Ειδησεογραφικό site

Αλέξανδρος Κούτσης: Άλυτο το πρόβλημα του Ισλαμικού Κράτους

261

Της Κατερίνας Ιορδανίδη

«Το πρόβλημα του Ισλαμικού Κράτους δεν θα λυθεί ποτέ, πάντα θα υπάρχουν μουσουλμάνοι που θα θεωρούν ότι δέχονται επίθεση από ξένες δυνάμεις» τονίζει ο Αλέξανδρος Κούτσης, ομότιμος καθηγητής Μεσανατολικών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Μιλώντας στο «Καρφί» επισημαίνει πως η λύση του προβλήματος είναι στα χέρια της Ρωσίας, που προτείνει διαπραγματεύσεις μεταξύ της αντιπολίτευσης και της κυβέρνησης της Συρίας με στόχο ένα νέο Σύνταγμα, αφήνοντας το πρόβλημα Άσαντ για το τέλος, ώστε όλοι μαζί να επιτεθούν στο Ισλαμικό Κράτος.

Τι σημαίνει η λέξη τζιχαντιστής;

 Η λέξη τζιχαντιστής προέρχεται από το αραβικό ρήμα τζιχάντ που σημαίνει αγώνας. Υπάρχουν δύο ειδών τζιχάντ. Το μικρό τζιχάντ και το μεγάλο. Το μεγάλο συμβολίζει τον αγώνα που κάνει κάθε μουσουλμάνος για να είναι καλός μουσουλμάνος, να εφαρμόζει δηλαδή τις αρχές του Ισλάμ στην καθημερινότητά του. Το μικρό τζιχάντ είναι ο πόλεμος που κάνει ο μουσουλμάνος προκειμένου να προστατεύσει τη θρησκευτική του κοινότητα από επίθεση που δέχεται από το εξωτερικό ή από το εσωτερικό. Επομένως η λέξη τζιχαντιστής έχει συνδεθεί τα τελευταία χρόνια μόνο με το μικρό τζιχάντ. Τον αγώνα που κάνουν στο όνομα της θρησκείας είτε για να προστατεύσουν τη θρησκεία, είτε σε αυτή την περίπτωση για να επιτεθούν εναντίον ενός εχθρού. Θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η ισλαμική κοινότητα θεωρεί ότι δέχεται επίθεση από τη Δύση, γι’ αυτό και κάνει τον ιερό πόλεμο εναντίον της Δύσης.

Πότε δημιουργήθηκε το κράτος τους;

Το Ισλαμικό Κράτος δημιουργήθηκε γύρω στο 2012. Στο Ιράκ μετά την αμερικανική εισβολή το 2003 υπήρχε μια αντίσταση από την ομάδα Αλ Κάιντα, η οποία έφερε τότε το όνομα: «Η Αλ Κάιντα του Ιράκ». Ο σημερινός ηγέτης του Ισλαμικού Κράτους ήταν ένας από τους ηγέτες αυτής της ομάδας. Όταν έγινε η εξέγερση στη Συρία, πήγε με κάποιους οπαδούς του να ιδρύσουν εκεί ένα παρακλάδι της Αλ Κάιντα και το ίδρυσαν. Σήμερα φέρει το όνομα «Αλνούσρα», που σημαίνει «μέτωπο». Εκεί μέσα λοιπόν οργανώθηκαν σαν ένα παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία. Ταυτόχρονα οι Αμερικανοί σκέφτηκαν να ιδρύσουν ένα ισλαμικό μέτωπο που θα προσπαθούσε να αντικαταστήσει τον Άσαντ, να ανατρέψει τον Άσαντ. Μέσα σε αυτή την προσπάθεια ο Αλ Μπαγδάτι πρότεινε να ιδρυθεί ένα Ισλαμικό χαλιφάτο. Οι Σύριοι Ισλαμιστές της Αλ Κάιντα ήρθαν σε διαφωνία μαζί του πάνω σε αυτό το θέμα και επίσης στο γεγονός ότι όσοι τον είχαν ακολουθήσει ήταν κυρίως Τσετσένοι και Αφγανοί και όχι Άραβες στο γένος, οπότε αποσχίστηκε και ίδρυσε την οργάνωσή του, που φέρει το όνομα σήμερα Ισλαμικό Κράτος.

