Η Ελίφ Σαφάκ είναι βραβευμένη συγγραφέας τουρκικής καταγωγής. Γεννήθηκε στο Στρασβούργο το 1971 και έχει γράψει συνολικά 12 βιβλία. Γράφει στα αγγλικά και τα τουρκικά, και μοιράζει το χρόνο της μεταξύ Λονδίνου και της Κωνσταντινούπολης.
Μετά από χρόνια σιωπής, οι γυναίκες της Τουρκίας ξεκινούν πόλεμο ενάντια στην καταπίεση
Ως μαθήτρια γυμνασίου στην Τουρκία, κάθε φορά που έπαιρνα το λεωφορείο, κρατούσα μια ανοιχτή παραμάνα στο χέρι μου, για να αποτρέψω αυτούς που θα προσπαθούσαν να με παρενοχλήσουν. Οταν ξεκίνησα να φοιτώ στο πανεπιστήμιο, κρατούσα σπρέι πιπεριού στην τσάντα μου, όπως ακριβώς και πολλές φίλες μου. Μιλούσαμε για τέτοια θέματα μεταξύ μας, αλλά πάντα χαμηλόφωνα. Σήμερα, οι γυναίκες της Τουρκίας μιλούν ανοιχτά για τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης: «Είμαστε ανήσυχες. Πενθούμε. Και είμαστε θυμωμένες».
Όλα ξεκίνησαν όταν η Οζγκεκάν Ασλάν, μια 20χρονη φοιτήτρια ψυχολογίας στη νότια επαρχία της Μερσίνας, βρέθηκε νεκρή στην κοίτη ενός ποταμού. Μετά από απόπειρα βιασμού, είχε μαχαιρωθεί μέχρι θανάτου και στη συνέχεια είχαν κάψει το σώμα της. Ο δολοφόνος της, ο οδηγός του λεωφορείου όπου είχε επιβιβαστεί η Ασλάν, ομολόγησε το έγκλημα. Είχε συνεργούς έναν φίλο του και τον 50χρονο πατέρα του.
Η βάναυση δολοφονία της Ασλάν προκάλεσε μια πρωτοφανή θύελλα διαμαρτυριών σε όλη την Τουρκία. Ο επικεφαλής του δικηγορικού συλλόγου της Μερσίνας ανακοίνωσε ότι κανένας από τους 1.600 δικηγόρους που εργάζονται στην περιοχή δεν θα εκπροσωπήσουν τον δολοφόνο και τους συνεργούς του. Φοιτήτριες ντύθηκαν στα μαύρα και γυναίκες πήγαν στη δουλειά τους φορώντας μαύρες κορδέλες.
Την κηδεία της Ασλάν παρακολούθησαν χιλιάδες γυναίκες. Σύμφωνα με τους νόμους του Ισλάμ που εφαρμόζονται στην Τουρκία, οι γυναίκες δεν επιτρέπεται να βρίσκονται κοντά στο φέρετρο και πρέπει να μένουν στο πίσω μέρος της νεκρικής πομπής, αφήνοντας τους άνδρες να μεταφέρουν το φέρετρο. Αλλά σε αυτή την κηδεία όλα έγιναν διαφορετικά και κόντρα σε ο,τι συνηθίζεται. Παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις από τον ιμάμη, οι γυναίκες αρνήθηκαν να κάνουν ένα βήμα πίσω και ήταν αποφασισμένες να μην αφήσουν να την αγγίξει κανένα ανδρικό χέρι ξανά. Οι γυναίκες μετέφεραν το φέρετρό της. Οι γυναίκες την έθαψαν.
Τα σώματα των γυναικών και ο τρόπος ζωής τους έχουν μετατραπεί σε ιδεολογικό πεδίο μάχης
Ομάδες υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών εδώ και χρόνια προειδοποιούν την κυβέρνηση για τη ραγδαία παραβίαση της ισότητας των φύλων και των ελευθεριών. Αλλά ως επί το πλείστον οι φωνές τους έχουν πέσει στο κενό. Κατά τα τελευταία 10 χρόνια ο αριθμός των ανθρωποκτονιών που αφορούν τις διακρίσεις λόγω φύλου έχει τριπλασιαστεί στην Τουρκία. Από το 2003 μέχρι το 2013, η ενδοοικογενειακή βία έχει αυξηθεί περισσότερο από 1.400%! Στην παγκόσμια έκθεση για το χάσμα μεταξύ των φύλων, η Τουρκία κατατάσσεται 125η μεταξύ 142 χωρών. Εξακολουθεί να κατέχει τη χαμηλότερη θέση μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ.
Το ΑΚΡ (το κόμμα του Ερντογάν) αντικατέστησε το «υπουργείο Γυναικείων Υποθέσεων και Οικογένειας» με το «Υπουργείο Οικογένειας και Κοινωνικής Πολιτικής». Η μετονομασία, φαινομενικά μικρή, έχει συμβολισμό: Η λέξη «γυναίκες» έχει αφαιρεθεί και η έμφαση έχει δοθεί στη λέξη «οικογένεια». Κατά την επίσκεψή του σε μαιευτήριο τον περασμένο Ιανουάριο, ο Υπουργός Υγείας της Τουρκίας δήλωσε ότι η κύρια καριέρα μιας γυναίκας είναι η μητρότητα και ότι οι γυναίκες που ζουν στην Τουρκία θα πρέπει να επικεντρώνονται μόνο σε αυτή την καριέρα. Η δήλωση προκάλεσε σοβαρές αντιδράσεις.
