Ανήκουμε ακόμη στην Δύση;

Του Στρατή Στρατήγη

H πολιτική, τα κοινωνικά ήθη και γενικότερα ο τρόπος διαβίωσης στον τόπο μας μοιάζει με εκκρεμές που δεν ηρεμεί ποτέ στο μέσο. Άλλοτε  δεξιά μέχρι τα άκρα και άλλοτε αριστερά. Από την τριακονταετή μετά το τέλος του εμφύλιου, δεξιά  απαράδεκτη καταστολή κάθε αριστερής έκφρασης και του συνακόλουθου ανηλεούς διωγμού των εκπροσώπων της μέχρι την πτώση της χούντας το 1974, μετακινήθηκε ταχύτατα προς τα αριστερά μέχρι την σημερινή ακραία του θέση.

Πρώτο θύμα της, την 10ετια του ’70, υπήρξε η παιδεία μας και ειδικότερα η γλώσσα μας. Αξιόλογοι πολιτικοί άνδρες και των δύο αστικών κομμάτων, αντίπαλοι της στρατιωτικής δικτατορίας, συνέπραξαν για πολιτικούς λόγους μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, με ακρότητες της μετά τον διωγμό οργισμένης αριστερής  διανόησης. Δέχθηκαν τα μέτρα του νόμου 309/1976 που εκτός από την δια νόμου επιβολή μιας γλώσσας,  μια ελληνική παραλλαγή της επιβολής του Οργουελλιανού «new speak» ισοδυναμούσε και με  την κατάργηση της ανθρωπιστικής παιδείας όπως την ξέραμε.

Και στην μεν γλώσσα η ζημία έγινε, με μόνο κέρδος ότι έπαψε να υπάρχει το «γλωσσικό ζήτημα».  Μια ολόκληρη γενιά όμως έχασε τον λεξικό πλούτο της καθαρεύουσας και με την κατάργηση της διδασκαλίας των αρχαίων έχασε τις ρίζες των λέξεων της καθομιλουμένης. Ο γέγονε γέγονε και δεν αντιστρέφεται. Οποιαδήποτε νέα νομοθετική παρέμβαση θα ήταν εξ ίσου απαράδεκτη με αυτήν του 1976. Εξ άλλου η ακραία αρχική δημοτική «καλλιεργήθηκε»  από λογοτέχνες και αρκετούς καλούς δημοσιογράφους και αρχίζει και καλύπτει όλο και περισσότερο τις ανάγκες της γραπτής και προφορικής επικοινωνίας. Ίσχυσε αυτό που έλεγε τότε ο Ακαδημαϊκός Ι. Θεοδωρακόπουλος, σφοδρός επικριτής του μέτρου, «Η γλώσσα καλλιεργείται και δεν νομοθετείται». Η κατάργηση όμως της ανθρωπιστικής παιδείας στα γυμνάσια και τα λύκειά μας είναι πολύ σοβαρότερο θέμα.

Και εξηγούμαι: Όταν 18 ετών το 1951, απόφοιτος του γυμνασίου, πήγα να σπουδάσω νομικά στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας στην Γερμανόφωνη Ελβετία, είχα την μεγάλη τύχη να διδάσκει εκεί φιλοσοφία, αυτοεξόριστος από την ναζιστική Γερμανία, ο Karl Jaspers. Το μόνο που είχα ακούσει γι’ αυτόν στο Γυμνάσιο από έναν εξαίρετο καθηγητή μας των αρχαίων, ήταν ο περίφημος συνοπτικός του ορισμός της Ευρώπης: «Europa ist die Bibel und die Antike», «Η Ευρώπη είναι η Αγία Γραφή και η Αρχαιότητα».Την Ελληνο-ρωμαϊκή. Παρακολουθούσα τακτικά τα μαθήματα του, τον είχα γνωρίσει   προσωπικά και με συμπαθούσε.  Εκείνη την εποχή  εξ άλλου οι πρόσφατες ιστορικές αποσκευές  όσων σπουδάζαμε στην Ευρώπη  ήταν το έπος της Αλβανίας,  η αντίσταση κατά του ναζιστή κατακτητή ως το 1944 και η αποφυγή εγκατάστασης  κομμουνιστικού καθεστώτος στον Εμφύλιο.

