηματίζεται έμμεσα για τον περιβόητο αλλά άγνωστο «ιδιοκτήτη» του αινιγματικού ταφικού μνημείου, η προσμονή για την επόμενη έκπληξη, αυτή που επιφυλάσσει ο τρίτος θάλαμος στους ανασκαφείς, πυρπολεί τη συλλογική φαντασία. Η ομάδα των ερευνητών υπό την κυρία Περιστέρη έχει εισέλθει από χθες στον χώρο πίσω από τη μαρμάρινη θύρα και ήδη αφαιρεί συστηματικά την επίχωση. Η αποκάλυψη του μυστικού είναι ζήτημα ημερών, καθώς υπάρχει διάχυτη η εντύπωση ότι το τέρμα της διαδρομής στο εσωτερικό του τύμβου Καστά βρίσκεται λίγα μέτρα πιο μπροστά -και πιο κάτω- από το ψηφιδωτό δράμα της Περσεφόνης, στον τελευταίο, ή, αλλιώς, στον κυρίως ταφικό θάλαμο του μοναδικού και παράξενου μνημείου της Αμφίπολης.

590.000 ευρώ το κόστος των ανασκαφών από το 2010 μέχρι σήμερα

Σε ποσό που δεν ξεπερνά τα 590.000 ευρώ ανήλθαν οι χρηματοδοτήσεις για την ανασκαφική έρευνα του ταφικού συγκροτήματος Τύμβου Καστά. Αναλυτικά στοιχεία με τις χρηματοδοτήσεις της ανασκαφικής έρευνας, που αποκάλυψε το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης, διαβίβασε στη Βουλή ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Κώστας Τασούλας, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου.

Σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο από το έγγραφο που διαβιβάστηκε στη Βουλή προκύπτει ότι το 2014 τις ανασκαφικές έρευνες στήριξαν με δωρεά η Εθνική Τράπεζα και με χορηγίες η ΔΕΣΦΑ και τα Ελληνικά Πετρέλαια. Οι χορηγίες των ΔΕΣΦΑ και Ελληνικά Πετρέλαια μάλιστα δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί.

Τα στοιχεία είχε ζητήσει ο βουλευτής των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Νίκος Νικολόπουλος, επικαλούμενος δημοσίευμα σύμφωνα με το οποίο το κόστος της ανασκαφικής έρευνας στην Αμφίπολη είναι υπέρογκο και, όπως έλεγε ο βουλευτής, «οι ψηφοφόροι της εκλογικής του περιφέρειας» ζητούν ενημέρωση επ’ αυτού.

Όπως ειδικότερα ενημερώνει ο υπουργός Πολιτισμού στο απαντητικό του έγγραφο, που διαβιβάστηκε στη Βουλή με ημερομηνία 16 Οκτωβρίου, οι χρηματοδοτήσεις για την ανασκαφική έρευνα του ταφικού συγκροτήματος Τύμβου Καστά είναι οι εξής:

* 2010: δόθηκαν 20.000 ευρώ μέσω Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Σερρών, από τη Νομαρχία Σερρών (Ανασκαφική έρευνα στην κορυφή του Τύμβου ΚΑΣΤΑ Αμφίπολης)

* 2011: δόθηκαν 80.000 ευρώ μέσω Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, από την Περιφέρεια (Έναρξη ανασκαφικής έρευνας ταφικού περιβόλου του Τύμβου ΚΑΣΤΑ Αμφίπολης).

* 2012: Δόθηκαν 50.000 ευρώ από το υπουργείο Πολιτισμού και 50.000 ευρώ από το υπουργείο Μακεδονίας Θράκης (Συνέχιση ανασκαφικής έρευνας ταφικού περιβόλου Τύμβου ΚΑΣΤΑ Αμφίπολης).

* 2013: Δόθηκαν 90.000 ευρώ από το υπουργείο Πολιτισμού (Συνέχιση ανασκαφικής έρευνας ταφικού περιβόλου ΚΑΣΤΑ Αμφίπολης)

* 2014: δόθηκαν 150.000 ευρώ από το υπουργείο Πολιτισμού (Συνέχιση ανασκαφικής έρευνας περιβόλου και εντοπισμός και ανασκαφή τάφου Τύμβου ΚΑΣΤΑ Αμφίπολης)

* Επίσης το 2014, δόθηκε ως δωρεά από την Εθνική Τράπεζα ποσό 150.000 ευρώ ενώ οι χορηγίες των εταιρειών του Δημοσίου ΔΕΣΦΑ (35.000) και Ελληνικά Πετρέλαια (25.000) δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί.

Πηγή: ethnos.gr, protothema.gr