Κώστας Σκανδαλίδης: «Φωνή στη βάση χωρίς κλακαδόρους και χειροκροτητές»- Συνέντευξη στο «Καρφί»

Του Γιώργου Γερόπουλου

Μήνυμα προς τον Ευ. Βενιζέλο και τον Γ. Παπανδρέου, αλλά και προς κάθε  φιλόδοξο στέλεχος, «να αφήσουν τους μονολόγους κορυφής» και να κάνουν ένα βήμα πίσω δίνοντας φωνή στη βάση της Παράταξης, απευθύνει ο Κώστας Σκανδαλίδης, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου προτού το σημερινό ΠΑΣΟΚ «μετατραπεί στην ΕΔΗΚ του Ζίγδη», οπότε και δεν θα έχει νόημα η ύπαρξή του στην πολιτική ζωή.

Το ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ ζητεί συνέδριο αποφάσεων για τη διαμόρφωση μιας εναλλακτικής προοδευτικής πρότασης και καλεί την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ «να αφήσει όλα τα λουλούδια να ανθίσουν», δίνοντας ζωτικό χώρο στην αυτοοργάνωση της κοινωνικής βάσης του Κινήματος. Και αυτό απαιτεί, όπως σημειώνει, «Οργανωτική Επιτροπή που συμπεριλαμβάνει όλες ανεξαιρέτως τις δυνάμεις και τις φωνές που έχουν αξία, χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς διακρίσεις, χωρίς προαπαιτούμενα».

Στέκεται απέναντι στην κυβερνητική πολιτική και υπογραμμίζει ότι «τώρα είναι η στιγμή και ήδη αργήσαμε να εγκαταλείψουμε μια πολιτική που δεν μας εκφράζει, δεν μας αρμόζει», ενώ προσθέτει ότι οι εκλογές αποτελούν την κατάλληλη ευκαιρία για τη μεγάλη στροφή της Παράταξης.

Ο πρώην γραμματέας του ΠΑΣΟΚ χαρακτηρίζει φιλότιμη αλλά ανεπαρκή την προσπάθεια του Αλ. Τσίπρα να μετακινηθεί σε φιλοευρωπαϊκές θέσεις και δηλώνει ανοιχτός «σε συνεργασίες προοδευτικού χαρακτήρα», στη βάση της αυτόνομης εναλλακτικής πρότασης του Κινήματος.

Το ΠΑΣΟΚ ολοκλήρωσε τον κύκλο του, όπως έχετε πει, και στη θέση του τι;

Το ΠΑΣΟΚ όπως το ξέραμε ολοκλήρωσε τον κύκλο του, όμως η μήτρα των αξιών και των αρχών που το γέννησε είναι και σήμερα επίκαιρη. Όπως επανειλημμένως απέδειξε η ιστορία, το κενό της Προοδευτικής Δημοκρατικής Παράταξης όχι μόνο είναι δυσαναπλήρωτο, αλλά εγκυμονεί κινδύνους για την ίδια τη Δημοκρατία. Πρέπει να το αναπληρώσουμε επειγόντως.

Το συνέδριο της Δημοκρατικής Παράταξης μάλλον καρκινοβατεί, ακόμη και ο Ευ. Βενιζέλος στη Θεσσαλονίκη ήταν λιγομίλητος για το θέμα. Μήπως παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες ελλείψει ενδιαφέροντος άλλων, πλην Λακεδαιμονίων πασόκων;

Ο κατακερματισμός του χώρου οδηγείται στα ακραία του όρια. Επειδή η ιστορική μνήμη δεν μπορεί να εξαλείψει την εικόνα της Δημοκρατικής Παράταξης τη δεκαετία του ’50, όπου διάφοροι αρχηγοί διεκδικούσαν τα συντρίμμια της, πιστεύω ότι έστω και την ύστατη αυτή ώρα ο ευρύτερος χώρος θα αναγεννηθεί. Το Συνέδριο που αναφέρετε δεν είναι μόνο ζήτημα χρονικού προσδιορισμού. Είναι κυρίως υπόθεση των όρων και προϋποθέσεων της διεξαγωγής του και των πραγματικών δυνάμεων που θα συσπειρώσει. Δεν είναι δυνατόν να είναι Συνέδριο αυτοαναφορικό του απομείναντος ΠΑΣΟΚ. Το στοίχημα είναι μπροστά μας και παραμένει ανοιχτό όσο τα αδιέξοδα μεγαλώνουν για τη χώρα.

