Τι φέρνει στον τουρισμό η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ

Σταθερότητα σε όλα τα επίπεδα, από το πολιτικό κλίμα, την εικόνα για την Ελλάδα που δίνεται στα ξένα MME και το επενδυτικό πλαίσιο έως τη φορολογία που ζητούν οι τουριστικοί φορείς από τη νέα κυβέρνηση, ώστε να επιτευχθεί ένα νέο «θαύμα» για τον ελληνικό τουρισμό το 2015, στα πρότυπα του 2014.

Ιδιαίτερα μάλιστα σε μία περίοδο κατά την οποία η γενικότερη συγκυρία θα μπορούσε να λειτουργήσει ακόμη πιο θετικά για τον ελληνικό τουρισμό, τόσο λόγω του «φθηνού» ευρώ όσο και των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας την περασμένη εβδομάδα.

Ο ίδιος ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, κ. Α. Ανδρεάδης, εξάρει το θετικό ρόλο που μπορεί να παίξει το φθηνό ευρώ για τον ελληνικό τουρισμό, θέτοντας ωστόσο ερωτηματικά για το αν θα μπορέσει τελικά η χώρα μας να αξιοποιήσει τη θετική αυτή συγκυρία. Αντίστοιχα και για τις αποφάσεις της ΕΚΤ την περασμένη εβδομάδα, οι οποίες ειδικά για τον κλάδο είναι θετικές από την άποψη ότι «θα δυναμώσουν και την τουριστική κατανάλωση κατοίκων της Ε.Ε.και τη ζήτηση χωρών εκτός, λόγω του φθηνού ευρώ».

Το εκλογικό αποτέλεσμα

Σε σχέση με το εκλογικό αποτέλεσμα, ο κλάδος, όπως άλλωστε και συνολικά το εγχώριο επιχειρείν, εμφανίζεται επί του παρόντος να τηρεί στάση αναμονής, ώστε να δει τα πρώτα δείγματα γραφής, για τα οποία πάντως είχε προϊδεάσει τον περασμένο Δεκέμβριο ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για τον τουρισμό.

Το μεγάλο ερωτηματικό που θέτουν οι επιχειρηματίες του κλάδου είναι το πώς τελικά θα αντιμετωπισθεί το θέμα των μεγάλων τουριστικών επενδύσεων και ειδικά το μοντέλο των σύνθετων τουριστικών καταλυμμάτων- ξενοδοχείων με παραθεριστικές κατοικίες.

Ενα μοντέλο, το οποίο, κατά τους υποστηρικτές του, θα μπορούσε να φέρει περισσότερους ξένους στην Ελλάδα, κατά τους επικριτές του ωστόσο- μεταξύ των οποίων και ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ- υπονομεύει το μέλλον του τουρισμού.

«Ο ΣΥΡΙΖΑ δε θέλει να συνεχίσει το σημερινό κορεσμένο μοντέλο εντατικής εκμετάλλευσης του τουρισμού, που ήδη εμφανίζει και σημάδια χρηματοοικονομικής κόπωσης. Γιατί αυτό προκύπτει από την πτωτική τάση της μέσης δαπάνης ανά διανυκτέρευση και, συνεπώς, και ανά ταξίδι τα τελευταία χρόνια. Δεν θέλουμε να συνεχίσουμε το μοντέλο του τουρισμού που αποκόπτει τις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες από τα οφέλη της τουριστικής ζήτησης. Ένα μοντέλο το οποίο στηρίζεται σε μεγάλες ιδιωτικές πολεοδομήσεις, με αδρανή τον χωροταξικό σχεδιασμό σε εθνικό επίπεδο. Δηλαδή, σε μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα και τουριστικές κατοικίες σε ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές. Για να αναπτύξουμε το τουρισμό μας πρέπει να διαφυλάξουμε αυτό που τον καθιστά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και δεν είναι άλλο από το ασύγκριτο φυσικό περιβάλλον της πατρίδας μας. Αν αυτό το υπονομεύουμε, υπονομεύουμε και το μέλλον του τουρισμού», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο πρόγραμμα.

Ο ίδιος ο κ. Τσίπρας, είχε επισημάνει ότι «δεν συμφωνούμε στην ανεξέλεγκτη παραχώρηση δημόσιων εκτάσεων-φιλέτων για την οικοδόμηση παραθεριστικών κατοικιών και ξενοδοχειακών μονάδων σε παράκτιες περιοχές, που περιορίζουν τη δημόσια παρέμβαση, στοχοποιούν τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, απορρυθμίζουν τη χωροταξική πολιτική και τις εργασιακές σχέσεις, μετατρέποντας την τουριστική αγορά σε εργασιακή ζούγκλα ορισμένου χρόνου, ακριβώς για να διευκολύνουν τη συγκέντρωση κεφαλαίου. Και δυσχεραίνουν την ανεμπόδιστη και δωρεάν πρόσβαση στις ακτές, το φτηνό και μαζικό τουριστικό προϊόν, που αποτελεί τη κινητήριο δύναμη για τη μικρομεσαία τουριστική επιχείρηση».