Το 2012 τέθηκε σε ισχύ νέος νόμος για την «προστασία της οικογένειας και την πρόληψη της βίας κατά των γυναικών», ωστόσο ελάχιστα συγκεκριμένα μέτρα έχουν ληφθεί για να παρέχουν πραγματική οικονομική, ψυχολογική ή κοινωνική βοήθεια σε κακοποιημένες γυναίκες.
Ένα κουμπί πανικού, το οποίο εισήχθη με μεγάλες φανφάρες, έχει αποδειχθεί αναποτελεσματικό. Υπάρχουν λιγότερα από 100 καταφύγια για κακοποιημένες γυναίκες σε όλη τη χώρα, την στιγμή που θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 7.500.
Μιλώντας σε πολιτική συγκέντρωση, ο πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου, υποσχέθηκε να ξεκινήσει μια νέα εκστρατεία για την εξάλειψη της σεξουαλικής βίας. Ο Πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε για τη δολοφονία της Ασλάν: «Θα παρακολουθήσω προσωπικά την υπόθεση, έτσι ώστε αυτοί [οι δράστες] θα λάβουν τη βαρύτερη ποινή. Παρακολουθώ ήδη την υπόθεση». Επίσης, ο Ερντογάν ειπε ότι η βία κατά των γυναικών είναι η πληγή της χώρας που αιμορραγεί. Αλλά την ίδια στιγμή αρκετά μέλη του AKP έχουν κάνει εμπρηστικές δηλώσεις που αποτελούν προσβολή και ύβρις κατά των γυναικών.
Ο επικεφαλής της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Αϊχάν Σεφέρ Ουστούν, έφτασε στο σημείο να δηλώσει πρόσφατα ότι «ο θάνατος του μωρού στη μήτρα της μητέρας (η έκτρωση) είναι έγκλημα χειρότερο από τον βιασμό».
Υπάρχουν δύο κύριοι παράγοντες πίσω από την κακή διαχείριση της κατάστασης από την πλευρά της κυβέρνησης. Πρώτον, οφείλεται στο ότι η κυβέρνηση είναι δομικά και ιδεολογικά βαθιά πατριαρχική, όπως και πολλά άλλα πολιτικά κόμματα στη χώρα. Η Τουρκία έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά γυναικείας εκπροσώπησης στην πολιτική.
Δεύτερον, το AKP έχει αποξενωθεί από τον μισό πληθυσμό της χώρας που πλέον δεν γνωρίζει πώς να συνεργαστεί με τις ομάδες υπεράσπισης των γυναικών και των πολιτών. Η βία μεταξύ των φύλων είναι τόσο διαδεδομένη και βαθιά ριζωμένη που μπορεί να βελτιωθεί μόνο μέσα από προσπάθειες που υπερβαίνουν τις ιδεολογικές γραμμές. Η Τουρκία, όμως, είναι τόσο βαθιά πολιτικοποιημένη και πολωμένη που κανείς δεν είναι διατεθειμένος να ξεκινήσει μια τέτοια προσπάθεια.
Κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει στην Τουρκία
Εν τω μεταξύ, ένας κοινωνικός μετασχηματισμός συμβαίνει στη χώρα. Μια αλλαγή που πολλοί αναλυτές, επικεντρωμένοι κυρίως στην πολιτική και όχι στον πολιτισμό, παραλείπουν να παρατηρήσουν. Οι γυναίκες της Τουρκίας είναι περισσότερο πολιτικοποιημένες από τους άνδρες. Οι μισοί από τους διαδηλωτές στο πάρκο Γκεζί ήταν γυναίκες. Στα social media οι περισσότερες κρίσιμες εκστρατείες έχουν ξεκινήσει και ελέγχονται από γυναίκες. Τα σώματα των γυναικών και ο τρόπος ζωής τους, έχουν μετατραπεί σε ιδεολογικό πεδίο μάχης.
Ο Πρόεδρος Ερντογάν μίλησε αρνητικά για τις γυναίκες που διαμαρτύρονταν κατά της ενδοοικογενειακής βίας και της σεξουαλικής παρενόχλησης στην Τουρκία, επειδή τραγουδούσαν και χόρευαν. Στη φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yeni Safak, κάποιοι αρθρογράφοι έχουν γράψει ότι βιασμοί γίνονται και στην Αμερική και ως εκ τούτου οι άνθρωποι θα πρέπει να το βουλώσουν. Ένας άλλος αρθρογράφος έχει υποστηρίξει ότι οι γυναίκες που πέφτουν θύματα βιασμού πρέπει απλά «να σιωπούν και να πάνε σε γιατρό».
Οι γυναίκες στην Τουρκία είναι χωρισμένες σε δύο στρατόπεδα
Ακριβώς όπως και η κοινωνία από την οποία προέρχονται, οι γυναίκες της Τουρκίας είναι χωρισμένες σε δύο στρατόπεδα. Οχι όπως οι Τούρκοι και οι Κούρδοι. Όχι όπως οι μουσουλμάνοι και οι μη μουσουλμάνοι. Ούτε καν όπως οι συντηρητικοί και οι προοδευτικοί.
Από τώρα και στο εξής το μεγαλύτερο ρήγμα θα είναι μεταξύ των γυναικών εκείνων που υπερασπίζονται τη σιωπή και το status quo, και εκείνων που αρνούνται να σιωπήσουν.
Πηγή: thetoc.gr
Τα σχόλια είναι κλειστά.