Κύριε Σκανδαλίδη, μπορείτε εσείς ως ιστορικό στέλεχος της Παράταξης να μας προσδιορίσετε  με ποιον τρόπο το Κίνημα θα αποκτήσει ξανά την επαφή με την κοινωνική βάση της Κεντροαριστεράς, η οποία παρά τα λεγόμενα ζει και βασιλεύει σε συγκεκριμένους κοινωνικούς και συνδικαλιστικούς χώρους;

Από το καλοκαίρι του ’12 εισηγούμαι σταθερά την ανάγκη επιστροφής στη βάση και αυτοοργάνωσης όλων των δυνάμεων του χώρου. Εκεί δεν πάνε οι επίδοξοι αρχηγοί ή μόνο ο αρχηγός. Εκεί πάνε συγκροτημένα κόμματα και συλλογικές διαδικασίες που σήμερα παραμένουν ανύπαρκτες. Και προτείνουν εναλλακτικούς προοδευτικούς δρόμους. Δεν βολεύονται στις δεδομένες καταστάσεις. Οι χώροι που αναφέρατε, αλλά και μια μεγάλη δεξαμενή πολιτών, περιμένουν εναγωνίως να ακούσουν μια φωνή που θα σπρώξει τα πράγματα μπροστά. Όσο δεν το αντιλαμβανόμαστε, γινόμαστε επιλήσμονες του ιστορικού μας χρέους.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι το σημερινό ΠΑΣΟΚ είναι παρακολούθημα του Σαμαρά και έχει χάσει το διακριτό ιδεολογικό και πολιτικό ρόλο και λόγο του.

Κρούετε ανοιχτές θύρες, γιατί είναι γνωστή η θέση μου. Οφείλουμε να επιστρέψουμε στο σπίτι μας, στις ιδέες μας, στους στόχους μας και, προπαντός, στις σύγχρονες προτάσεις που τους υλοποιούν. Νομίζω ότι οι εθνικές εκλογές αποτελούν ορόσημο γι’ αυτή την αναγκαία στροφή.

Η συγκυβέρνηση με τη Δεξιά μήπως αποτελεί το κύκνειο άσμα του Κινήματος;

Είναι αλήθεια ότι η συγκυβέρνηση ακολουθεί μια στρατηγική που εμείς, και μάλιστα με αντίπαλους όλους ανεξαιρέτως τους άλλους, επιβάλαμε την εποχή του μνημονίου. Τώρα είναι η στιγμή και ήδη αργήσαμε να εγκαταλείψουμε μια πολιτική που δεν μας εκφράζει, δεν μας αρμόζει. Μια πολιτική που συμβιβαστήκαμε μαζί της για το καλό της χώρας. Πολλοί απεργάζονται το κύκνειο άσμα του ΠΑΣΟΚ. Δεν είναι η πρώτη φορά. Αγνοούν ότι οι ρίζες που έβαλε ο Ανδρέας είναι βαθιές και αντοχερές.

Στην απαξίωση της προσφοράς του Κινήματος δεν συνέβαλε και το σημερινό ΠΑΣΟΚ, που πολλές φορές σιώπησε σε επιθέσεις προς χάριν της κυβερνητικής συνοχής;

Γενικότερα δεν στηρίξαμε την πολιτική μας, δεν εξηγήσαμε την καταστροφή που έφερε η Δεξιά στη χώρα την περίοδο 2004-2009, δεν υποστηρίξαμε τη Μεταπολίτευση από τους συστηματικούς «νεκροθάφτες» της, δεν επιβάλαμε ευρύτερη εθνική συναίνεση στις κρίσιμες και δύσκολες επιλογές που κάναμε. Και πληρώνουμε ακριβά το μάρμαρο.

