Γιούλη Ζήκου: «Η ζωή δεν υπογράφει συμβόλαιο με κανέναν»

Της Δέσποινας Καραγιαννοπούλου

«H ανθρώπινη ψυχή συμπεριφέρεται όπως της συμπεριφέρεσαι. Για να γνωρίσεις τα απάτητα και δύσβατα μονοπάτια της, πρέπει να απογυμνωθείς από κάθε εγωισμό και φόβο» δηλώνει στο «Καρφί» η ηθοποιός Γιούλη Ζήκου.

Αυθόρμητη και χωρίς «δήθεν» στο λόγο της, μας μίλησε για το «πέρασμά» της από τις Γυναικείες Φυλακές Κορυδαλλού και τον ΟΚΑΝΑ, όπου και έκανε το διδακτορικό της στη δραματοθεραπεία, για τη συνειδητή επιλογή της να απέχει από την τηλεόραση, για την ενεργό συμμετοχή της σε φιλανθρωπικές οργανώσεις, αλλά και για τη φετινή απόφασή της να ξαναζωντανέψει επί σκηνής τη Μάρθα Φρόυντ.

Η επιλογή σας να ασχοληθείτε με την υποκριτική ήταν συνειδητή ή απλώς προέκυψε στην πορεία;

Κάποια στιγμή αποφάσισα να δώσω σάρκα και οστά στην ατίθαση φαντασία των παιδικών μου χρόνων. Έτσι, σπούδασα πέντε χρόνια θεατρολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου και έκανα το διδακτορικό μου στο drama therapy (θεραπεία μέσω του δράματος).

 Μπορεί ο πόνος να θεραπευτεί μέσω του δράματος;

Όταν βιώνεις ένα δράμα, για να καταφέρεις να αντέξεις τον πόνο που αναβλύζει, πρέπει να ενισχύσεις τις αντιστάσεις και τις αντοχές σου. Μια τέτοια αντίσταση είναι και η ενίσχυση της ομαδικότητας, που προσπάθησα να περάσω στις κρατούμενες των Γυναικείων Φυλακών Κορυδαλλού, αλλά και στους εξαρτημένους από τις ναρκωτικές ουσίες που γνώρισα στον ΟΚΑΝΑ. Στα δύο αυτά ιδρύματα έκανα το διδακτορικό μου και πιστεύω ότι, κατά το χρονικό διάστημα που πέρασα μαζί με αυτούς τους άρρωστους ανθρώπους, τους έδωσα ένα βασικό μάθημα, ότι η ανθρώπινη ψυχή συμπεριφέρεται όπως της συμπεριφέρεσαι. Θυμάμαι ότι, όταν έφυγα από κοντά τους, οι καχύποπτοι άνθρωποι είχαν αγαπηθεί μεταξύ τους και, το βασικότερο, είχαν αγκαλιάσει τις ψυχές τους.

Ασκείτε σήμερα τη δραματοθεραπεία;

Ναι, την ασκώ. Παραδίδω μαθήματα υποκριτικής αλλά και δραματοθεραπείας στη Δραματική Σχολή Μαίρης Βογιατζή-Τράγκα, ενώ κάνω και σεμινάρια σε φιλολόγους μέσης εκπαίδευσης για το πώς πρέπει να διδάσκουν το μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας μέσα από το δράμα, ώστε αυτό να μην είναι ένα ακόμη ανούσιο μάθημα που εξαντλείται στη θεωρία.

Τα τελευταία χρόνια, η παρουσία σας είναι έντονη στο θέατρο «Τέσσερις Εποχές-Γιάννης Μόρτζος», αλλά όχι στην τηλεόραση. Γιατί;

Έτσι όπως έχει εξελιχθεί η τηλεόραση τα τελευταία χρόνια, δεν μου ταιριάζει. Και ακριβώς επειδή χαλάει την αισθητική μου, πλέον η τηλεόραση στο σπίτι μου είναι καθαρά διακοσμητική. Αν και πρόσφατα δέχτηκα οικονομικά δελεαστικές προτάσεις να παρουσιάσω τηλεπαιχνίδια, σόου και άλλα παρεμφερή τερατουργήματα, επέλεξα να συνεχίσω να αφήνω λειψούς τους τραπεζικούς μου λογαριασμούς για να σώσω τη γεμάτη από τέχνη ψυχή μου.

Πώς θα χαρακτηρίζατε τη ζωή σας;

Έντονη και με εντάσεις. Είμαι ζωντανή και θέλω να πιστεύω ότι αυτό το δείχνω σε όλες τις πτυχές της ζωής μου, επαγγελματικές ή μη. Ποτέ δεν δάμασα την ψυχή μου και δεν έχω μετανιώσει γι’ αυτό. Θέλω να ρουφάω κάθε στιγμή της καθημερινότητάς μου, αναγνωρίζοντας ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο. Η ζωή δεν υπογράφει συμβόλαιο με κανέναν.

