Ο Ντράγκι ανοίγει τη στρόφιγγα για τον Νότο

Φθηνότερα επιτόκια, ζεστό χρήμα στην αγορά μέσω στοχευμένων προγραμμάτων προς τις επιχειρήσεις αλλά και ανάσα στις τράπεζες μέσω της δυνατότητας αποδοχής τιτλοποιημένων επιχειρηματικών δανείων επιζητούν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το οικονομικό επιτελείο, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι επιχειρήσεις.

Την ίδια στιγμή, εκατομμύρια νοικοκυριά με χρέη σε στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια αναμένουν μία ακόμη μείωση στο βασικό επιτόκιο του ευρώ, που θα μεταφραστεί σε ελάφρυνση για τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό. Πρόκειται για ένα αίτημα που αντηχεί σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό Νότο, καθώς η αγορά έχει ουσιαστικά στεγνώσει από ρευστό και η πρόσβαση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στη διατραπεζική αγορά γίνεται μετ’ εμποδίων.
«Θέλουμε να μπορούμε και εμείς να έχουμε πρόσβαση στο φθηνό χρήμα, όπως συμβαίνει με τις τράπεζες της Κεντρικής Ευρώπης» εξηγούν τραπεζικά στελέχη. Και εκτιμούν ότι στην κρίσιμη συνεδρίαση της Πέμπτης ο κορυφαίος ευρωπαίος τραπεζίτης Μάριο Ντράγκι θα επιβεβαιώσει τον τίτλο τού Σούπερ Μάριο, εκπλήσσοντας τις αγορές με πακέτο μέτρων.

Οπως εξηγούν στελέχη του χρηματοπιστωτικού κλάδου, αλλά και επιχειρηματίες, το βασικό πρόβλημα στη Νότια Ευρώπη είναι ότι οι τράπεζες δεν έχουν πρόσβαση στη φθηνή ρευστότητα και κατ’ επέκταση δεν χρηματοδοτούν την αγορά. Μολονότι το βασικό επιτόκιο του ευρώ είναι σήμερα στο ιστορικό χαμηλό επίπεδο τού 0,25% και δεν αποκλείεται να μειωθεί περαιτέρω την Πέμπτη, οι ίδιες οι τράπεζες δανείζονται πολύ υψηλότερα από τη διατραπεζική αγορά. Αποτέλεσμα είναι τελικά το φθηνό χρήμα να μην πέφτει στην πραγματική οικονομία, οδηγώντας σε αποπληθωρισμό τις χώρες της Νότιας Ευρώπης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Νότιας Ευρώπης φθάνουν να δανείζονται με επιτόκιο 8% ή 9%, δηλαδή με κόστος χρήματος διπλάσιο σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους από την Κεντρική Ευρώπη. Επιπλέον, η έλλειψη ρευστότητας παγώνει και τις δυνατότητες ενίσχυσης από κοινοτικά προγράμματα, μια και οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν την ίδια συμμετοχή. Ετσι, το μεγάλο χάσμα στα πραγματικά επιτόκια δανεισμό ανάμεσα στις χώρες του σκληρού πυρήνα της ευρωζώνης και σε αυτές της ευρωπεριφέρειας οξύνει την ανισότητα των οικονομιών, δυσχεραίνοντας την επανεκκίνηση της οικονομίας.
Οπως αναφέρουν τραπεζίτες και επιχειρηματίες, στη συνεδρίαση της Πέμπτης ο Μάριο Ντράγκι καλείται να λύσει μια δύσκολη εξίσωση, ώστε να συνδράμει ουσιαστικά στην πραγματική οικονομία, ενδεχομένως λαμβάνοντας και ανορθόδοξα μέτρα, τουλάχιστον για τα δεδομένα της ευρωζώνης.

ΤΟ ΠΑΚΕΤΟ ΝΤΡΑΓΚΙ. Οι προσδοκίες του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, των τραπεζιτών, των επιχειρηματιών αλλά και των νοικοκυριών για την Πέμπτη κινούνται σε δύο βασικούς άξονες. Ο πρώτος έχει να κάνει με την περαιτέρω μείωση του βασικού επιτοκίου του ευρώ και ο δεύτερος – και κυριότερος – με τη μεταφορά του φθηνού χρήματος από την ΕΚΤ στις τράπεζες και κατ’ επέκταση στις επιχειρήσεις.
Ως προς τα επιτόκια, οι εκτιμήσεις των αναλυτών αλλά και των τραπεζιτών αναφέρουν ότι το βασικό επιτόκιο του ευρώ θα διαμορφωθεί στο 0,10% ή 0,15%, από 0,25% σήμερα. Πρόκειται για νέο ιστορικό χαμηλό επίπεδο, που διευκολύνει – έστω και λίγο – εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες με χρέη κυμαινόμενου επιτοκίου που εξαρτώνται από αυτό.

