Ειδησεογραφικό site

Οι… κάλπικες δεξιές κάλπες – Όταν ψήφιζαν ακόμη και τα δέντρα

629

Της Πέννυς Κροντηρά

Τα 53 χρόνια από τις εκλογές βίας και νοθείας του 1961 που οργάνωσε η υπηρεσιακή κυβέρνηση του βασιλικού στρατηγού Δόβα… γιορτάζει η καραμανλική Δεξιά στις 29 0κτωβρίου, τότε που ψήφισαν… δέντρα και κτίρια. Το «Καρφί» θυμίζει το μαύρο παρελθόν της Δεξιάς, η οποία ως ΕΡΕ (Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση) αρεσκόταν σε εκλογές τρόμου, αφού πέντε χρόνια πριν –το 1956– είχε κάνει πρόβα… νόμιμης νοθείας μέσω του εκλογικού συστήματος.

Κρίση ξέσπασε το 1956 στην πολιτική σκηνή, με την απόφαση αναθεώρησης του ακραίου πλειο¬ψηφικού εκλογικού συστήματος του 1954. Το νέο σχέδιο του εκλογικού νόμου ονομάστηκε «πλειοψηφικό με περιορισμένη εκπροσώπηση της μειο¬ψηφίας», ενώ τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης το ονόμασαν «τριφασικό», λόγω του διαχωρισμού που έθετε ως προς την κατανομή των βουλευτικών εδρών.

Ειδικότερα, το σύστημα ήταν πλειο¬ψηφικό στις περιφέρειες όπου έβγαιναν μέχρι 3 βουλευτές, πλειοψηφικό με περιορισμένη εκπροσώπηση του δεύτερου κόμματος ή συνασπισμού στις περιφέρειες όπου εκλέγονταν 4-10 βουλευτές, ενώ στις περιφέρειες όπου ξεπερνούσαν τους 10 οι έδρες κατανέμονταν αναλογικά μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων. Επίσης, οριζόταν ότι το δεύτερο κόμμα, για να έχει δικαίωμα στη διανομή εδρών μιας εκλογικής περιφέρειας, όφειλε να συγκεντρώσει περίπου το 15% (ή σε συνασπισμό το 25%) των έγκυρων ψηφοδελτίων στη συγκεκριμένη περιφέρεια αλλά και στο σύνολο της χώρας. Στην ουσία, λοιπόν, είχε δημιουργηθεί ένα πλήρες πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα. Στόχος ήταν η ανετότατη κοινοβουλευτική πλειοψηφία της ΕΡΕ. Μάλιστα, ο Νόμος 3457/1955 ήταν το πρώτο εκλογικό σύστημα που ψηφίστηκε χωρίς να έχει αποσπάσει την ευρύτερη συναίνεση.

ΝΙΚΗΣΕ Ο… ΔΕΥΤΕΡΟΣ
Οι εκλογές της 19ης Φεβρουαρίου 1956 όριζαν ένα πολωτικό πολιτικό σκηνικό, μια και δεν άφησαν κανένα περιθώριο στα κόμματα του Κέντρου (Κόμμα Φιλελευθέρων, Φιλελεύθερη Δημοκρατική Ένωση, Δημοκρατικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού, Εθνική Πολιτική Ένωση Κέντρου, Λαϊκό Κόμμα, Κόμμα Αγροτών και Εργαζομένων) και την Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ), που συγκρότησαν τη Δημοκρατική Ένωση (ΔΕ) ως αντίπαλον δέος στην ΕΡΕ. Το αποτέλεσμα των εκλογών ανέδειξε την ΕΡΕ σε κυβέρνηση (165 έδρες), παρόλο που συγκέντρωσε λιγότερες ψήφους (1.594.112) από τη ΔΕ, που πήρε 1.620.007 ψήφους και 132 έδρες (47,38% έναντι 48,15%)! Καθοριστικό ρόλο στο αποτέλεσμα έπαιξαν ο στρατός και οι δημόσιοι υπάλληλοι, χάρη στους οποίους η ΕΡΕ εξασφάλισε επιπλέον 10 έδρες.
Συμπερασματικά, για άλλη μία φορά, το Παλάτι, τα συμφέροντα των ΗΠΑ και η Δεξιά, με το πιο ανορθόδοξο εκλογικό σύστημα που υπήρξε ποτέ, κατάφεραν να επικρατήσουν.