Όλοι μιλούν στο όνομα ενός Ιδρυτικού Συνεδρίου της Παράταξης, αλλά οι περισσότεροι δεν παρουσιάζουν τους πολιτικούς και οργανωτικούς όρους για την επιτυχία ενός τέτοιου συνεδρίου. Εσείς τι προτείνετε για να αναγεννηθεί εκ της τέφρας η Παράταξη;

Ένας είναι ο απαράβατος όρος: Να αφήσουμε όλα τα λουλούδια να ανθίσουν στο χώρο. Να δώσουμε φωνή στη βάση της παράταξης. Να πείσουμε το δημοκράτη και προοδευτικό Έλληνα ότι παλεύουμε ξανά γι’ αυτόν και τη ζωή του. Και βέβαια αυτό απαιτεί Οργανωτική Επιτροπή που συμπεριλαμβάνει όλες ανεξαιρέτως τις δυνάμεις και τις φωνές που έχουν αξία και εκφράζουν κοινωνικές δυνάμεις του χώρου, χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς διακρίσεις, χωρίς προαπαιτούμενα. Αλλιώς, δεν έχει σημασία ένα συνέδριο χειροκροτητών ή κλακαδόρων. Συνέδριο αποφάσεων χρειαζόμαστε.

Είναι η κυβερνητική σταθερότητα και η αποφυγή εκλογών το διακύβευμα της περιόδου;

Κανείς δεν πρέπει να πολεμά την κυβερνητική σταθερότητα ή να προκαλέσει εκλογές χωρίς να προτείνει μια άλλη στρατηγική αξιόπιστη και εναλλακτική για τη χώρα. Και δυστυχώς η μεν κυβέρνηση εξακολουθεί να αντιμετωπίζει κρίσιμα ζητήματα όπως ο ΕΝΦΙΑ εντελώς διαχειριστικά και αποσπασματικά, η δε αντιπολίτευση κινείται από αντίφαση σε αντίφαση αδυνατώντας να αρθρώσει ολοκληρωμένη και κυρίως βιώσιμη πρόταση. Μοιραία η αντιπαράθεση εξαντλείται σε μια πόλωση εφ’ όλης της ύλης και καταντά μια αναμέτρηση του «180» με το «120» για τα κουκιά του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Γίναμε μάρτυρες δύο επετειακών εκδηλώσεων στο Ζάππειο για την 3η Σεπτέμβρη. Χωρίς να περιγράφουμε για άλλη μια φορά τα γνωστά γεγονότα, εσείς τι θα προτείνατε στον νυν και πρώην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ να κάνουν για να βοηθήσουν την παράταξη να αναστηθεί;

Τα γεγονότα μόνο θλίψη και αποστροφή προκαλούν και, για να είμαστε δίκαιοι, αυτά αφορούν τους κλακαδόρους και τους έξαλλους της πρώτης εκδήλωσης. Γιατί την 3η Σεπτέμβρη το ΠΑΣΟΚ τη γιόρτασε με τον προσήκοντα σεβασμό. Όσο η αντιπαράθεση κινείται στον αστερισμό παλιών αντιθέσεων, όσο η στάση μας εξαντλείται στην ανάγκη δικαίωσης των προσωπικών μας επιλογών, όσο η στάση μας, αντί να μας ξαναφέρνει στη βάση, μας απομακρύνει απ’ αυτήν, κανένα ΠΑΣΟΚ «παλιό» ή «νέο» δεν μπορεί να αναστηθεί, όπως και να το λένε αυτό. Να αφήσουμε τους μονολόγους στην κορυφή και να επιστρέψουμε στη βάση κάνοντας όλοι ένα βήμα πίσω. Κι ας της δώσουμε το δικαίωμα επιτέλους να αποφασίσει. Το δικαιούται.

Με ποια γραμμή θα βρούμε κοινά σημεία με τον ΣΥΡΙΖΑ;

Με τον σημερινό Τσίπρα, ο οποίος εμφανίζεται ευρωπαϊστής και συνομιλών με Ευρωπαίους παράγοντες, θα μπορούσατε να βρείτε κοινά σημεία για το ενδεχόμενο κυβερνητικής συνεργασίας;

Το ερώτημα πρέπει κυρίως να απευθυνθεί στον κ. Τσίπρα. Με ποια γραμμή θα βρούμε κοινά σημεία; Με την επιστροφή στη δραχμή που εισηγείται η αριστερή τάση, με την παλαιοκομμουνιστική στάση των οργανώσεών του, με τη ρεαλιστική πρόταση που προσπαθούν να αρθρώσουν αξιόλογα στελέχη της ηγετικής ομάδας; Η προσπάθεια να μετακινηθεί σε θέσεις μετριοπαθέστερες που δεν θα αμφισβητούν τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας είναι φιλότιμη αλλά ακόμη ανεπαρκής. Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι ανοιχτό σε συνεργασίες προοδευτικού χαρακτήρα, στη βάση της δικής του αυτόνομης εναλλακτικής πρότασης.

