Θεραπεία με ιππασία

Tης Πέννυς Κροντηρά

Στα 25 χρόνια λειτουργίας του Συνδέσμου Θεραπευτικής Ιππασίας έχουν ωφεληθεί από τις υπηρεσίες του πάνω από 1.000 άτομα. Η θεραπευτική ιππασία είναι μια εναλλακτική μέθοδος για άτομα με ειδικές ανάγκες, που ξεφεύγει από τις καθιερωμένες θεραπείες σε φυσιοθεραπευτήρια, γυμναστήρια και πισίνες υδροθεραπείας. Μέσα από την επαφή με τα άλογα θεραπεύεται ταυτοχρόνως η ψυχή και το σώμα του ατόμου με έναν ευχάριστο φυσικό τρόπο.

Η Δήμητρα Καρουζάκη μιλάει στο «Καρφί» για τη θεραπευτική ιππασία αναλύοντας το έργο του Συνδέσμου: «Ασχολούμαι με τη θεραπευτική ιππασία από το 1989. Είμαι ιδρυτικό μέλος του ΣΘΙ.Ε, μέλος του ΔΣ και πρόεδρος από το 1996. Με τους συνεργάτες μου δημιουργήσαμε το Κέντρο Θεραπευτικής Ιππασίας στου Γουδή, σε χώρο του υπουργείου Αμύνης».

Tο 1983 η θεραπευτική ιππασία άρχισε να εφαρμόζεται στην Ελλάδα με πρωτοβουλία της Aideen Lewis, ενώ το 1992 συγκροτήθηκε ο Σύνδεσμος Θεραπευτικής Ιππασίας Ελλάδας (ΣΘΙΕ), ένα σωματείο εθελοντικού, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. «Η θεραπευτική ιππασία είναι μια μοναδική εμπειρία για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, που δεν είχαν καν ονειρευτεί ότι μπορούν να ιππεύσουν. Βασίζεται σε προγράμματα αποκατάστασης, που χρησιμοποιούν το άλογο ως μέσο θεραπείας, βελτιώνοντας την υγεία και την ποιότητα ζωής των ατόμων με φυσική, νοητική ή συναισθηματική υστέρηση. Η θεραπευτική ιππασία και η ιπποθεραπεία ανήκουν στα προγράμματα αποκατάστασης. Η αθλητική θεραπευτική ιππασία είναι προσαρμοσμένη ιππασία για άτομα με αναπηρία».

ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΤΑΙ

«Στο ανθρώπινο δυναμικό του Συνδέσμου συγκαταλέγονται επαγγελματίες θεραπευτές με ειδικότητα στη φυσιοθεραπεία, την εργοθεραπεία, την ψυχολογία, την ειδική φυσική αγωγή, όπως και προπονήτρια. Επίσης ένας γραμματέας και ένας σταβλίτης, ο οποίος μένει στον χώρο και έχει την επίβλεψη και φροντίδα των αλόγων» μας λέει η κ. Καρουζάκη.

Εάν επιθυμεί κάποιος να ενταχθεί στα θεραπευτικά προγράμματα του ΣΘΙΕ, μπορεί να συμπληρώσει την αίτηση του ενδιαφερόμενου, μας εξηγεί η κ. Καρουζάκη. «Γίνεται αξιολόγηση από την ομάδα των θεραπευτών και ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες παραπέμπεται στον αντίστοιχο θεραπευτή. Έπειτα τίθενται οι στόχοι και γίνεται η επιλογή του αλόγου αλλά και ο τρόπος χρήσης του (π.χ. θεραπεία πάνω στο άλογο ή ιπποκομία, ατομική ή ομαδική συνεδρία ή συνδυασμός όλων). Γίνεται επαναξιολόγηση σε τακτά χρονικά διαστήματα και με τη συνεργασία μεταξύ της διεπιστημονικής ομάδας των θεραπευτών και της προπονήτριας των αλόγων επαναπροσδιορίζονται οι στόχοι».

Η θεραπευτική ιππασία απευθύνεται σε όλους εκείνους που έχουν κινητικά, νοητικά, αναπτυξιακά, ψυχολογικά ή συναισθηματικά προβλήματα. Ορισμένες από τις ασθένειες για την αποκατάσταση των οποίων ενδείκνυται η θεραπευτική ιππασία είναι:

• Εγκεφαλική παράλυση
• Σκλήρυνση κατά πλάκας
• Διαταραχή αυτιστικού φάσματος
• Σύνδρομο Down
• Προβλήματα συμπεριφοράς
• Διάφορα σύνδρομα
• Τύφλωση