Ο Jaspers, είχε γράψει το 1931 «Die geistige Situation der Zeit»  (Η  πνευματική κατάσταση της εποχής), βιβλίο που του κόστισε και την εχθρότητα του επερχόμενου ναζισμού. Στο κεφάλαιο ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ έγραφε (σε δική μου ελεύθερη μετάφραση/απόδοση αποκομμάτων του): «Η παιδεία στη Δύση για ευρύτατα στρώματα, όχι για την μάζα, πέτυχε αποκλειστικά στο δρόμο της Ανθρωπιστικής (Humanismus) ενώ για μεμονωμένους άλλους υπήρχαν και άλλοι δρόμοι. ……………… Όποιος στη νεότητά του μάθαινε αρχαία ελληνικά και λατινικά και διάβαζε τους αρχαίους ποιητές, φιλοσόφους, ιστορικούς, την Αγία Γραφή και λίγους από τους μεγάλους ποιητές του δικού του έθνους, όποιος κατόρθωνε να ενδιατρίψει στα μαθηματικά, γέμιζε από έναν κόσμο, που του έδινε  την αναφαίρετη πλέον δυνατότητα να καταλαβαίνει την αέναη κινητικότητα των πραγμάτων και με την πνευματική περιέργεια του να έχει  πρόσβαση στην αντίληψη όλων των άλλων. ……………………. Η αρχαιότητα θεμελίωσε στην πράξη, αυτό που εμάς στη Δύση μας κάνει να μπορούμε να γίνουμε Άνθρωποι. Στην Ελλάδα θεμελιώθηκε και έγινε αντιληπτή για πρώτη φορά η εκπαιδευτική ιδέα , η οποία για κάθε έναν που την καταλαβαίνει, ισχύει από τότε. …………..       Είμαστε δυτικοί (Abendländer) κατά το μέτρο που ανήκουμε κάθε φορά σε ένα έθνος που, κατά τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο, ενσωμάτωσε την αρχαιότητα».

Όταν τα  δίδασκε αυτά  στο αμφιθέατρο, αποκτούσα αυτογνωσία και υπερηφάνεια ανήκοντας σε ένα κοσμοϊστορικό λαό.

Αυτό που θα έπρεπε να γίνει τώρα στην Ελλάδα είναι μία ήπια  αναζωογόνηση της ανθρωπιστικής παιδείας στην Μέση Εκπαίδευση, ώστε η νέα γενεά ήδη από το Γυμνάσιο να ξαναέρθει μέσω επιλεγμένων αρχαίων ελληνικών κειμένων ξανά σε επαφή με την αρχαιότητα μας. Με Υπουργό Παιδείας σήμερα τον κρονόληρο πλέον κ. Μπαλτά, με τις παρωχημένες ιδεοληψίες του, αυτά βέβαια δεν γίνονται.

Υπάρχει όμως αλλού μέγα πρόβλημα. Έχει δημιουργηθεί στην χώρα μας από την κρίση και μετά μια ετερόκλητη μάζα νεοελλήνων χωρίς αυτογνωσία, ευδημάγωγη, που έχασε την υπερηφάνεια της γιατί δέχθηκε άκριτα τις  εις βάρος του έθνους μας δήθεν συνωμοσίες των υπόλοιπων χωρών της Ευρώπης. Απέκτησε πρωτόγνωρη ξενοφοβία. Η παρούσα αριστερή Κυβέρνηση την καλλιέργησε συστηματικά όπως και η φασιστική δεξιά μας. Παρά το Καραμανλικό, ότι ως ¨Έλληνες «Ανήκομεν εις την Δύσιν» εμείς περίπου από τότε αρχίσαμε να απομακρυνόμαστε. Μια μεγάλη σήμερα μερίδα των Ελλήνων της έχει γυρίσει την πλάτη και αρχίζουμε πια  να κατατασσόμαστε  μεταξύ των βαλκανικών λαών με έντονες ανατολίτικες ανατρεπτικές  προσλήψεις.

Ευτυχώς δεν πάψαμε εμείς να ανήκουμε στην Δύση. Κατά την διάρκεια  όλων των διαπραγματεύσεων για την οικονομική μας στήριξη από τους εταίρους μας στην ΕΕ και παρά την αισχρή και προσβλητική συμπεριφορά  των εκπροσώπων μας, ήταν εμφανής, ενδεχομένως από το υποσυνείδητο προερχόμενη, μια ανοχή για να μην πω και συμπάθεια κυρίως από την Γαλλία για την χώρα και τον λαό μας, Αναγνώριζαν αυτό που έλεγε ο Jaspers ότι ήταν έθνη που είχαν ενσωματώσει και την ελληνική αρχαιότητα στην διαμόρφωση τους.

Αναδημοσίευση από iefimerida.gr