Ειδησεογραφικό site

Κι όμως μας λείπει η βιταμίνη του ήλιου

151

Της Πέννυς Κροντηρά

Παρότι ζούμε σε μία ηλιόλουστη χώρα, πάνω από το 70% του πληθυσμού έχει χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα, σύμφωνα με στοιχεία της Πανελλαδικής Μελέτης Διατροφής και Υγείας (Π.Α.ΜΕ.Δ.Υ.).

zampelasΤο «Καρφί» μίλησε με τον κ. Αντώνη Ζαμπέλα και την κ. Ιωάννα Μπακογιάννη για τις αλλαγές των διατροφικών συνηθειών του Έλληνα κατά τα τελευταία 50 χρόνια.

Πρόκειται για τη λεγόμενη βιταμίνη του ήλιου, την οποία προσλαμβάνει το σώμα μας, όταν εκτίθεται στις ακτίνες του, αλλά υπάρχει και στο χυμό πορτοκάλι, στο γάλα και τα δημητριακά. Η βιταμίνη D αυξάνει την απορρόφηση του ασβεστίου, βοηθάει στη διατήρηση ενός υγιούς δέρματος και καταπολεμά την κατάθλιψη.

O κ. Aντώνης Ζαμπέλας είναι καθηγητής, πρόεδρος του Τμήματος Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικός υπεύθυνος της Πανελλαδικής Μελέτης Διατροφής και Υγείας (ΠΑΜΕΔΥ) Ως πτυχιούχος του Τμήματος Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με μεταπτυχιακό από το Πανεπιστήμιο του Reading και διδακτορικό στην Κλινική Διατροφή από το Πανεπιστήμιο του Surrey, εργάστηκε στο τελευταίο, στο υπουργείο Γεωργίας και Τροφίμων στη Μεγάλη Βρετανία και στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Επίσης, διετέλεσε πρόεδρος του ΕΦΕΤ και της Εταιρείας Λιπιδιολογίας, Αθηροσκλήρωσης και Αγγειακής Νόσου.

Η κ. Ιωάννα Μπακογιάννη, συνεργάτης του κ. Ζαμπέλα, είναι διαιτολόγος, απόφοιτη του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου. Τον μεταπτυχιακό της τίτλο σπουδών τον πήρε από το Kings College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και τώρα εργάζεται στο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ως υποψήφια διδάκτωρ στο πλαίσιο της ΠΑΜΕΔΥ.

ΠΑΧΥΣΑΡΚΟΙ ΤΟ 20%

Η Πανελλαδική Μελέτη Διατροφής και Υγείας έχει στόχο την εκτίμηση χρόνιων νοσημάτων, διατροφικών συνηθειών και του τρόπου ζωής του πληθυσμού. Ο κ. Ζαμπέλας μας εξηγεί ότι «με βάση τις αρχικές αναλύσεις των αποτελεσμάτων φαίνεται να υπάρχει σημαντικό μερίδιο των ενηλίκων, που έχουν διαταραγμένες τιμές λιπιδίων στο αίμα, ενώ αυξημένοι φαίνεται να είναι και οι δείκτες που σχετίζονται με την εμφάνιση διαβήτη, καθώς το 30% έχουν αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και το 10% αυξημένα επίπεδα γλυκόζης. Παράλληλα, πάνω από το 70% όλων των ηλικιών είχε χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα, γεγονός που προκάλεσε έκπληξη, μιας και ζούμε σε μία ηλιόλουστη χώρα. Επιπλέον, φαίνεται να υπάρχει ελλιπής συμμόρφωση του πληθυσμού στις διατροφικές συστάσεις για κατανάλωση φρούτων αλλά και νερού, ενώ, την ίδια στιγμή, η κατανάλωση κόκκινου κρέατος είναι αυξημένη, συγκριτικά με τις συστάσεις. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 20% των ενήλικων Ελλήνων είναι παχύσαρκο».

Πολλές είναι οι αλλαγές που έχουν γίνει τις τελευταίες δεκαετίες στον τρόπο ζωής και στον τρόπο διατροφής των Ελλήνων. Η κα Μπακογιάννη μας αναφέρει: «Γενικά υπήρξε μετάβαση σε ένα πιο δυτικό διατροφικό πρότυπο. Τρώμε περισσότερο έξω ή παραγγέλνουμε στο σπίτι και συνήθως επιλέγουμε τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε ζωικό λίπος και αλάτι. Συγκεκριμένα, υπάρχει αύξηση στην κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων και μείωση στην κατανάλωση φρούτων, αδρά επεξεργασμένων δημητριακών και ελαιολάδου. Τα τελευταία χρόνια, πιθανότατα λόγω και της οικονομικής κρίσης, μειώθηκε και η κατανάλωση ψαριού».

