Κάνει πίσω ο Τασούλας, για τον Μ. Αλέξανδρο – Αίνιγμα η «έκκεντρη» τέταρτη θύρα – Δρ. Λάζαρος Πολυμενάκος: «Σοβαρός κίνδυνος κατάρρευσης του Τύμβου»

Το ενδεχόμενο να βρίσκεται θαμμένος στο μνημείο της Αμφίπολης ο Μέγας Αλέξανδρος είχε αποκλείσει με δηλώσεις του ο υπουργός Πολιτισμού, Κώστας Τασούλας και μία απάντηση από την γ.γ. του υπουργείου του, Λίνα Μενδώνη, δημιούργης «θέμα». ¨Ομως ο υποργός επανήλθε και με άλλες δηλώσεις του είπε: «Η αρχαιολογική σκαπάνη θα πει ποιος είναι θαμμένος στον Τύμβο της Αμφίπολης κι όχι ο υπουργός Πολιτισμού»….
«Δεν υπάρχουν γραπτά στοιχεία για το πού είναι θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος, αυτό είπα κι όχι ότι ο τάφος δεν ανήκει στον Μέγα Αλέξανδρο» ξεκαθάρισε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 90,1 ο υπουργός Πολιτισμού, Κώστας Τασούλας, μετά το σάλο που προκλήθηκε από τις πρωινές δηλώσεις του στο Mega.
«Δεν απογοήτευσα κανέναν, ούτε ενθουσιάζω κανέναν. Η αρχαιολογική σκαπάνη θα πει ποιος είναι θαμμένος στον Τύμβο της Αμφίπολης κι όχι ο υπουργός Πολιτισμού», σημείωσε ο κ. Τασούλας, και δήλωσε ότι συμφωνεί απόλυτα με την άποψη της Γ.Γ. Πολιτισμού κ. Λίνας Μενδώνη, η οποία δήλωσε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 90,1 ότι «κανείς δεν πρέπει να μιλάει για την ταυτότητα του νεκρού».
Σχετικά με τις καταγγελίες ότι ο υπουργός και η κυβέρνηση εκμεταλλεύονται για πολιτικούς και προσωπικούς λόγους τα ευρήματα στην Αμφίπολη ο κ. Κώστας Τασούλας απάντησε: «Πολιτική εκμετάλλευση δεν μπορεί να γίνει από κανέναν. Οι ανακοινώσεις που κάνει το υπουργείο είναι πολύ τακτικές. Αν δεν γίνονταν έτσι θα μας είχαν κατηγορήσει ότι αφήσαμε τον κόσμο στο έλεος της παραφιλολογίας. Με την ενημέρωση από το υπουργείο έχουμε προλάβει όλες αυτές τις φήμες».

Για ρην ιστορία,  στις πρώτες δηλώσεις του υπουργού είχε εκφράσει διαφρετική γνωήμη ηΛίνα Μενδώνη, δηλώνοντας πως «είναι λάθος να μιλάμε για την ταυτότητα του νεκρού, από την στιγμή που ούτε η ανασκαφή έχει ολοκληρωθεί, ούτε ο Τάφος έχει αποκαλύψει τα μυστικά του»!