ΠΩΣ ΒΟΗΘΑΕΙ

Η κ. Καρουζάκη μάς αναλύει τον τρόπο θεραπείας του ατόμου μέσω της επαφής του με το άλογο: «Η θεραπευτική ιππασία μπορεί να εφαρμοστεί σε άτομα ηλικίας 2 ετών και άνω. Όσον αφορά τη θεραπεία για τη βελτίωση κινητικών και αισθητηριακών δυσκολιών, βοηθούν η κίνηση του αλόγου, οι διαφορετικές υφές και η θερμοκρασία του. Για συναισθηματικές και συμπεριφοριστικές δυσκολίες βοηθάει ο χαρακτήρας του αλόγου, καθώς και η αλληλεπίδρασή του με αυτό. Επίσης το περιβάλλον του με δραστηριότητες εδάφους (π.χ. ιπποκομία, οδήγηση κ.λπ.). Το άτομο δουλεύει είτε πάνω στο άλογο είτε κάτω από αυτό. Όταν το άλογο περπατά, μιμείται τον ανθρώπινο βηματισμό, μεταφέροντας στον κορμό του ιππέα του την ίδια ακριβώς κίνηση που μεταδίδουν τα πόδια στους ανθρώπους με φυσιολογική κίνηση. Έτσι, αναπτύσσονται σημαντικά οι μύες του κορμού των ατόμων με δυσκολίες στην κίνηση, ενώ, παράλληλα, το ευθύ κάθισμα διευκολύνει την αναπνοή τους. Συνήθως υπάρχει οδηγός του αλόγου και ένας πλαϊνός βοηθός, που είναι εκπαιδευμένος εθελοντής, αλλά αυτό ποικίλλει ανάλογα με τη δραστηριότητα, τις ικανότητες και τους στόχους της συνεδρίας. Οι συνεδρίες διαρκούν 30 λεπτά και γίνονται μία φορά την εβδομάδα».

Όλοι οι πολίτες μπορούν να βοηθήσουν το κοινωνικό έργο του ΣΘΙΕ: «Εθελοντής βοηθός θεραπευτικής ιππασίας μπορεί να γίνει ο καθένας μας, χωρίς να χρειάζεται να γνωρίζει ιππασία ή να έχει εμπειρία από άτομα με ειδικές ανάγκες. Το μόνο που χρειάζεται είναι συνέπεια, ενθουσιασμός, διάθεση για συνεργασία και αγάπη για τον άνθρωπο και τα ζώα. Σημαντικό στοιχείο για την αποτελεσματική συνεισφορά του βοηθού είναι η εκπαίδευσή του, την οποία αναλαμβάνουν οι εκπαιδευτές του ΣΘΙΕ».

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ ΑΛΟΓΟΥ

Ο ΣΘΙΕ έχει 11 άλογα ειδικά εκπαιδευμένα για θεραπευτική ιππασία, για να παραμένουν ήρεμα και να είναι ανεκτικά. Τα άλογα είναι κοινωνικά ζώα και θέλουν την επαφή. Χρειάζονται σαφείς εντολές και χρησιμοποιούν τη γλώσσα του σώματος. Είναι συνεργάσιμα ζώα, αλλά διατηρούν την αντιδραστικότητά τους και η συμπεριφορά τους κατόπιν ειδικής εκπαίδευσης είναι άψογη.

Οι πόροι του ΣΘΙΕ προέρχονται από χορηγίες (κυρίως από ιδιωτικές εταιρείες), δωρεές και τις συνδρομές των μελών του. «Τα τελευταία επτά χρόνια η εταιρεία ΜΕΤΚΑ φιλοξενεί κάθε καλοκαίρι τα άλογά μας στο Κτήμα ΕΛΙΑ ώστε να ξεκουραστούν και να ανακτήσουν δυνάμεις για την επόμενη σχολική χρονιά. Επίσης έχει υιοθετήσει ένα άλογό μας. Υπάρχει πρόγραμμα υιοθεσίας αλόγου, όπου κάποιος μπορεί να αναλάβει τα έξοδα ενός αλόγου μας για ένα έτος. Αυτή τη χρονιά 3 από τα 11 άλογά μας είναι υιοθετημένα».

Το μήνυμα της κ. Καρουζάκη προς τους αναγνώστες της εφημερίδας είναι:

«Μπορείς και εσύ να βοηθήσεις!

• Ως εθελοντής βοηθός στην υλοποίηση των προγραμμάτων
• Με την οικονομική σας συνεισφορά ή υιοθετώντας ένα άλογο
• Ως χορηγός στα θεραπευτικά κι αθλητικά προγράμματα του ΣΘΙΕ».

Τι λένε εθελοντές και ασθενείς

Δήμητρα Φάββα – 43 ετών

«Πάσχω από κινητικά προβλήματα στα κάτω άκρα. Συμμετέχω στα θεραπευτικά προγράμματα του ΣΘΙΕ από το 2011 και όλα αυτά τα χρόνια πρακτικά έχουν δυναμώσει οι μύες μου. Παίρνω τεράστια χαρά από τα άλογα, καθώς είναι υπέροχα πλάσματα. Επίσης ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ στους εθελοντές που προσφέρουν σημαντικό έργο».

Άννα Χαϊκάλη – 47 ετών

«Είμαι εθελόντρια στον ΣΘΙΕ από το 2011. Ο εθελοντισμός είναι πολύ σημαντικός για μένα, γιατί μπορείς, εκτός από το να προσφέρεις, να πάρεις πολλά πράγματα, όπως χαρά και ευχαρίστηση. Χαρά μου είναι να βλέπω πόσο πολύ μπορούν να βοηθηθούν τα άτομα με ειδικές ανάγκες από τα άλογα. Ο εθελοντισμός με έχει βοηθήσει να γίνω καλύτερος άνθρωπος».