Επιπλέον, προβλέπουν αρνητικά επιτόκια στις τράπεζες που «παρκάρουν» τα χρήματά τους στην ΕΚΤ, γεγονός που αναμένεται να αναγκάσει τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Κεντρικής Ευρώπης να διαθέσουν τη ρευστότητά τους στην πραγματική οικονομία ή στη διατραπεζική αγορά. Η μεγάλη προσδοκία όμως των τραπεζιτών και των επιχειρηματιών είναι το υπόλοιπο πακέτο, το οποίο αναμένεται να περιλαμβάνει πρωτόγνωρα μέτρα για την τόνωση της ρευστότητας και της πραγματικής οικονομίας. Το πρώτο από αυτά είναι η αποδοχή από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τιτλοποιημένων επιχειρηματικών δανείων που έχουν στην κατοχή τους οι τράπεζες του ευρωπαϊκού Νότου.
Κάτι τέτοιο δεν είναι μέχρι στιγμής δυνατόν και θεωρείται μεγάλη ανάσα για τις τράπεζες, καθώς έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους επιχειρηματικά δάνεια δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ τα οποία δεν μπορούν να αξιοποιήσουν.

Από τη στιγμή όμως που θα μπορούν να τα δώσουν ως εγγύηση στην ΕΚΤ, αντλώντας μακροχρόνια ρευστότητα, έχουν ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια τους προκειμένου να αναχρηματοδοτήσουν υπάρχοντα δάνεια ή να δώσουν επιπλέον ρευστότητα στην οικονομία. Αντίστοιχα, ακόμα και αν η ΕΚΤ αποδεχθεί ως εγγύηση ομόλογα των ίδιων των τραπεζών στην ονομαστική τους αξία, το αποτέλεσμα ως προς τη ρευστότητά τους μπορεί να είναι το ίδιο σημαντικό.
Από την άλλη, κλειδί στην επιτυχία αυτού του προγράμματος είναι η διάρκειά του. Οπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη, αλλά και επιχειρήσεις, δεν έχει νόημα η ΕΚΤ να δώσει ρευστότητα για έξι μήνες ή έναν χρόνο, καθώς το ελάχιστο χρονικό διάστημα για την αναχρηματοδότηση ενός επιχειρηματικού δανείου ξεπερνά την τριετία ή την πενταετία.

«ΦΘΗΝΟ ΧΡΗΜΑ». Το πιο ανορθόδοξο μέτρο που φέρεται να εξετάζει η ΕΚΤ είναι η παροχή ρευστότητας απευθείας συνδεδεμένης με τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ουσιαστικά δηλαδή οι τράπεζες θα μπορούν να αντλήσουν φθηνό χρήμα από την ΕΚΤ μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα το διαθέτουν στην πραγματική οικονομία και για συγκεκριμένους σκοπούς. Κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει ποτέ μέχρι στιγμής στην ευρωζώνη, καθώς στο παρελθόν οι τράπεζες αξιοποιούσαν τη ρευστότητα της ΕΚΤ κατά το δοκούν και τελικά μόνο ένα μικρό ποσοστό κατέληγε στην πραγματική οικονομία. Ενα τέτοιο μέτρο – όπως εξηγούν επιχειρηματίες – θα έδινε «ανάσα» σε δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις, εντούτοις εμφανίζει αρκετές δυσκολίες στην εφαρμογή του, τουλάχιστον άμεσα.

ΝΕΟ ΤΑΜΕΙΟ. Πάντως, όπως ανέφερε σε δημοσίευμά της η «Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ», ήδη στη Φρανκφούρτη εξετάζεται η δημιουργία ταμείου 30 ή 40 δισ. ευρώ για τον σκοπό αυτόν, το οποίο θα απευθύνεται κυρίως στις τράπεζες του ευρωπαϊκού Νότου και θα τους επιτρέπει να διασφαλίσουν ρευστότητα από την ΕΚΤ με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους, υπό την προϋπόθεση ότι θα δεσμευθούν να προωθήσουν τις πιστώσεις αυτές σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, αρχικά προβλέπεται η διάθεση μικρότερων ποσών στις τράπεζες προκειμένου να διαπιστωθούν οι επιδράσεις του, ενώ στη συνέχεια και εάν η εμπειρία είναι θετική θα διατεθεί και το υπόλοιπο ποσό.
Στον αντίποδα, έλληνες αλλά και ξένοι τραπεζίτες δεν προβλέπουν άμεσα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ, στα πρότυπα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, καθώς θεωρούν ότι ο Μάριο Ντράγκι θα περιμένει να δει τις επιπτώσεις του πρώτου πακέτου στην πραγματική οικονομία και στη συνέχεια, ενδεχομένως από το φθινόπωρο, θα επανεξετάσει τις επιλογές του.

Πηγή: tanea.gr