Νωρίτερα ο υπουργός Πολιτισμού, είχε κάνει δηλώσεις λέγοντας:
«Η διαίσθηση που έχω είναι ότι αυτό είναι αδύνατον και το λέω όχι γιατί θέλω να εκπλαγώ ευχάριστα, αλλά γιατί αν υπήρχε μια τέτοια υπόνοια ή πληροφορία για τον Αλέξανδρο δεν θα μας είχε διαφύγει. Ο ένοικος του μνημείου πάντως είναι αντίστοιχος του μεγαλείου του μνημείου», είπε συγκεκριμένα ο κ. Τασούλας μιλώντας στην πρωινή εκπομπή του Mega κλείνοντας με τον πλέον επίσημο τρόπο τη συζήτηση και την παραφιλολογία γύρω από τον τάφο της Αμφίπολης.
Να σημειωθεί, πάντως, ότι ο υπουργός Πολιτισμού μίλησε για τις προσωπικές του εκτιμήσεις και σύμφωνα με τα όσα είναι σε θέση να γνωρίζει μέχρι στιγμής.
Μάλιστα ο υπουργός Πολιτισμού αποκάλυψε τι μαρτυρούν τα περίτεχνα ακροδάχτυλα των Καρυάτιδων, λέγοντας: «Αυτά τα ακροδάχτυλα των Καρυάτιδων είναι σαν τίτλος ευγενείας και δείχνουν την αθηναϊκή επίδραση στην τέχνη της περιοχής και αυτό είναι λογικό γιατί η Αμφίπολη ήταν αποικία των Αθηνών».
Ο κ. Τασούλας σημείωσε ότι ούτε ο ίδιος δεν έχει πάει στο σημείο των ανασκαφών. «Έχω δώσει εντολή να μην με αφήσουν να μπω στον τύμβο! Είμαι σαν τον Οδυσσέα, που ζήτησε να τον δέσουν στο κατάρτι του πλοίου», είπε χαρακτηριστικά.
Πρόσθεσε πως δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο μυστικό, που περιμένουν να αναδυθεί από τον τύμβο, αλλά όλο το μνημείο είναι «Το μυστικό».
Αναφορικά με την πορεία της ανασκαφής, ο υπουργός Πολιτισμού είπε ότι βρέθηκε θύρωμα που δείχνει ότι υπάρχει και τέταρτος θάλαμος.
Απαντώντας στις επικρίσεις περί πολιτικής εκμετάλλευσης του θέματος από την κυβέρνηση, ο κ. Τασούλας υποστήριξε: «Δίνουμε στοιχεία στον ελληνικό λαό που δεν δείχνουν μιζέρια, γιατί κάποιοι θέλουν μόνο μιζέρια».
Απέφυγε, δε, να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τον ακριβή χρόνο αποκάλυψης του συνόλου του τάφου, προσπαθώντας να εξηγήσει πως δεν μπορεί να υπάρχουν σαφή χρονοδιαγράμματα σε αυτές τις περιπτώσεις.
Ο κ. Τασούλας ξεκαθάρισε ακόμη ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις σύλησης του μνημείου, ενώ κατήγγειλε ότι κάποιοι παρακαλούν να μην βρεθεί τίποτα στον τάφο: «Είναι απαράδεκτο, αλλά δυστυχώς υπάρχει μια ελάχιστη μειοψηφία με αυτή την συμπεριφορά».
Εν τω μεταξύ, η ανασκαφή στον Τύμβο Καστά προχωρά με εντατικούς ρυθμούς και τα ευρήματα εντυπωσιάζουν.  Την Κυριακή, το υπουργείο Πολιτισμού έδωσε στη δημοσιότητα νέες, εκπληκτικές φωτογραφίες από τις Καρυάτιδες που βρέθηκαν μέσα στον τύμβο.
Οι ανασκαφές έφεραν στο «φως» ολόκληρα τα σώματα των επιβλητικών αγαλμάτων τα οποία έχουν ύψος 2,27, φορούν ποδήρη χιτώνα και μακρύ κροσσωτό ιμάτιο και φέρουν κοθόρνους, οι οποίοι είναι διακοσμημένοι με κόκκινο και κίτρινο χρώμα. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, η όψη των βάθρων είναι διαμορφωμένη με στέψεις και ορθοστάτες, ακολουθούν, δηλαδή, τον τύπο της μαρμάρινης επένδυσης των τοίχων όλων των θαλάμων.

