Νέο πακέτο 10 δισ. ευρώ στήριξης στην Ελλάδα – Αναμένεται απάντηση της Τρόικας

Την ελπίδα του να ολοκληρωθεί σύντομα η διαπραγμάτευση με την τρόικα, «γιατί είναι για το καλό όλων», εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών, Γκίκας Χαρδούβελης, μιλώντας το μεσημέρι της Δευτέρας από το βήμα του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου.

Αν και δεν θέλησε να δώσει πολλές λεπτομέρειες, όσον αφορά στις συζητήσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους εκπροσώπους των δανειστών, ο κ. Χαρδούβελης είπε πως ελπίζει να καταλήξουν θετικά, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι «όλοι έχουν ένα κίνητρο να κλείσει η αξιολόγηση».

Παράλληλα, ο υπουργός Οικονομικών, τόνισε ότι η χώρα έχει εφαρμόσει το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος και πως πλέον, «έχει μείνει μόνο η ουρά».

Σύμφωνα με τον κ. Χαρδούβελη, υπάρχει πρόοδός και συμφωνία σε μία σειρά από θέματα, ωστόσο, τόνισε πως η κυβέρνηση «δουλεύει σε μία σκληρή διαπραγμάτευση».

Στο μεταξύ τα σενάρια χρηματοδότησης της Ελλάδας μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος βοήθειας, αλλά και τα κακώς κείμενα που εξακολουθούν να επικρατούν στη χώρα, βρίσκονται στο επίκεντρο του γερμανικού Tύπου.

Στο σχετικό δημοσίευμα του περιοδικού Spiegel προστίθεται σημερινό πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της εφημερίδας Welt, που επιβεβαιώνει την είδηση περί ευρωπαϊκής συμφωνίας για τη χορήγηση 10 δισ. ευρώ ως «προληπτική γραμμή στήριξης» στην Ελλάδα μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος.

Η εφημερίδα του Βερολίνου σημειώνει στον τίτλο της ότι «η Ελλάδα πρόκειται να λάβει νέο πακέτο βοήθειας». Σύμφωνα με πληροφορίες της Welt, «διαφαίνεται μία λύση στις επίπονες προσπάθειες για ένα πρόγραμμα διάσωσης. Τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. συμφώνησαν σε συνάντηση της προηγούμενης εβδομάδας να θέσουν στη διάθεση της Ελλάδας ένα νέο πρόγραμμα βοήθειας ύψους 10 δισ. ευρώ με τη μορφή “προληπτικής οικονομικής βοήθειας”, όπως αποκαλείται».

Όπως επισημαίνει η εφημερίδα, η Ελλάδα αποκτά έτσι «μαξιλαράκι ασφαλείας», το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τον επόμενο χρόνο σε περίπτωση που οι χρηματαγορές επιβάλουν υπέρογκα επιτόκια δανεισμού στη χώρα. «Σε αντάλλαγμα οι δανειστές θέλουν να διατηρήσουν υπό έλεγχο την Αθήνα», αναφέρει το δημοσίευμα, διευκρινίζοντας πάντως ότι ακόμη δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση για τη χορήγηση των 10 δισ. ευρώ.

«Προϋπόθεση είναι να εκπληρώσει η Ελλάδα όλους τους όρους του τρέχοντος προγράμματος, έτσι ώστε να μπορεί η τρόικα να κλείσει το (σ.σ. τρέχον) πακέτο βοήθειας. Εδώ ‘κολλάει’ ακόμη (σ.σ. η υπόθεση)», δήλωσε στη Welt υψηλόβαθμος αξιωματούχος της γερμανικής κυβέρνησης.

Το δημοσίευμα διευκρινίζει ότι τα 10 δισ. ευρώ θα τεθούν στη διάθεση της Ελλάδας μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), ωστόσο δεν πρόκειται για «φρέσκο χρήμα», αλλά για χρήματα του δεύτερου πακέτου στήριξης της ελληνικής οικονομίας που προορίζονταν αρχικά για την τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση και δεν έχουν χρησιμοποιηθεί.