Η ΚΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΩΖΕΙ

Από στοιχεία της σημαντικότερης μελέτης της εποχής, της μελέτης των επτά χωρών, παρατηρήθηκε ότι η κρητική διατροφή μείωνε δραστικά τη θνησιμότητα αλλά και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τονίζει ο κ. Ζαμπέλας: «H παραδοσιακή κρητική διατροφή χαρακτηρίζεται από καθημερινή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών αλλά και αδρά επεξεργασμένων δημητριακών, ελαιολάδου ως κύρια πηγή λίπους αλλά και σπάνια κατανάλωση κόκκινου κρέατος και προϊόντων του, καθώς και μέτρια κατανάλωση ψαριού και γαλακτοκομικών. Επίσης, οι Κρητικοί είχαν υψηλή σωματική δραστηριότητα, αλλά και έναν συνολικό τρόπο ζωής που δεν ευνοούσε το άγχος».

Η αυξημένη χοληστερόλη, και γενικότερα οι διαταραγμένες τιμές των λιπιδίων στο αίμα, είναι δυστυχώς συχνό φαινόμενο στις μέρες μας και αποτελεί παράγοντα κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. «Από τα προκαταρκτικά στοιχεία της ΠΑΜΕΔΥ, περίπου το 30% των ενηλίκων έχουν αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, ενώ τα αυξημένα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης αποτελούν τον κύριο παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα. Η προσήλωση σε ένα κυρίως υγιεινό μοντέλο διατροφής και ζωής μπορεί να προλάβει την αύξησή της ή να βοηθήσει στη μείωσή της, ενώ υπάρχουν και κάποια προϊόντα, τα οποία μπορούν να συμβάλουν στην προσπάθεια αυτή. Συγκεκριμένα, το κυριότερο από αυτά είναι οι φυτικές στερόλες, που όντως έχει αποδειχθεί ότι σε συγκεκριμένη δόση μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα κατά 10%».

Πολλά είναι τα επιστημονικά δεδομένα που υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση μέτριας ποσότητας αλκοόλ μπορεί να έχει προστατευτική δράση κατά των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Ωστόσο, ο κ. Ζαμπέλας μας αναφέρει: «Η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στην υγεία, γεγονός που εξαρτάται κυρίως από την ποσότητα και τη συχνότητα κατανάλωσης. Γενικά, συστήνεται τα άτομα που δεν καταναλώνουν αλκοόλ, να μην αρχίσουν την κατανάλωση, ενώ στα άτομα που καταναλώνουν αλκοολούχα ποτά συνιστάται κατανάλωση 2 ποτηριών την ημέρα για τους άνδρες και 1 ποτηριού την ημέρα για τις γυναίκες και να προτιμούν το κόκκινο κρασί, μιας και φαίνεται να έχει περισσότερες προστατευτικές δράσεις, λόγω της περιεκτικότητάς του σε αντιοξειδωτικά».

ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΖΩΙΑΣ

Υπάρχουν μυστικά μακροζωίας, που προκύπτουν από τη σωστή διατροφή (tips); Ο καθηγητής και η συνεργάτης του συμβουλεύουν: «Έχοντας ως δεδομένη την πανδημία των νοσημάτων που σχετίζονται με τη διατροφή παγκοσμίως και τα δεδομένα για τη διατροφή του πληθυσμού μας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι καλό να επιστρέψει ο ελληνικός πληθυσμός στο παραδοσιακό μεσογειακό πρότυπο διατροφής και να καταναλώνει περισσότερα φρούτα, λαχανικά, όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης, καθώς και ελαιόλαδο. Παράλληλα, να αποφεύγει τρόφιμα όπως το κόκκινο και το επεξεργασμένο κρέας, καθώς και τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη και αλάτι. Ακόμη, θα ήταν καλό να εντάξει στην καθημερινότητά του τη σωματική δραστηριότητα και να αποφεύγει συνήθειες όπως το κάπνισμα».

Τα σχόλια είναι κλειστά.