Γιατί, κύριε Κούτση, είναι εχθρικοί προς τη Δύση; Οι πόλεμοι κατά Ιράκ και Λιβύης έριξαν λάδι στη φωτιά του τζιχαντισμού;

Για τον πόλεμο στο Ιράκ το 2003, διότι θεωρούν πως η Δύση έχει επιτεθεί εναντίον του ισλαμικού χώρου και επομένως στρέφονται κατά της Δύσης. Θα κάνω έναν διαχωρισμό μεταξύ της Αλ Κάιντα και του Ισλαμικού Κράτους. Η Αλ Κάιντα είναι αυτή που έχει προτεραιότητα τον πόλεμο κατά της Δύσης, ενώ το Ισλαμικό Κράτος έχει προτεραιότητα την ανατροπή των αραβικών κυβερνήσεων στη Μέση Ανατολή, γιατί τις θεωρεί παράνομες κυβερνήσεις και θέλει την αντικατάστασή τους με ισλαμικές κυβερνήσεις έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα ισλαμικό χαλιφάτο. Οι προτεραιότητες δηλαδή διαφέρουν, αλλά σε γενικές γραμμές στρέφονται και κατά της Δύσης.

Πώς θα λυθεί το πρόβλημα του τζιχαντισμού;

Το πρόβλημα του Ισλαμικού Κράτους εννοείς… Δεν θα λυθεί ποτέ, πάντα θα υπάρχουν μουσουλμάνοι που θα θεωρούν ότι δέχονται επίθεση από ξένες δυνάμεις, δεν είναι ανάγκη να είναι μόνο η Δύση. Τη δεκαετία του ’80 υπήρχε η σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν και τότε υπήρχαν τζιχαντιστές εναντίον των Σοβιετικών, οπότε, όταν ο χώρος αυτός δέχεται επίθεση από ξένες δυνάμεις, τότε θα έχεις τζιχάντ. Τον τζιχαντισμό δεν θα μπορέσεις ποτέ να τον αποφύγεις. Ας δούμε όμως τι είναι αυτό που το κάνει ισχυρό στην περιοχή που βρίσκεται. Αναπτύχθηκε στα ανατολικά του Ιράκ και στα δυτικά της Συρίας, καταλαμβάνει περίπου το 1/3 της Συρίας και το 1/3 του Ιράκ. Οι περιοχές αυτές έχουν πετρελαιοπηγές, οπότε έχουν έσοδα από την εξαγωγή τους στη μαύρη αγορά, βρήκαν τράπεζες που είχαν καταθέσεις, οπότε έχουν και εκεί ένα τεράστιο ποσό στη διάθεσή τους και επιβάλλουν φόρους στους κατοίκους, στους οποίους βρίσκονται και ζουν στην περιοχή τους. Έχουν μια οικονομική δύναμη. Επίσης αυτοί οι οποίοι τους στήριξαν, ειδικά στο Ιράκ, είναι φυλές που ανήκουν στην αίρεση των σουνιτών, οι οποίες ήταν δυσαρεστημένες από το γεγονός ότι η κυβέρνηση της Βαγδάτης είναι κυβέρνηση των σιιτών και τους έχει αποκλείσει ουσιαστικά από την πολιτική διεργασία και συνεπώς αυτοί προσπαθούν μέσω του Ισλαμικού Κράτους να ανακτήσουν πολιτικά δικαιώματα στο Ιράκ. Στο ερώτημα πώς μπορείς να τελειώσεις τον πόλεμο, θα απαντήσω πως πρώτα από όλα πρέπει να βρεθεί μια πολιτική λύση για τη Συρία, η οποία ήδη έχει δρομολογηθεί υπό την πρωτοβουλία της Ρωσίας, προβλέπει διαπραγματεύσεις μεταξύ της αντιπολίτευσης της Συρίας και της κυβέρνησής της με σκοπό τη θέσπιση νέου Συντάγματος. Στη συνέχεια τη διεξαγωγή εκλογών για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που θα έχουν και, αφού πια επιτευχθεί αυτή η συμφωνία, τότε όλοι μαζί και με τη βοήθεια ξένων δυνάμεων θα πρέπει να εξαπολύσουν τον πόλεμο εναντίον του Ισλαμικού Κράτους και έτσι να το εκτοπίσουν. Σε αυτή την περίπτωση βέβαια θα βοηθηθούν οι φυλές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο του Ισλαμικού Κράτους να εξεγερθούν εναντίον του. Θα πάρει λίγο χρονικό διάστημα ακόμα.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ σουνιτών και σιιτών;