Έχετε φόβους;

Έχω τους φόβους που, λίγο πολύ, έχουν όλοι οι άνθρωποι. Φοβάμαι το θάνατο, τα γηρατειά, την απόρριψη, την εγκατάλειψη. Γι’ αυτό ακριβώς δεν θέλω να περνάει απλώς η ζωή μπροστά από τα μάτια μου. Θέλω να είμαι μέρος της ζωής.

Δύσκολο να βρεθεί ελεύθερος χρόνος αλλά, όταν βρεθεί, πώς τον εξαντλείτε;

Με ένα βιβλίο, με καλή παρέα ή πηγαίνοντας σε κάποιες παραστάσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καθώς από μικρή ηλικία παρακολουθούσα όπερα. Προσπαθώ στον ελεύθερο χρόνο μου να καλύψω και τις τρεις ανάγκες μου. Αλλά, και όταν δεν έχω ελεύθερο χρόνο, βρίσκω πάντα για τους φίλους μου. Η καθημερινή επαφή μαζί τους, έστω και μέσω του τηλεφώνου, μου δίνει δύναμη.

Συμμετέχετε στα κοινά μέσω κάποιων εκδηλώσεων ή φιλανθρωπικών ομάδων;

Προσπαθώ να βοηθήσω, όσο μπορώ και όπου μπορώ. Γι’ αυτό και συμμετέχω σε δύο οργανώσεις, στον Άλιμο και στον Άγιο Δημήτριο, για τα αδέσποτα ζώα. Νομίζω ότι η κρίση που ζούμε ως χώρα είναι μια καλή ευκαιρία για να ξεθάψουμε όλοι μας τον ξεχασμένο μας εαυτό, που διακρίνεται από ευαισθησίες, σεβασμό και αγάπη.

Είναι το θέατρο η μεγάλη σας αγάπη;

Και όταν έκανα τηλεόραση, το θέατρο ήταν η μεγάλη μου αγάπη. Κατάλαβα νωρίς ότι μόνο μέσα από τις ποιοτικές θεατρικές παραστάσεις μπορεί κάποιος να εξελιχθεί, και ως άνθρωπος και ως καλλιτέχνης. Γι’ αυτό και δηλώνω δέσμια της σκηνής, αλλά και της ερωτικής σχέσης που αναπτύσσεται μεταξύ του ηθοποιού και του κοινού. Είναι μια σχέση που δίνεις ως ηθοποιός την ψυχή σου και παίρνεις αντάλλαγμα… ψυχή.

Έχετε κάποιο κριτήριο ως προς την επιλογή των θεατρικών σας ρόλων;

Θέλω οι ρόλοι μου να καλλιεργούν την ψυχοσύνθεσή μου. Είμαι ένα ανήσυχο πνεύμα και τέτοιοι θέλω να είναι και οι ρόλοι μου, ψαγμένοι και ταραγμένοι. Είτε ως ηθοποιός είτε ως απλός θεατής, πιστεύω ότι ένα έργο πρέπει να σε καλλιεργεί, και αυτό για μένα σημαίνει να σου ανοίγει νέες διαδρομές στην ψυχή, στο μυαλό και στο βλέμμα.

Φέτος ανεβάζετε το έργο «Εγώ, η Μάρθα Φρόυντ». Τι σας τράβηξε στο συγκεκριμένο έργο;

Όταν διάβασα το μυθιστόρημα της Φωτεινής Τσαλίκογλου, με συγκλόνισε… Δεν έφυγε ποτέ από το μυαλό μου. Ήθελα, αν ήταν δυνατόν, εκείνη τη στιγμή να ενσαρκώσω τη γυναίκα που, λίγο πολύ, εκπροσωπεί όλες τις γυναίκες, και συγκεκριμένα το μυαλό τους, μέσα στο οποίο οι απαγορευμένες σκέψεις, οι ανατρεπτικές επιθυμίες και οι ξεδιάντροπες πράξεις επιτρέπονται. Μέσα από την παράσταση, ο κόσμος που έρχεται να τη δει αντιλαμβάνεται ότι η Μάρθα Φρόυντ δεν ήταν μόνο η αφοσιωμένη σύζυγος ενός διάσημου ψυχοθεραπευτή και μητέρα έξι παιδιών, αλλά ζούσε και μια άλλη ζωή που συνόρευε με το όνειρο και τα σκοτεινά βάθη της επιθυμίας.