29 Οκτωβρίου 1961: Όταν ψήφιζαν ακόμη και τα… δέντρα

Η πόλωση που επέφερε η εκλογική αναμέτρηση του 1956 και μετέπειτα του 1958 οδήγησε στην κήρυξη νέων εκλογών στις 29/10/1961. Η μετωπική σύγκρουση μεταξύ εθνικοφρόνων και δημοκρατικών οδήγησε σε νέα τροποποίηση του εκλογικού νόμου, που ενίσχυε τον αναλογικό χαρακτήρα του. Άμεση επιδίωξη της ΕΡΕ ήταν να περιοριστεί η ΕΔΑ (με αρχηγό τον Ιωάννη Πασαλίδη) σε ποσοστό μικρότερο του 20%, για να παύσει να αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα.

Τελικά, καθοριστικό ρόλο έπαιξε η εφαρμογή από τον κρατικό (ή παρακρατικό) μηχανισμό ενός οργανωμένου σχεδίου με την ονομασία «Περικλής», το οποίο αποτέλεσε ψυχολογικό μέσο εκβιασμού προς τους αριστερούς και κεντρώους πολίτες. Χαρακτηριστικές μαρτυρίες αναφέρουν ότι 218 χωροφύλακες φάνηκαν να δηλώνουν ως κατοικία τους ένα συγκεκριμένο διώροφο σπίτι. Στην επαρχία, τα Τάγματα Εθνοφυλακής Αμύνης εισέβαλλαν στα σπίτια και τρομοκρατούσαν τον κόσμο για να ψηφίσει μόνο την ΕΡΕ. Στελέχη της Αριστεράς παρεμποδίστηκαν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Μάλιστα, η βία εναντίον της ΕΔΑ κορυφώθηκε όταν δολοφονήθηκαν δύο στελέχη της Νεολαίας της, ο Στ. Βελδεμίρης στη Θεσσαλονίκη τρεις ημέρες πριν από τις εκλογές και ο στρατιώτης Δ. Κερπινιώτης στην Αρκαδία ανήμερα των εκλογών.

Ακόμα, 560 άγνωστοι ψήφισαν μόνο στο εκλογικό τμήμα Χαϊδαρίου, εξ ου και οι φράσεις «εψήφισαν και τρόφιμοι του ψυχιατρείου», «ψήφισαν και τα δέντρα».
Το εκλογικό αποτέλεσμα φανέρωσε την αφύσικη μετατόπιση του εκλογικού σώματος προς την ΕΡΕ, μετά από πέντε χρόνια διακυβέρνησης και φυσικής φθοράς. Ο πρόεδρος της Ένωσης Κέντρου, Γ. Παπανδρέου, αρνήθηκε με δηλώσεις του να αναγνωρίσει την ΕΡΕ ως νόμιμη κυβέρνηση της χώρας και, λίγα χρόνια αργότερα, υπέδειξε την ΕΡΕ ως υπεύθυνη για την έλευση της δικτατορίας, καθώς οι εκλογές του 1961, με τη βία και τη νοθεία που διεξήχθησαν, κάλυψαν άτομα και οργανώσεις (ΚΥΠ), πολίτες και στρατιωτικούς που ήταν πρωτοστάτες της χούντας, όπως ο Γ. Παπαδόπουλος, ο οποίος είχε διοριστεί σε επιτροπή κατά του κομμουνισμού από τον ίδιο τον Κ. Καραμανλή.

«Γιε μου, κουράστηκα…»
Χαρακτηριστικό της γνώσης που είχαν τα ηγετικά στελέχη της ΕΡΕ για το σχέδιο «Περικλής» ήταν και το παράπονο της μητέρας του καραμανλικού υπουργού Κωνσταντίνου Τσάτσου, η οποία επιστρέφοντας αργά το βράδυ της Κυριακής των εκλογών είπε στο γιο της: «Γιε μου, κουράστηκα σήμερα να με γυρίζουν σε πέντε εκλογικά τμήματα και να ψηφίζω!»

Τα σχόλια είναι κλειστά.