Ρήξη εσωτερικού ή εξωτερικού; – Το μεγάλο και ιστορικό δίλημμα που αντιμετωπίζει ο Αλέξης Τσίπρας – Ρεπορτάζ στο «Καρφί»

Του Γιάννη Χρηστάκου

Αντιμέτωπος με το ιστορικό δίλημμα της ρήξης βρίσκεται ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος έχει γεμάτο το όπλο και πρέπει να αποφασίσει προς τα πού θα το στρέψει: Στους δανειστές, ή στην αριστερή πτέρυγα του κόμματός του. Ρήξη με τους εταίρους ή ρήξη με ένα σημαντικό κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ. Η απόφαση ασφαλώς και δεν είναι εύκολη, έχει όμως καθαρά πολιτικά και όχι οικονομικά κριτήρια καθώς η απόφασή του περνά μέσα από την πολιτική στήριξη που είναι –ή δεν είναι– διατεθειμένη να του παρέχει η Ευρωπαική Ενωση.
Ο πρωθυπουργός έχοντας ήδη συμπληρώσει δύο πλούσιους σε δράση μήνες, έχει και την καθαρή εικόνα για τους συσχετισμούς που υπάρχουν σήμερα όχι μόνο στο ευρωπαικό πεδίο αλλά και στο διεθνές. Μίλησε με τον Ομπάμα, πήγε στη Μέρκελ, ετοιμάζει δυναμική σύγκλιση με τη Μόσχα και έχει συμμετάσχει σε δύο συνόδους κορυφής που το ελληνικό ζήτημα βρισκόταν επί ξηρού ακμής. Εχει διαπιστώσει πώς γίνονται οι κουβέντες, πώς γίνονται οι μπλόφες, ποιοι θέλουν πραγματικά να στηρίξουν και ποιοι θα είναι απέναντί του. Εχει, επίσης – και αυτό είναι το πιο σημαντικό– καταλάβει ποιες ακριβώς είναι οι δεσμεύσεις πού πρέπει να τηρήσει αν θέλει να είναι εντός ευρωζώνης και μέχρι πού μπορεί να ορθώσει τις κόκκινες γραμμές του.

ΟΙ ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

Στο δίλημμα της ρήξης ο Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να λάβει σύντομα την απόφασή του. Και αυτή δεν μπορεί να ληφθεί αργότερα από τον Ιούνιο όπου θα πραγματοποιηθεί η μεγάλη διαπραγμάτευση για το επόμενο πρόγραμμα στήριξης. Οσοι γνωρίζουν τις σκέψεις του Αλέξη Τσίπρα επισημαίνουν ότι ο πρωθυπουργός δεν μπορεί να έρθει σε ρήξη με τους ευρωπαίους εταίρους διότι δεν σκέφτεται το μέλλον της Ελλάδας κάπου αλλού, σε κάποιον.. παράδεισο όπου όλα θα είναι ομαλά και τα προβλήματα ελάχιστα. Επιμένει όμως σε βασικά επιχειρήματα για τον τρόπο επίλυσης των προβλημάτων της χώρας τα οποία δεν μπορούν να εκλαμβάνονται ως «μη συζητήσιμα» από τους εταίρους. Για παράδειγμα, τα υφεσιακά μέτρα που προτάσσουν οι δανειστές, μερικά από τα οποία προβλέπουν και περικοπές σε συντάξεις, μισθούς και αύξηση ΦΠΑ και φορολογικών συντελεστών δεν μπορεί να αποτελούν μονόδρομο για μια χώρα βουτηγμένη στο χρέος και με 30% ανεργία μετά από έξι χρόνια σκληρών προγραμμάτων λιτότητας.
Αυτές είναι οι κόκκινες γραμμές του πρωθυπουργού και διαμηνύει στους εταίρους ότι δεν πρόκειται να μετακινηθεί από αυτές. Από την άλλη πλευρά όμως, η προσγείωση στην πραγματικότητα, επιτρέπει σήμερα στον Αλέξη Τσίπρα να προτείνει αύξηση του ΦΠΑ σε δύο νησιά, πώληση του πλειοψηφικού πακέτου του ΟΛΠ, και λίστα με φόρους που μπορούν να αποδώσουν σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου έως και 5 δις ευρώ. Το επιχείρημα είναι ότι θα μετακυλιστεί το κόστος στους πλούσιους, αλλά όποιος ξέρει έστω και ελάχιστα οικονομικά καταλαβαίνει ότι το επιχείρημα είναι για λαϊκή κατανάλωση. Όχι γιατί δεν υπάρχει τρόπος να φορολογηθούν περισσότερο οι πλούσιοι, αλλά γιατί αυτά έχουν όρια και προυποθέτουν μηχανισμούς που το ελληνικό κράτος δεν έχει σήμερα και δεν μπορεί να αποκτήσει σύντομα χωρίς βαθιές μεταρρυθμίσεις.