«Ο ασθενής παίρνει μόνος του εξιτήριο»

Το περιοδικό Spiegel σκιαγραφεί τις αδυναμίες της Ελλάδας εν όψει της λήξης του τρέχοντος προγράμματος οικονομικής βοήθειας των ευρωπαίων εταίρων, επισημαίνοντας ότι η χώρα εμφανίζεται ανέτοιμη να βασιστεί στις δικές τις δυνάμεις. Ενδεικτική της κατάστασης είναι η αντίδραση των χρηματαγορών στην πρόσφατη εξαγγελία του Αντώνη Σαμαρά ότι «τελειώνει η εποχή των μνημονίων», που συνοδεύτηκε από ραγδαία άνοδο των επιτοκίων δανεισμού της Ελλάδας.

Το γερμανικό περιοδικό επιλέγει τον γλαφυρό τίτλο «ο ασθενής παίρνει μόνος του εξιτήριο και σημειώνει: «Είναι σαν ένας ασθενής να έχει επιβιώσει στη μονάδα εντατικής θεραπείας και θέλει αμέσως μετά να δώσει εξιτήριο στον εαυτό του, σχολιάζει ένας υψηλόβαθμος ευρωπαίος αξιωματούχος: Η υποτροπή είναι προδιαγεγραμμένη, ο κόπος που θα καταβληθεί στη συνέχεια για την αποθεραπεία θα είναι πολύ μεγαλύτερος συγκριτικά με το αν έμενε ο ασθενής στο νοσοκομείο και άφηνε τη διαδικασία ανάρρωσης να εξελιχθεί με ηρεμία».

Το Spiegel υπογραμμίζει την ατυχή έκβαση των διαπραγματεύσεων τρόικας – ελληνικής κυβέρνησης την περασμένη εβδομάδα στο Παρίσι, αναφέροντας ότι η τρόικα θεωρεί ότι η χώρα δεν έχει εκπληρώσει τις προϋποθέσεις για την εκταμίευση της τελευταίας δόσης. Το δημοσίευμα ασκεί κριτική στην ελληνική πλευρά, υπογραμμίζοντας ότι σε αντίθεση με την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, «οι οποίες υλοποίησαν υποδειγματικά τους όρους που είχαν τεθεί, οι Έλληνες μένουν ανέκαθεν πίσω στις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που πρόκειται να κάνουν και πάλι ανταγωνιστική τη χώρα».

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, παρά τη μικρή αύξηση του ΑΕΠ της χώρας για πρώτη φορά από το 2007 και την ελαφρά μείωση της ανεργίας, «σε άλλους τομείς κυριαρχεί, παρά τη μαζική ευρωπαϊκή αναπτυξιακή βοήθεια, η παλιά τσαπατσουλιά». Όπως επισημαίνεται, εξακολουθεί να λείπει ένα αξιόπιστο εθνικό κτηματολόγιο. «Η Ε.Ε. έστειλε Ολλανδούς ειδικούς προκειμένου να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός αντίστοιχου συστήματος. Στην αρχή της χρονιάς προκηρύχθηκε δημόσιος διαγωνισμός, ο οποίος απλά ακυρώθηκε στη συνέχεια από τους Έλληνες».

Σοβαρές υστερήσεις καταγράφει το δημοσίευμα και στο πεδίο της καταπολέμησης της διαφθοράς. Όπως σημειώνει το περιοδικό, σε αυτόν τον τομέα «προσφέρουν αναπτυξιακή βοήθεια Φιλανδοί, οι οποίοι εκπαίδευσαν 700 υπαλλήλους. (…) Ωστόσο, όπως συμβαίνει τόσο συχνά, στην πράξη δεν υπάρχει πρόοδος. (…) Οι αλλαγές είναι κοπιαστικές και γίνονται στην καλύτερη περίπτωση υπό ισχυρή διεθνή πίεση».

 

«Ησυχία πριν την καταιγίδα» θυμίζει η σιωπή των δανειστών για τις ελληνικές προτάσεις που απέστειλε το Σάββατο ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης. Παρά τις υποχωρήσεις και τα στενά χρονικά περιθώρια, οι δανειστές αναμένεται να απαντήσουν απόψε αν δέχονται τις θέσεις της κυβέρνησης και αν θα επιστρέψουν ως την Τετάρτη το αργότερο, για να κλείσει άμεσα η τρέχουσα αξιολόγηση και να ανοίξει η δρόμος για τα επόμενα βήματα προς την έξοδο από το υφιστάμενο μνημόνιο.
Παραμένει αμφίβολο όμως αν οι δανειστές θα πειστούν και οι πιθανότητες για να επιστρέψουν είναι ακόμη 51%-49%. Τυχόν άρνηση όμως εκ μέρους τους, θεωρείται πλέον από πολλούς στην κυβέρνηση «οιονεί εκβιασμός» και «γραμμή» ρήξης με την Αθήνα, προκειμένου να «δέσουν» τη χώρα για τα επόμενα χρόνια.

