Το ΣτΕ αποφασίζει για τις ομπρέλες τις ξαπλώστρες και τις καντίνες στις παραλίες

Από την αυξημένη επταμελή σύνθεση του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας αναμένεται η έκδοση τριών αποφάσεων που θα ξεκαθαρίζουν εάν η απευθείας παραχώρηση στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄  βαθμού των παραλιών προκειμένου να τοποθετούνται καθίσματα,ομπρέλες, ξαπλώστρες, κανό, θαλάσσια ποδήλατα, αναψυκτήρια, κ.λπ., αλλά  και η πε­ραιτέρω μεταβίβαση του δικαιώματος χρήσης παραλίας σε τρίτους, πρέπει να γίνεται συλλήβδην για όλη την Ελλάδα με μία μόνο υπουργική απόφαση ή κατά περίπτωση.

Οι τρεις αυτές υποθέσεις έχουν παραπεμφθεί λόγω σπουδαιότητας από την 5μελή στην 7μελή σύνθεση του Ε΄ Τμήματος για οριστική κρίση, ενώ οι σύμβουλοι Επικρατείας πρόσφατα εξέφρασαν την άποψη  ότι η παραχώρηση πρέπει να γίνεται «μεμονωμένα, κατά περίπτωση και ύστερα από εξατομικευμένη κρίση της διοίκησης» και εφόσον υπάρχουν διαγράμματα τα οποία θα καθορίζουν τις προϋποθέσεις και τους όρους της παραχώρησης.

Αναλυτικότερα, στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έχουν προσφύγει ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών, μία οικολογική και περιβαλλοντική οργάνωση της Ροδόπολης Αττικής, ένας κάτοικος του Αμαρουσίου και ένας της Αίγινας.

Όλοι  ζητούν να ακυρωθεί υπουργική απόφαση του Μαΐου 2009 (αντικαταστάθηκε με μεταγενέστερες υπουργικές αποφάσεις με το ίδιο περιεχόμενο μέχρι και το 2014)  που επιτρέπει την «απευθείας παραχώρηση, με αντάλ­λαγμα, του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης και πα­ρόχθιας ζώνης μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών, στους Οργανι­σμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ βαθμού».

Η 5μελής σύνθεσης του Συμβουλίου της Επικρατείας (πρόεδρος η αντιπρόεδρος Αγγελική Θεοφιλοπούλου και εισηγήτρια η σύμβουλος Επικρατείας Αικατερίνη Σακελλαροπούλου) στις υπ΄  αριθμ. 646 και 647/2015 αποφάσεις του, κατ΄  αρχάς επισημαίνει  ότι «οι ακτές αποτελούν ευθέως αντικείμενο της επιβαλλομένης με το άρ­θρο 24 του Συντάγματος προστασίας».

Ακόμη, η σύνθεση αυτή του Ε΄ Τμήματος, ότι  «η απευθείας παραχώρηση της απλής χρήσης αιγια­λού, πα­ραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης μεγάλων λιμνών και πλεύσι­μων ποταμών, στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης  Α΄ βαθμού γίνεται για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουομέ­νους ή την αναψυχή του κοινού (όπως εκμίσθωση θαλασσίων μέ­σων αναψυχής, καθισμάτων, ομπρελών, λειτουργία τροχήλατου αναψυ­κτη­ρίου κ.λπ.).

Στην συνέχεια η 5μελής σύνθεσης του Ε΄ Τμήματος του  Συμβούλιο της Επικρατείας στις εν λόγω αποφάσεις της, αφού ερμηνεύει το Σύνταγμα και τη  νομοθεσία, υπογραμμίζει ότι «η παρα­χώρηση δικαιωμάτων απλής χρήσης επί του αιγιαλού και της παραλίας, στους πρωτοβάθμιους Ο.Τ.Α. για την άσκηση δραστηριοτήτων που είναι, καταρχήν, ήπιες και συμβατές με τον προορισμό των στοιχείων αυτών του φυσικού περιβάλλοντος ως κοινοχρήστων, πρέπει να γίνεται μεμονωμένα και κατά περίπτωση, ύστερα από εξατομικευμένη κρίση της διοικήσεως, συνοδευόμενη από τα αναγκαία διαγράμματα, με την οποία θα τίθενται και οι αναγκαίοι όροι και περιορισμοί ενόψει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του υπό παραχώρηση συγκεκριμένου τμήματος του αιγιαλού, προκειμένου να διασφαλισθεί και η κατά προορισμό χρήση του ως κοινόχρηστου αγα­θού».

Ακόμη, σημειώνουν οι δικαστές ότι κατά την έννοια των διατάξεων του νόμου 2971/2001 η έγκριση των αρμοδίων υπουργών για «την περαιτέρω μεταβίβαση σε τρίτους του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας εκ μέρους των Ο.Τ.Α. ως παραχωρησιούχων, χο­ρηγείται κατά περίπτωση, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του νο­μο­θέτη για την προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτων, που κινδυ­νεύουν από την υπερεκμετάλλευση και να διαφυλαχθεί η κοινοχρησία τους, δεδομένου άλλωστε ότι δεν νοείται συλλήβδην εκ των προτέρων έγκριση εκ μέρους των αρμοδίων υπουργών μεταβιβάσεων που θα χωρίσουν μελλοντικά».

Παράλληλα, η 5μελής σύνθεσης του ΣτΕ υπογραμμίζει:

α) «η συλλήβδην παραχώρηση με την προσβαλλόμενη κοινή υπουργική απόφαση του συνόλου των αιγιαλών της χώρας στους πρωτοβάθμιους Ο.Τ.Α. βρίσκεται εκτός των ορίων της εξουσιοδοτήσεως της παραγράφου 5 του άρθρου 13 του νόμου 2971/2001» και

β) η σχετική διάταξη της επίμαχης υπουργικής απόφασης, με την οποία «εγκρίνεται η πε­ραιτέρω μεταβίβαση του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παρα­λίας από τους Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού προς τρίτους, είναι εκτός των ορίων της εξουσιοδοτήσεως του άρθρου 15 παράγραφος 3 του νόμου 2971/2001».

Κατά την συζήτηση των υποθέσεων στην 7μελή σύνθεση του ΣτΕ οι δικηγόροι ανάπτυξαν στις αντίθετες νομικές θέσεις του, ενώ αναμένεται η έκδοση των αποφάσεων.