ΣΥΝΕΔΡΙΑΖΟΥΝ ΟΙ ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΟΥΝ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥΣ

Μέσα σε αυτό το δύσκολο πεδίο, ο Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να αποφασίσει, εφόσον δεν θέλει τη ρήξη με τους εταίρους εάν θα κάνει το βήμα της ρήξης με το αριστερό κομμάτι του κόμματός του. Τα μέτρα που ήδη προτείνει το οικονομικό επιτελείο καθώς και η απομάκρυνση από σημαντικά κομμάτια του προγράμματος της Θεσσαλονίκης , οδηγούν σε άρνηση ενός κομματιού μελών, στελεχών αλλά και βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίσουν έστω και αυτά που συζητούνται ήδη. Το μέγεθος του κομματιού αυτού δεν είναι ακόμη γνωστό αφού δεν είναι γνωστό και το εύρος των μετρων. Θα είναι όμως όλα γνωστά τον Ιούνιο που λήγει η τετράμηνη παράταση και τότε η νέα δανειακή σύμβαση θα έρθει αναγκαστικά στη Βουλή. Ηδη, η αριστερή πλατφόρμα του Π. Λαφαζάνη συνεδριάζει αυτό το Σαββατοκύριακο στο εθνικό της δίκτυο, ενώ ανάλογη συνεδρίαση έχει αποφασίσει και το Κοκκινο Δίκτυο με θεματολογία τους τις πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης και κατά πόσο αυτές συνάδουν με μια κυβέρνηση της αριστεράς. Για ορισμένους εκ των συνομιλητών και συνεργατών του κ. Τσίπρα η ρήξη με «ακραίες» τάσεις του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι αναπόφευκτη εάν δεν γίνει κατανοητό ότι η κυβέρνηση καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες να επαναφέρει την χώρα σε τροχιά, με προγράμματα και δράσεις που ουδεμία σχέση έχουν με την ανάλγητη πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης. Ωστόσο η ρήξη αυτή επίσης δεν είναι επιθυμητή για τον πρωθυπουργό, διότι ακόμη δεν μπορεί να υπολογίσει το μέγεθος αλλά και τις συνέπειές της. Επιπρόσθετα, έμπειρα πολιτικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν και ευρωπαϊκή εμπειρία, κρίνουν ότι εάν ο πρωθυπουργός επιλέξει να «πατάξει» το εσωτερικό μέτωπο, θα έχει μόνη στήριξη σε αλλότριες δυνάμεις και ανά πάσα στιγμή μπορεί οι εταίροι να «αδειάσουν» την κυβέρνηση όπως έκαναν και με τον κ. Σαμαρά το φθινόπωρο.
Το μεγάλο πολιτικό διακύβευμα είναι εάν ο ΣΥΡΙΖΑ θα απορροφηθεί από τις πολιτικές που εφαρμόζουν στην Ευρώπη οι δύο πολιτικές υπερδυνάμεις, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, οι κεντροδεξιοί και χροστιανοδημοκράτες, και το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Εάν γίνει αυτό, όπως και να ονομάσει στο εσωτερικό τα μέτρα και τις συμφωνίες, θα είναι ευπρόσδεκτος και θα στηριχθεί με «ανοχή» στην προσπάθεια προσαρμογής του. Εάν όχι, ο κ. Τσίπρας θα έχει αποφασίσει να διαβεί τον δρόμο της ρήξης, με την ελπίδα, όπως άλλωστε και ο ίδιος επισημαίνει, οι λαοί της Ευρώπης να αλλάξουν τις ενδοτικές κυβερνήσεις και να υπαγορεύσουν αλλαγή πλεύσης από τον αυστηρό μερκελικό δρόμο της λιτότητας.