Η Λίνα Μενδώνη

Όσα συναντούν οι αρχαιολόγοι στην Αμφίπολη είναι πράγματα πρωτόγνωρα κια αυτό είναι ένας ακόμα λόγος για τον οποίο δεν πρέπει να εξάγουμε συμπεράσματα πριν ολοκληρωθεί η ανασκαφή, τόνισε η γγ του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη στα Παραπολιτικά 90,1.
Συγκεκριμένα η κ. Μενδώνη υπογράμμισε πως «είναι λάθος να μιλάμε για την ταυτότητα του νεκρού, από την στιγμή που ούτε η ανασκαφή έχει ολοκληρωθεί, ούτε ο Τάφος έχει αποκαλύψει τα μυστικά του».
«Στην περίπτωση του συγκεκριμένου Μνημείου έχουμε ως δεδομένο ότι είναι ένα πολύ ιδιόρρυθμο μνημείο καθώς δεν υπάρχει κάτι παράλληλο. Τα όσα συναντούν οι αρχαιολόγοι είναι πράγματα πρωτόγνωρα. Είναι εντελώς λάθος να μιλάμε για την ταυτότητα του όποιου νεκρού. Τα στοιχεία δεν επαρκούν για να έχουμε ξεκάθαρη εικόνα και άποψη» επεσήμανε, ενώ αποκάλυψε στοιχεία και λεπτομέρειες για τον τέταρτο θάλαμο: «Πρόκειται για μια πόρτα που φαίνεται πως είναι μικρότερη από τις υπόλοιπες πύλες που βρέθηκαν και δείχνει ότι είναι ένα επίπεδο προς τα κάτω. Μόνο αυτές οι πληροφορίες υπάρχουν μέχρι στιγμής και καλύτερη εικόνα θα υπάρχει μόνο όταν ολοκληρωθούν οι εργασίες στο τρίτο θάλαμο».

Η τέταρτη θύρα

Εν τω μεταξύ, ο εντοπισμός μιας πιθανής τέταρτης εισόδου στο εσωτερικό του ταφικού μνημείου ήταν η είδηση κρίσιμης σημασίας για τη συνέχεια της ανασκαφής στον Τύμβο Καστά, η οποία πρόεκυψε από τις τελευταίες ανακοινώσεις του υπουργείου Πολιτισμού. Στη σχετική φωτογραφία φαίνεται καθαρά το άνω μέρος του πλαισίου μιας νέας θύρας, της τέταρτης κατά σειράν από όσες έχουν αποκαλυφθεί έως τώρα εντός του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης.
Ωστόσο, από την πρώτη οπτική επαφή με αυτό το νέο ανασκαφικό εύρημα, εντοπίζονται δύο πολύ σημαντικές διαφορές σε σχέση με τις τρεις προηγούμενες εισόδους: Πρώτον, ότι αυτή η καινούργια είσοδος είναι σημαντικά μικρότερη σε πλάτος από εκείνη της πρόσοψης, των Καρυάτιδων και της «ιωνικής πύλης» του τρίτου τοίχου. Δεύτερον, εάν δεν οφείλεται σε μια οπτική ψευδαίσθηση που προκαλείται από τη γωνία λήψης και το σφιχτό καδράρισμα της σχετικής φωτογραφίας, η τέταρτη είσοδος είναι «έκκεντρη» ως προς τις υπόλοιπες, δηλαδή μετατοπισμένη προς τα αριστερά και δεν βρίσκεται στο κέντρο του τέταρτου τοίχου.

Σχετικά με τη διαφορά πλάτους, το δελτίο τύπου του υπουργείου σημειώνει ότι το εύρος του νέου ανοίγματος είναι 96 εκατοστά. Αντιθέτως, η απόσταση ανάμεσα στις Καρυάτιδες αλλά και τις παραστάδες στην είσοδο της πρόσοψης, κάτω από τις Σφίγγες, είναι σχεδόν διπλάσια, δηλαδή 1.68 μέτρα. Οι ακριβείς διαστάσεις της τρίτης εισόδου, εκείνης δηλαδή που βρίσκεται στον τρίτο διαφραγματικό τοίχο και χαρακτηρίζεται από το μαρμάρινο, ιωνικού ρυθμού, περιθύρωμα, δεν έχουν γίνει γνωστές ακόμη.