Τυχόν καθυστέρηση πάντως εγκυμονεί κινδύνους και μεγαλύτερες δυσκολίες στην διαπραγμάτευση, καθώς ο χρόνος γίνεται πιεστικότερος για την Αθήνα. Επιπλέον, αναμένονται και τα νέα στοιχεία για τις εισπράξεις φόρων του Νοεμβρίου, που αν συνεχίσουν την πτωτική πορεία του περασμένου τριμήνου, τότε η Τρόικα θα μπορεί να πιέζει και για νέα μέτρα, ακόμα και για το 2014!

«Πηγή του κακού» θεωρείται η αβεβαιότητα στην είσπραξη του ΕΝΦΙΑ, αλλά και η αναμονή υπαγωγής οφειλών στη ρύθμιση των 100 δόσεων, που έχει ως αποτέλεσμα να αναβάλλουν πολλοί την πληρωμή των τρεχουσών οφειλών τους στην εφορία.

Παρόλα αυτά η κυβέρνηση προσπαθεί να μην δώσει στους όλα όσα ζητούν. Έως την τελευταία στιγμή, νέα μέτρα θα «μπαινοβγαίνουν» διαρκώς στη λίστα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση κάνει ώρα μια ύστατη προσπάθεια να αποφύγει την αύξηση του κατώτατου συντελεστή ΦΠΑ 6,5% , ενώ έχει αποκλείσει πλήρως την περίπτωση κατάργησης της έκπτωσης 30% στο ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου.

Για να τα εξισορροπήσει αυτά, προτείνει αύξηση ΦΠΑ στον Τουρισμό, από 6,5% σε 13%, όπως ίσχυε προ διετίας και αφού ο κλάδος των ξενοδοχείων είναι από τους ελάχιστους που παρουσιάζει άνοδο μέσα στην κρίση. Επιπλέον θα υπάρξουν εξοικονομήσεις σε συντάξεις, ΕΚΑΣ, δημόσιο.

Μένει όμως να φανεί αν πείστηκαν έτσι οι δανειστές ή θα πιέσουν για ακόμα περισσότερα. Σύμφωνα με πηγες, στο «πακέτο μέτρων» που προσφέρει στην Τρόικα η κυβέρνηση για να επιστρέψει στην Αθήνα, έχουν προστεθεί τα εξής μέτρα:

– Αύξηση του ΦΠΑ στον τουρισμό για τις διανυκτερεύσεις ξενοδοχείων από 6,5% σε έως 13%.

– «Πάγωμα» των συντάξεων την διετία 2016-2017

– Αύξηση στα 20 χρόνια (από 15) των ελάχιστων ετών ασφάλισης για να λάβουν σύνταξη οι γεννηθέντες από το 1975 και μετά

– Κατάργηση συντάξεων πριν τα 62 (πλήρης εφαρμογή από το 2019 με τριετή μεταβατική περίοδο)

– Αυστηροποίηση κριτηρίων για χορήγηση ΕΚΑΣ προκειμένου να εξοικονομηθούν 80 εκατ. ευρώ.

– Μείωση του εισαγωγικού μισθού για πρωτοδιοριζόμενους στο δημόσιο από 1/1/2015

– Κατάργηση προσωπικής διαφοράς από 1/7/2015 στο υπουργείο Οικονομικών (έναρξη πιλοτικής εφαρμογής του νέου μισθολογίου) και στη συνέχεια για όλους από 1.1.2015, με αντικατάστασή της από το «μπόνους» αποδοτικότητας.