Η επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ με χαρακτηρισμούς όπως «δημαγωγοί», «τυχοδιώκτες» διευκολύνει την προσέγγιση ενός τμήματος πρώην ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που σήμερα είναι εκλογικοί μετανάστες στον ΣΥΡΙΖΑ;

Μερικές φορές νιώθω ότι υπάρχει μια κρίσιμη παρεξήγηση. Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι μικρό κόμμα, ούτε μεταλλάχθηκε σε παρακολούθημα άλλων δυνάμεων. Αν μετατραπεί στην ΕΔΗΚ του Ζίγδη, δεν έχει νόημα ύπαρξης. Η δεξαμενή στην οποία οφείλει να απευθύνεται είναι εν δυνάμει πλειοψηφική κι ένα τεράστιο ποσοστό της βρέθηκε συγκυριακά στο ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ. Η μεγάλη Προοδευτική Δημοκρατική Παράταξη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, πρέπει πάντοτε να είναι το μέλημά μας. Όσο για τους χαρακτηρισμούς, είναι πολύ πιο ήπιοι απ’ αυτούς που ανιστόρητα απευθύνουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στο ΠΑΣΟΚ – «το καταρρέον», «οι μνημονιακοί», «το διεφθαρμένο», για να μείνω στα πιο ανώδυνα.

Μήπως λέγοντας οι κ.κ. Σαμαράς, Βενιζέλος «αποφυγή πάση θυσία των εκλογών» αφαιρούν το δικαίωμα στο λαό να επιλέξει;

Σε τελική ανάλυση, πάντα ο λαός επιλέγει και κανείς δεν μπορεί να του αφαιρέσει αυτό το δικαίωμα. Το ότι σήμερα οι πολίτες κινούνται ή στέκονται αναποφάσιστοι απέναντι σε μια στρατηγική πόλωσης, ανάμεσα στο φόβο και την απελπισία, δεν περιποιεί τιμή στην κυβέρνηση, που επιμένει στο success story. Οι εκλογές δεν είναι φόβητρο. Είναι πάντα μια δυνατή επιλογή. Και όσο δεν υπάρχει η ηγεμονεύουσα πρόταση, οι εξελίξεις είναι εξ αντικειμένου ρευστές.

Αναφερόμενος τις εξελίξεις, ποια είναι η εκτίμηση σας; Πρόωρες εκλογές λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας ή προεδρική πλειοψηφία και εξάντληση τετραετίας;

Θεωρώ κατώτερο των περιστάσεων που βιώνει η χώρα και των ανοιχτών θεμάτων που αφορούν την αναδιάρθρωση του χρέους, την κάλυψη σημαντικού χρηματοδοτικού κενού στον προϋπολογισμό του 2015, την οριστική και όχι την εικονική αποχώρηση της τρόικας, έξι ολόκληρους μήνες πριν από τη διαδικασία να συζητάμε για το πρόσωπο του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας και την καταμέτρηση των βουλευτών. Δεν έχω κανένα πρόβλημα να ψηφίσω. Εξάλλου, υπάρχουν πολλά πρόσωπα που μπορούν να υπηρετήσουν το ρόλο. Αρνούμαι όμως κατηγορηματικά, και ανεξάρτητα από τη συγκυρία, να μπω στη συζήτηση που περισσότερο μοιάζει με πασαρέλα παρά με σοβαρή τοποθέτηση. Όταν έρθει η ώρα, τα λέμε…

Ο δικός σας ρόλος ποιος είναι σε αυτή τη διαδικασία που έχετε κατά καιρούς περιγράψει;

Αυτός που υπηρέτησα πάντα. Του πιστού στρατιώτη της ενότητας, της σύνθεσης και της προοπτικής ενός χώρου που ιστορικά εκφράζει ό,τι πιο προοδευτικό και ριζοσπαστικό γεννήθηκε ποτέ σ’ αυτό τον τόπο. Και που ακράδαντα πιστεύω ότι και τώρα διαθέτει τη δύναμη της αναγέννησης, παρά τα σκοτάδια στα οποία ζούμε εδώ και τόσο καιρό.