Αύξηση του εσωτερικού τουρισμού, ενίσχυση του ποιοτικού ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού, τόνωση της μικρής και μεσαίας τουριστικής επιχειρηματικότητας, περιορισμός του μοντέλου «all inclusive» που, σε μεγάλο βαθμό, αποκόπτουν τον τουρισμό από την τοπική οικονομία, άρση ιδιωτικοποιήσεων -επανεξέταση συμβάσεων, μείωση ΦΠΑ στις τουριστικές επιχειρήσεις, αναβίωση προγραμμάτων Κοινωνικού Τουρισμού είναι μεταξύ των μέτρων που έχει συμπεριλάβει στο πρόγραμμά του για τον τουρισμό ο ΣΥΡΙΖΑ.

Η πορεία του ευρώ

Η αλλαγή της πολιτικής σκυτάλης στην Ελλάδα, πάντως, συμπίπτει με μία συγκυρία που επηρεάζεται από σειρά παραγόντων συνολικά για τον τουρισμό εντός και εκτός Ελλάδας. Τις θετικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η πορεία της ισοτιμίας του ευρώ τονίζει και στην τελευταία της ανάλυση η Alpha Bank, η οποία αναφέρει ότι »η προσδοκώμενη περαιτέρω διολίσθηση του ευρώ το 2015, ιδιαίτερα μετά το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (Quantitative Easing) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αναμένεται να συμβάλλει θετικά στην ενίσχυση των εξαγωγών, και ιδιαίτερα στην τουριστική δραστηριότητα. Ηδη στο εντεκάμηνο του 2014 ήταν ισχυρή η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων από χώρες της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του Ευρώ (11μηνο 2014: +21,7%, 11μηνο 2013: +3,5%), λόγω κυρίως της ανόδου των εισπράξεων από το Ην. Βασίλειο, κατά 15,1%.

«Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχισθεί και να ενισχυθεί», αναμένουν οι αναλυτές της τράπεζας. Σημειώνεται ότι το ευρώ έχει υποτιμηθεί έναντι της αγγλικής λίρας κατά 5% από τον Ιούνιο 2014 έως σήμερα, ενώ οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από ξένους επισκέπτες που προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελούν το 12% του συνόλου των εισπράξεων από τον τουρισμό.

Η ανάλυση της Alpha στέκεται και στη σημαντική αύξηση των εισπράξεων από τις ΗΠΑ κατά 15,5% το 11μηνο 2014 «αν και το ποσοστό των Αμερικανών επισκεπτών στην Ελλάδα παραμένει χαμηλό, μόλις στο 2,7% των συνολικών αφίξεων από το εξωτερικό στη χώρα. Το 2015, η πτωτική τάση του ευρώ αναμένεται να επηρεάσει θετικά τις εισπράξεις από τις ΗΠΑ.» Εν προκειμένω, το ευρώ σημείωσε τη μεγαλύτερη υποχώρηση έναντι του δολαρίου, κατά 18,6% από τον Ιούνιο 2014 έως σήμερα.

Όσον αφορά στις ταξιδιωτικές εισπράξεις από Ρώσους επισκέπτες, το εντεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2014, υποχώρησαν κατά 13,2%, έναντι αύξησης 41,7% το αντίστοιχο διάστημα 2013. Η έντονη ανοδική πορεία που παρατηρήθηκε το 2013 και μέχρι και τον Ιούλιο 2014, δεν προβλέπεται να συνεχισθεί το 2015, εξέλιξη η οποία, κατά την τράπεζα, οφείλεται σε δύο παράγοντες:

α) την έντονη διολίσθηση του ρωσικού νομίσματος που είχε ως αποτέλεσμα την ανατίμηση του ευρώ έναντι του ρουβλίου κατά 38,3% από τον Ιούνιο 2014 έως σήμερα και

β) την είσοδο της οικονομίας της Ρωσίας σε ύφεση στη διετία 2015- 2016, καθώς σύμφωνα με το ΔΝΤ, αναμένεται πτώση του ΑΕΠ της Ρωσίας κατά 3% το 2015 και 1,0% το 2016. Οι αναλυτές της τράπεζας εκτιμούν ότι η εξέλιξη αυτή δεν πρόκειται να επηρεάσει σημαντικά τις ταξιδιωτικές εισπράξεις της Ελλάδος, καθώς οι εισπράξεις από τη Ρωσία αποτελούν μόλις το 9% των συνολικών ταξιδιωτικών εισπράξεων.

Τέλος, όπως αναφέρει η Alpha Bank, η υποτίμηση του ευρώ έναντι των νομισμάτων των ανταγωνιστριών χωρών που αποτελούν τουριστικούς προορισμούς στη Μεσόγειο, ιδιαίτερα της Τουρκίας (υποτίμηση του ευρώ έναντι τουρκικής λίρας κατά 7%) και της Τυνησίας (-4%), παρέχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα στην Ελλάδα ως χώρα προέλευσης ξένων επισκεπτών.