– Νέα μείωση οδοιπορικών, εκτός έδρας, υπερωριών στο δημόσιο

Ωστόσο, αν χρειαστεί, ίσως κάνει ξανά και κάποιες αλλαγές στη νέα ρύθμιση στην εφορία. Δεν θέλει όμως να πέσει κάτω από τον «μαγικό αριθμό» των 100 δόσεων που είχε υποσχεθεί ο πρωθυπουργός, αλλά εξετάζει «διορθώσεις», όπως να τεθούν περιουσιακά κριτήρια και να αποκλειστούν από τις δόσεις όσοι χρωστούν μεν πολλά, αλλά έχουν να πληρώσουν. Την τύχη του μέτρου θα κρίνει η είσπραξη των φόρων του Νοεμβρίου. Αν στις αρχές Δεκεμβρίου φανεί πως η ρύθμιση είχε ως συνέπεια ακόμα μεγαλύτερες απώλειες εσόδων και η «τρύπα» στις εισπράξεις φόρων ξεπεράσει τα 800 εκατ. ευρώ που ήταν τον Οκτώβριο, τότε η Τρόικα θα επανέλθει δριμύτερη, ζητώντας κατάργηση της ρύθμισης ή επαναφέροντας ξανά θέμα κατάργησης τα έκπτωσης 30% του ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου.

Κρίσιμη εβδομάδα εξελίξεων

Σύμφωνα με πληροφορίες το Σάββατο η κυβέρνηση απέστειλε το νέο πακέτο των θέσεών της στους δανειστές που περιλαμβάνουν υποχωρήσεις σε όλα τα πεδία: μέτρα για το δημοσιονομικό κενό, αύξηση των κατώτερων συντελεστών ΦΠΑ, τροποποιήσεις στα κόκκινα δάνεια, αλλαγές στο εργασιακό και στον συνδικαλιστικό νόμο, αλλαγές στο ασφαλιστικό που θα επιφέρουν στο εγγύς μέλλον περικοπές συντάξεων. Η κυβέρνηση έκανε την ύστατη προσπάθεια ώστε να πείσει τους εκπροσώπους των δανειστών να επανέλθουν στην Αθήνα εντός της εβδομάδας για να κλείσει η αξιολόγηση και να συζητηθεί το ελληνικό θέμα στο Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου. Στην συνέχεια η κυβέρνηση θέλει να ανοίξει η συζήτηση για την επόμενη ημέρα δηλαδή για την πιστοληπτική γραμμή στήριξης ώστε να υπάρξει πολιτική συμφωνία μέχρι το τέλος του Δεκέμβριου και να μείνουν για τον Ιανουάριο τεχνικά μόνο ζητήματα. Η κυβέρνηση απορρίπτει το ενδεχόμενο παράτασης του μνημονίου για έξι ακόμη μήνες και κυβερνητικές πηγές διέρρεας τις προηγούμενες ημέρες ότι ο κίνδυνος αυτός αποφεύχθηκε.

Εφόσον συμφωνήσουν οι δανειστές δεν σημαίνει ότι τελείωσαν τα δύσκολα για την κυβέρνηση η οποία έχει μπροστά της έναν σκληρό Δεκέμβριο. Μέχρι την επόμενη Κυριακή οι βουλευτές καλούνται να ψηφίσουν τον προϋπολογισμό γνωρίζοντας όμως εξ αρχής ότι μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα κληθούν να ψηφίσουν νέα σκληρά μέτρα. Ήδη βουλευτές της συμπολίτευσης λένε “να δούμε πρώτα το πακέτο που θα φέρουν για το ασφαλιστικό και το ΦΠΑ”. Κυβερνητικές πηγές διέρρεαν τις προηγούμενες ημέρες ότι τα μέτρα που θα συμφωνηθούν με τους δανειστές θα έλθουν με την μορφή πολυνομοσχεδίου που θα είναι σε συνάφεια με την συμφωνία με την προληπτική γραμμή στήριξης. Ωστόσο χθες υπήρχαν φήμες ότι η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να περάσει τα νέα μέτρα με την μορφή Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου. Μέσα σε αυτή την πολιτική ατμόσφαιρα είναι σαφές ότι δυσχέραινει η προσπάθεια της κυβέρνησης να αποσπάσει την προεδρική πλειοψηφία και να ξεπεράσει τον σκόπελο των εκλογών. Γιατί μπορεί να πείσει τους δικούς της βουλευτές να ψηφίσουν τα νέα μέτρα είναι αμφίβολο όμως αν θα βρει αρκετούς ανεξάρτητους που θα συναινέσουν παράλληλα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στην παράταση της ίδιας πολιτικής.