Η ύπαρξη ενός τέταρτου ανοίγματος επιβεβαιώνει τη διαίσθηση και τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων περί την κυρία Κατερίνα Περιστέρη ότι ο δρόμος είναι μακρύς ως τον κυρίως ταφικό θάλαμο.

Το πόσο προσεκτικά βαδίζει πλέον η ανασκαφική έρευνα στον Τύμβο Καστά, καθίσταται σαφές από την εξαιρετικά επιφυλακτική διατύπωση: Εφόσον στην παρούσα φάση η ύπαρξη τέταρτου ταφικού θαλάμου εικάζεται και δεν έχει εξακριβωθεί ακόμη, ο τέταρτος τοίχος δεν αναφέρεται ως «διαφραγματικός» όπως οι τρεις προηγούμενοι, αλλά απλώς ως «βόρειος τοίχος του τρίτου χώρου».

Στη δε ενημερωμένη εκδοχή του τεχνικού διαγράμματος που παρουσιάζει σε προοπτική τομή το εσωτερικό του μνημείου, ο αρχιτέκτων κ. Μιχάλης Λεφαντζής έχει προσθέσει αφαιρετικά έναν τέταρτο τοίχο, χωρίς το νέο μαρμάρινο θύρωμα που εντοπίστηκε με χειροκίνητη γεώτρηση.

Παρόλ’ αυτά, στη σχεδιαστική αναπαράσταση του τρίτου ταφικού θαλάμου, απεικονίζεται ένα άνοιγμα στο πάνω δεξιό τμήμα του τέταρτου τοίχου, μια «οπή» σαν και εκείνες των προηγούμενων τοίχων -μόνο που αυτή βρίσκεται στην αντίθετη πλευρά από τις προηγούμενες και είναι αξιοσημείωτα μεγαλύτερη.

Σε αυτό το άνοιγμα κοντά στη θολωτή οροφή, το ΥΠΠΟ δεν κάνει καμία αναφορά, μολονότι είναι μάλλον απίθανο η προσθήκη του στο σκίτσο να οφείλεται στη δημιουργική φαντασία του κ. Λεφαντζή. Εξάλλου, από αυτό θα εξαρτηθεί το εάν θα επιβεβαιωθεί η άποψη της επικεφαλής της ανασκαφής κας Περιστέρη ότι ο τάφος της Αμφίπολης δεν έχει συληθεί, όποιες και εάν ήταν οι απόπειρες διείσδυσης των τυμβωρύχων.