Η διαφορά μεταξύ των σουνιτών και των σιιτών είναι πως οι σουνίτες μουσουλμάνοι είναι εκείνοι οι οποίοι πιστεύουν πως ο ηγέτης της μουσουλμανικής κοινότητας πρέπει να εκλέγεται ή να επιλέγεται από τους άρχοντες της κοινότητας. Οι σιίτες θεωρούν ότι ο ηγέτης της μουσουλμανικής κοινότητας πρέπει να είναι απόγονος του προφήτη, συνεπώς η πολιτική εξουσία δεν νομιμοποιείται, αν δεν είναι απόγονος του προφήτη. Αυτό τους έχει φέρει σε διαμάχη μεταξύ τους και στην περίπτωση του Ιράκ η πλειονότητα του πληθυσμού είναι σιίτες και ελέγχουν την κυβέρνηση κατά τέτοιο τρόπο που οι σουνίτες ανήκουν, όπως είπαμε, στο άλλο δόγμα και έχουν αποκλειστεί από την πολιτική διεργασία. Οι σουνιτικές φυλές που βρίσκονται στο Ιράκ δεν αντιστέκονται στο Ισλαμικό Κράτος, γιατί θέλουν να τους βοηθήσει να αναπτύξουν πολιτικά δικαιώματα.

Η Ελλάδα, ως μέλος του ΝΑΤΟ και χώρα που φιλοξενεί τη βάση στη Σούδα, δεν αποτελεί στόχο;

Προς το παρόν όχι. Μπορώ να πω πως εμείς μέχρι στιγμής έχουμε πετύχει να είμαστε στο απυρόβλητο για δυο λόγους. Κατ’ αρχήν γιατί δεν έχουμε ασκήσει αντι-ισλαμική πολιτική στο παρελθόν, αντιθέτως έχουμε διατηρήσει φιλικές σχέσεις με τον αραβικό και ισλαμικό χώρο. Δεύτερον δεν έχουμε μέσα στη χώρα μας μια πολιτική διάκριση εναντίον των μουσουλμάνων.

Δεν υπάρχουν στην Ελλάδα μουσουλμάνοι με δεδηλωμένη τζιχαντική στάση;

Δύσκολο το βλέπω αυτό. Η Γαλλία είχε ένα πρόβλημα ενσωμάτωσης των μουσουλμάνων στο κοινωνικό σύστημα. Φαινόταν δηλαδή πως οι μουσουλμάνοι της Γαλλίας είχαν αποξενωθεί από την κοινωνία, γι’ αυτό ήταν εύκολο για τους λίγους μουσουλμάνους της Γαλλίας να ενταχθούν στους κόλπους του Ισλαμικού Κράτους. Δεν νομίζω στην Ελλάδα να έχουμε τέτοια φαινόμενα και επομένως δεν πιστεύω ότι υπάρχουν πυρήνες του Ισλαμικού Κράτους στην Ελλάδα. Μπορεί να περνούν αρκετοί, αλλά όχι για να μείνουν εδώ. Το θέμα είναι ότι το Ισλαμικό Κράτος συνεχίζει τον πόλεμο στο Ιράκ εναντίον των ξένων δυνάμεων και βέβαια θεωρεί την κυβέρνηση του Άσαντ πως ήταν παράνομη, εχθρική και χρειάζεται να αντικατασταθεί. Εδώ ίσως αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Άσαντ ανήκει στη θρησκευτική μειονότητα των Αλεβιτών, που είναι παρακλάδι των σιιτών. Η πλειονότητα του πληθυσμού στη Συρία είναι σουνίτες και κυβερνούνται από μια μειονότητα που ανήκει σε ένα παρακλάδι του σουνιτισμού, επομένως έχουμε το ίδιο μοντέλο με το Ιράκ, εκεί είναι το κοινό στοιχείο: μάχονται εναντίον του Άσαντ, όχι μόνο επειδή είναι δικτάτορας αλλά επειδή είναι και σουνίτης.

Τα σχόλια είναι κλειστά.