438 νέες αφίξεις στη Λέσβο μέσα σε ένα τριήμερο

Βία, άθλιες συνθήκες υγιεινής, πρόχειρα καταλύματα που στοιβάζουν δεκάδες ανθρώπους, τεράστιες ουρές για συσσίτιο, απόπειρες αυτοκτονίας. Αυτές είναι λίγες μονάχα από τις πτυχές της καθημερινότητας που αντιμετωπίζουν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που στοιβάζονται στο σύγχρονο «κολαστήριο» της Μόριας.

Ένας διαβόητος, παγκοσμίως γνωστός πια προσφυγικός καταυλισμός, η κατάσταση στον οποίο έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο, γεγονός που παραδέχεται και η κυβέρνηση. Παρόλες όμως τις παραδοχές, λίγα πράγματα έχουν γίνει για την αναβάθμισή ή έστω την αποσυμφόρησή του. Το αντίθετο μάλιστα: Το τριήμερο 7,8,9 Αυγούστου 438 ακόμη πρόσφυγες ήρθαν να προστεθούν στα 8.345 άτομα όλων των ηλικιών που στριμώχνονται σε χώρους σχεδιασμένους για μόλις 3.100 άτομα.

Οι νέες αφίξεις του τελευταίου τριημέρου, καταδεικνύουν ότι η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας για το προσφυγικό δεν έχει καταφέρει να περιορίσει τις ροές προς τα νησιά. Παρότι υπήρξε μια περίοδος ύφεσης, από την 1η Μαΐου έως και την 31η Αυγούστου, έφτασαν στα παράλια της Λέσβου, 5.450 άτομα, πολλά περισσότερα από τα 3.950 που μεταφέρθηκαν από το νησί στην ηπειρωτική Ελλάδα το ίδιο διάστημα, όπως παραδέχτηκε πρόσφατα ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρης Βίτσας, ο οποίος χαρακτήρισε την κατάσταση στο ΚΥΤ Μόριας από «δύσκολη έως οριακή».

Η εν λόγω παραδοχή ωστόσο δεν μπορεί να περιγράψει ούτε στο ελάχιστο τις συνθήκες διαβίωσης και παραμονής στον χειρότερο προσφυγικό καταυλισμό του κόσμου, όπως έχει χαρακτηριστεί η Μόρια, ένας χαρακτηρισμός διόλου τιμητικός για τη χώρα μας και την κυβέρνηση.

Το χειρότερο όλων όμως είναι το γεγονός ότι ακόμα και η επιτόπια έρευνα είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο για τους δημοσιογράφους ελληνικών και των διεθνών ΜΜΕ. Πρόσφατα, το βρετανικό δίκτυο BBC εξασφάλισε την άδεια για μια σπάνια αυτοψία στους χώρους του διαβόητου «κολαστηρίου», και τα όσα διηγήθηκαν οι πρόσφυγες και μετανάστες τις εμπειρίες τους, τουλάχιστον συγκλονίζουν.

Όπως κατήγγειλε στο BBC η οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα, περίπου 70 άτομα αντιστοιχούν σε κάθε τουαλέτα. Το πρόβλημα με τα λύματα είναι οξύ, όπως επιβεβαιώνει μια μητέρα που ζει με το μωρό της, μόλις 12 ημερών, σε έναν χώρο με ανθρώπινα περιττώματα στο δάπεδο.

Δεν είναι μονάχα οι ανύπαρκτες υποδομές και συνεπακόλουθα οι άθλιες συνθήκες υγιεινής. Οι κάτοικοι της Μόριας βιώνουν ψυχολογικά τραύματα τόσο από την παραμονή τους στον καταυλισμό, όσο και από την ατέλειωτη αναμονή ώστε να μεταφερθούν είτε στην ενδοχώρα, είτε στη χώρα επιλογής τους. Ακόμα και παιδιά 10 ετών αποπειρώνται να βάλουν τέλος στη ζωή τους, λέει ο Λούκα Φοντάνα, συντονιστής της MSF για τη Λέσβο.

Τα περιστατικά βίας είναι συχνά –δύο άτομα μαχαιρώθηκαν την ώρα του ρεπορτάζ ενώ περίμεναν στην ουρά για το συσσίτιο- και πρόσφυγες καταγγέλλουν ρατσισμό και θρησκευτική βία μεταξύ σιιτών και σουνιτών μουσουλμάνων, Αράβων και Αφγανών.

Το ρεπορτάζ του BBC ήρθε να υπερθεματίσει με τον πιο ηχηρό τρόπο και η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Η γνωμοδότηση- εισήγηση της διεύθυνσης δημόσιας υγείας της Π.Ε. Λέσβου που βασίστηκε σε αυτοψίες υπαλλήλων, περιγράφει με τα ίδια μελανά χρώματα την κατάσταση στον καταυλισμό, με την Περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου μάλιστα, να δίνει προθεσμία 30 ημερών στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής ώστε να συμμορφωθεί με τις υγειονομικές υποδείξεις, ειδάλλως θα απαγορευτεί η λειτουργία του Κέντρου.

Οπως αναφέρεται μεταξύ άλλων στο σχετικό κείμενο, ο χώρος θεωρείται ακατάλληλος καθώς «στην είσοδο του κέντρου διαπιστώθηκε ανεξέλεγκτη διαρροή λυμάτων, τα οποία οδηγούνται στον παρακείμενο χείμαρρο ανεπεξέργαστα και μέρος από αυτά διοχετεύονται και στο δρόμο. Επιπλέον διαπιστώθηκε διαρροή λυμάτων σε άλλο σημείο του χειμάρρου από σπασμένους αγωγούς αποχωρητηρίων, με αποτέλεσμα να υπάρχει έντονη δυσοσμία και κίνδυνος για τη Δημόσια Υγεία και το Περιβάλλον γενικότερα. Διαπιστώθηκε ότι ο χώρος παρουσιάζει συνθήκες συγχρωτισμού (λόγω μεγάλου αριθμού πληθυσμού προσφύγων-μεταναστών) στους χώρους διαμονής τους (έως 15 άτομα στους οικίσκους και έως 150 σε κάθε σκηνή) με κίνδυνο μετάδοσης ασθενειών. Επίσης διαπιστώθηκε έντονη δυσοσμία και ύπαρξη εντόμων υγειονομικής σημασίας (μυγών) λόγω της αδυναμίας επιμελούς καθαριότητα των χώρων διαμονής».