«Σοβαρός κίνδυνος κατάρρευσης του Τύμβου», προειδοποιεί o γεωλόγος-μελετητής δρ. Λάζαρος Πολυμενάκος 
Tους κινδύνους που ελλοχεύουν για την ανασκαφή του Λόφου Καστά από αστάθειες των εδαφικών υλικών του επιχώματος και τη δυνατότητα της σεισμικής τομογραφίας να συμβάλλει στην αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων αυτών επισημαίνει ο γεωλόγος-μελετητής Δρ. Λάζαρος Πολυμενάκος, με δηλώσεις του αποκλειστικά στο protothema.gr.
Ο κ. Πολυμενάκος είναι ειδικός στην εφαρμογή της σεισμικής τομογραφίας και μάλιστα είναι ο κύριος συντάκτης της πολυσυζητημένης γεωφυσικής μελέτης για τον Λόφο Καστά, η οποία είναι δημοσιευμένη σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό ήδη από το 2003.
Οπως υπογραμμίζει ο κ. Πολυμενάκος «είναι δυνατό να προκληθούν ισχυρά φαινόμενα αστάθειας της σήραγγας εντός του Τύμβου Καστά και του περιβάλλοντος εδαφικού υλικού, θέτοντας σε κίνδυνο τη συνέχιση της ανασκαφής αλλά και την ακεραιότητα των αρχαίων καταλοίπων».
Ο Έλληνας γεωλόγος επισημαίνει ότι «το τεχνητό επίχωμα που περιβάλλει τη σήραγγα έχει μειωμένη ικανότητα αυτοϋποστήριξης σε σχέση με αντίστοιχο υλικό που θα είχε αποτεθεί με φυσικές διεργασίες. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαστάσεις του επιχώματος αλλά και η πολυπλοκότητα των εδαφικών συνθηκών στο εσωτερικό του λόφου είναι πρωτόγνωρες για τα ανασκαφικά δεδομένα, θεωρώ ότι τα επόμενα στάδια προχώρησης της ανασκαφής θα πρέπει να σχεδιαστούν με ιδιαίτερη προσοχή, αξιοποιώντας κάθε διαθέσιμη επιστημονική πληροφορία».
Ο κ. Πολυμενάκος αποκαλύπτει ότι στην προσπάθειά του να συνδράμει τις εργασίες της τοπικής Εφορείας Αρχαιοτήτων στο Λόφο Καστά, έχει εδώ και καιρό -και ειδικότερα πρόσφατα- επιχειρήσει να θέσει υπόψη της τα διαθέσιμα στοιχεία και την εμπειρία του. Επίσης έχει καταθέσει σχετικές προτάσεις επανεξέτασης των εδαφικών συνθηκών μέσω της σεισμικής τομογραφίας, πριν η ανασκαφή προχωρήσει περαιτέρω. Σε αυτές ο γεωλόγος έχει προσθέσει την παράλληλη αξιολόγηση στοιχείων από τυχόν άλλες έρευνες στο λόφο.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, η ανησυχία του γεωλόγου-μελετητή προκύπτει από την ερμηνεία των πληροφοριών που συλλέγει σχετικά με την ποιότητα και τη δομή των εδαφικών υλικών, από την αξιολόγηση των στοιχείων της σεισμικής έρευνας που είχε εκπονήσει με τους συνεργάτες του κατά το παρελθόν στο Λόφο Καστά, καθώς και από την πολυετή εμπειρία του σε εφαρμογές της σεισμικής τομογραφίας στα πλαίσια αντιμετώπισης σύνθετων τεχνικογεωλογικών προβλημάτων (κατολισθήσεων, εδαφικών ασταθειών, κ.α.).
Παρόλ’ αυτά, όπως αναφέρει ο κ. Πολυμενάκος, «οι μέχρι τώρα προσπάθειές μας δεν έχουν τύχει της ανταπόκρισης της τοπικής Εφορείας, πιθανόν λόγω αδυναμίας κατανόησης των αποτελεσμάτων και των δυνατοτήτων της συγκεκριμένης ερευνητικής μεθόδου. Θεωρώ πάντως ότι θα είναι προς όφελος της ανασκαφής αυτού του μοναδικού αρχαιολογικού μνημείου η αξιοποίηση των γνώσεων και της εμπειρίας μας καθώς, λόγω της πολυπλοκότητας των εδαφικών συνθηκών και της ανομοιογενούς εσωτερικής δομής του λόφου, οι εργασίες της ανασκαφής θα εκταθούν σε βάθος χρόνου και θα απαιτήσουν προσεκτικό σχεδιασμό».
» Πιστεύω πως είναι απολύτως απαραίτητο να αξιοποιηθούν τα στοιχεία της σεισμικής έρευνας και η σχετική με αυτήν εμπειρία που διαθέτουμε, καθότι η συγκεκριμένη ερευνητική μέθοδος είναι η μοναδική που έχει παραγάγει ολική απεικόνιση των εδαφικών συνθηκών στο εσωτερικό του Λόφου Καστά. Τα αποτελέσματά της δίνουν τη δυνατότητα αξιόπιστης εκτίμησης της μηχανικής συμπεριφοράς των εδαφικών υλικών με μη καταστρεπτικό τρόπο, δυνατότητα που τεκμηριώνεται και υποστηρίζεται από εκτενή διεθνή βιβλιογραφία».

Πηγή: protothema.gr